گفتمان سیاسی اجتماعی
*****
زمان برنامه : 8 شب اروپای مرکزی، 10:30 شب تهران، 2 بعداز ظهر نیویورک
*****
Paltalk à View all à All Languagesà Iran
Iran Goftemaan Siasi Ejtemaaee
******************
*****
زمان برنامه : 8 شب اروپای مرکزی، 10:30 شب تهران، 2 بعداز ظهر نیویورک
*****
زمان برنامه : 8 شب اروپای مرکزی، 10:30 شب تهران، 2 بعداز ظهر نیویورک
*****
Paltalk à View all à All Languagesà Iran
Iran Goftemaan Siasi Ejtemaaee
******************
***********
***********
شنبه 18 آذر 1396: 16 دسامبر 2017
پخش زنده از نشست یارانی که در مورد علی اشرف درویشیان سخن میگویند
پخش زنده از دن هاخ (لاهه)، هلند
شنبه 18 آذر 1396: 16 دسامبر 2017
پخش زنده از نشست یارانی که در مورد علی اشرف درویشیان سخن میگویند
پخش زنده از دن هاخ (لاهه)، هلند
سخن یاران در باره درویشیان - Live On 16 Dec- 2017
علی اشرف درویشیان
علی اشرف درویشیان
|
*******
نشست حضوری جمعی از یاران علی اشرف درویشیان در هلند با مضمون " سخن یاران در مورد درویشیان" در تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۱۷ ساعت ۱۵:۰۰ انجام خواهد گرفت.
اطلاعیه خبری در باره بزرگداشت علی اشرف درویشان در هلند
پیام خانواده علی اشرف درویشیان در این مراسم از طریق اسکایپ منتشر خواهد شد.
اسامی شرکت کنندگان در این نشست به ترتیب حروف الفبا به قرار زیر است:
گیل آوایی، احمد پوری، نسیم خاکسار، رضا علامه زاده، اصغر فتایی و مسعود فروزش راد.
جمهوری اسلامی در ایران علیرغم جنایتها و قتلهای هولناکش، حقیرتر از آن است که بتواند فرهیختگان ما را از مردم و مردم را از فرهیختگان ما جدا کند. علی اشرف درویشیان شرافتمندانه زیست و بر سفره ی خونِ جنایتکاران ننشست و در قلب مردم جاودانه شده است.
دوستدارانش در هلند یادش را گرامی می دارند.
پخش مستقیم این مراسم از طریق اتاق پالتالکی گفتمان سیاسی اجتماعی انجام خواهد گرفت و همزمان سعی خواهد شد که از طریق کانال یوتیوب و فیسبوک پخش شود.
دوستان میتوانند از طریق لینکهای زیر به نشست دسترسی داشته باشند:
Paltak à View all à All Languagesà Iran : Iran Goftemaan Siasi Ejtemaaee
-------
*******
نشست حضوری جمعی از یاران علی اشرف درویشیان در هلند با مضمون " سخن یاران در مورد درویشیان" در تاریخ ۱۶ دسامبر ۲۰۱۷ ساعت ۱۵:۰۰ انجام خواهد گرفت.
اطلاعیه خبری در باره بزرگداشت علی اشرف درویشان در هلند
پیام خانواده علی اشرف درویشیان در این مراسم از طریق اسکایپ منتشر خواهد شد.
اسامی شرکت کنندگان در این نشست به ترتیب حروف الفبا به قرار زیر است:
گیل آوایی، احمد پوری، نسیم خاکسار، رضا علامه زاده، اصغر فتایی و مسعود فروزش راد.
جمهوری اسلامی در ایران علیرغم جنایتها و قتلهای هولناکش، حقیرتر از آن است که بتواند فرهیختگان ما را از مردم و مردم را از فرهیختگان ما جدا کند. علی اشرف درویشیان شرافتمندانه زیست و بر سفره ی خونِ جنایتکاران ننشست و در قلب مردم جاودانه شده است.
دوستدارانش در هلند یادش را گرامی می دارند.
پخش مستقیم این مراسم از طریق اتاق پالتالکی گفتمان سیاسی اجتماعی انجام خواهد گرفت و همزمان سعی خواهد شد که از طریق کانال یوتیوب و فیسبوک پخش شود.
دوستان میتوانند از طریق لینکهای زیر به نشست دسترسی داشته باشند:
Paltak à View all à All Languagesà Iran : Iran Goftemaan Siasi Ejtemaaee
نگاهی اجمالی به آثار علی اشرف درویشیان پیش از انقلاب
پژمان رحیمی
@@@@@@@
@@@@@@@
مصاحبه اختصاصی فرزانه دُرّی با علی اشرف درویشیان
*** یاران در باره علی اشرف درویشیان سخن میگویند ***
سازمان پرایم و گفتمان سیاسی و اجتماعی در نظر دارند برنامه ای جامع در باره علی اشرف درویشیان ترتیب دهند . در این برنامه تلاش خواهد شد به زندگی ، فعالیت ومبارزه علی اشرف درویشیان آنطوری که شایسته وی باشد پرداخته شود
یاران و همراهان نزدیک او که درزمان آزادی و زمان زندانی بودن او همراهش بودند دراین برنامه حضور خواهند داشت
بزودی تمامی اطلاعات و نحوه برگزاری این برنامه از طریق سازمان پرایم و سایت گفتمان سیاسی اجتماعی در اختیار عزیزان قرار خواهد گرفت
از عزیزان خواهشمندیم هر چبزی : نوشته ، خاطره ، عکس ، فیلم که از علی اشرف درویشیان را اختیار دارند به آدرس ایمیلی که به همین منظور درست شده ارسال کنند
:آدرس ایمیل
با آرزوی پیروزی . عقاب
آمستردام . ۴ نوامبر ۲۰۱۷
*** یاران در باره علی اشرف درویشیان سخن میگویند ***
سازمان پرایم و گفتمان سیاسی و اجتماعی در نظر دارند برنامه ای جامع در باره علی اشرف درویشیان ترتیب دهند . در این برنامه تلاش خواهد شد به زندگی ، فعالیت ومبارزه علی اشرف درویشیان آنطوری که شایسته وی باشد پرداخته شود
یاران و همراهان نزدیک او که درزمان آزادی و زمان زندانی بودن او همراهش بودند دراین برنامه حضور خواهند داشت
بزودی تمامی اطلاعات و نحوه برگزاری این برنامه از طریق سازمان پرایم و سایت گفتمان سیاسی اجتماعی در اختیار عزیزان قرار خواهد گرفت
از عزیزان خواهشمندیم هر چبزی : نوشته ، خاطره ، عکس ، فیلم که از علی اشرف درویشیان را اختیار دارند به آدرس ایمیلی که به همین منظور درست شده ارسال کنند
:آدرس ایمیل
با آرزوی پیروزی . عقاب
آمستردام . ۴ نوامبر ۲۰۱۷
**********
علی اشرف درویشیان
سلام و هزاران بار سلام به همه ی دوستان عزیز و هموطنان گرامی، فارسی زبانان و
همه رفقایی که به هرشکلی آوراه ی گرد جهان شدند. سلام دارم خدمت همه و تشکرمیکنم
که از راه دور و این مسافت به این جلسه تشریف آوردهاید. در این سرما که مثل تیغ
میبرد. خیلی متشکرم. از کسانی که این سمینارها را برگذار میکنند خیلی متشکرم.
اقلا هر چند سال یک بار روی ماهتان را میبینیم و مدتها در تنهایی با این
دیدارها خوشحالم. از دوستان سوئدی هم که در جلسه شرکت کرده اند بسیار سپاسگذارم.
گرچه با زبان الکن من آشنا نیستد. اما همین که من دهنم تکان میخورد، فکر میکنند
من دارم حرف میزنم.
باید خدمتتان عرض کنم این که ما در ایران از شش ساله گی کودکان را در مدرسه نام نویسی میکنیم، از
ابتکارات ژان پیاژه است. چرا که ثابت میکند که قبل از شش ساله گی کودک بسیاری از
مسائل را درک نمیکند. در شش ساله گی است که رشد مغزی کودک برای فراگیری بعضی
چیزها آماده است، از جمله این که فرق عدد و معدود را بفهمد. کودک قبل از شش سالهگی
عدد، پنج و شش و چهار و سایر اعداد را نمیتواند درک کند که چه معنایی دارند. یعنی
بدون معدود نمیتواند درک کند بایستی به او بگویی شش سیب، چهارهواپیما، پنج
اتوموبیل، باید معدود همراهش باشد. بنابراین قبل ازاین که این ها را درک کند، نمیتواند
آموزش ریاضیات به او داد. اینها همه ازابتکارات و کشفهای ژان پیاژه است.
متنی دارم که برای شما می خوانم.
وقتی از کودکان حرف میزنیم نباید از یاد ببریم که آنها نوع خاصی از انسان
هستند و نه مینیاتوری از آدمهای بزرگسال. این رمز ورود به ادبیات کودکان است.
ادبیات کودک بیان هنری دنیای کودکان است. بیان هنری آنچه که در آن و با آن
زیست میکنند و آنچه که باید در آن بزیاند. برای رسیدن به این منظور لازم است
شرایط زیست کودکان را بشناسیم. برای نویسندهی کودک شناخت ویژگی های رشدی کودکان و
همچنین شرایط محیطی که در آن زندگی میکند از ضروریات است. بدون دریافت موقعیت
کودک در جهان کنونی و بدون درک دورهی سنی آنها نمیتوان ادبیاتی در خور برای این
گروه از انسانها فراهم آورد. روانشناسی رشد کودک نیازها و امکانات حسی، عقلانی و
عاطفی کودک، در دورههای سنی متفاوتی که تا بزرگسالی طی میکند، را تبیین کرده
است. این خود ابزار مهمی برای بهتر نوشتن از کودکان و برای کودکان است. به این
معنا کودک از تولد تا هجده سالگی که دوره کودکی نام گرفته مراحل گوناگونی از رشد
را پشت سر میگذارد که هر مرحله ویژگیها و نیازهای جسمی و معنوی خاص خود را دارد.
لازمه ی پاسخگویی به این نیازها از طرف ادبیات کودک و تا آنجا که به ادبیات مربوط
میشود، شناخت عمیق و درست مراحل گوناگون رشد است. ادبیات کودکان شش ساله با
ادبیات برای کودکان دوازده ساله متفاوت است. همینطورادبیات این یکی ها با کودکان
شانزده ساله. دوره ی هجده سالهی کودکی دورانی مشحون از تغییرات جسمی و روانی است
که گاه تفاوتهای اساسی بین مراحل آن وجود دارد. نویسندهی کودک این ویژگیها را
باید بشناسد. سهلگیری امر کودکان به صرف کودک بودنشان، سهلانگاری وحشتناکی است
که متاسفانه در ایران به وفور به چشم میخورد. سهل انگاری البته واژهای خوشبینانه
است. زیرا در اکثر موارد ادبیات تولید شده برای کودکان آگاهانه و به منظور تبلیغ
ایدئولوژی حکومتی صورت میگیرد.
گذشته از شناخت خصوصیات دورهی سنی و مراحل رشد کودک، آگاهی از موقعیت اجتماعی
کودک نیز نویسنده را به سوی خلق آثار مناسب یاری میدهد.
کودک و خانواده: از منظر جامعه شناسی رایج، خانواده
یکی از نهادهای ضروری و مهم اجتماع است. از جانب دولتها و موسسات وابسته به آن
برای حفظ و تداوم این نهاد تبلیغات و تلاش های فراوانی میشود. این کوششها به چند
دلیل انجام میگیرد: وجود این نهاد سیطرهی حکومتها را بر جامعه امکانپذیرتر،
کنترل جامعه را سهلتر و بازتولید نیروی کار را ارزانتر میکند و همچنین کانالی
است برای تحکیم هژمونی فرهنگی طبقهی حاکم. هر چه این پدیده "خصوصی"تر
باشد، مسئولیت و هزینهی دولتها در قبال مسایل آن کمتر و هر چه اجتماعیتر و
عمومیتر شود، مسئولیت جامعه و دولت در برابر آن بیشتر میشود. به همین دلیل است
که دولتها میکوشند خانواده را امر خصوصی افراد بنمایانند. در این رویکرد کودکان
از نظارت جامعه و دولت دور داشته میشوند
و سرنوشتشان به وضعیت والدین و به ویژه به وضع روانی، عاطفی و مالی پدر گره میخورد.
القای "مالکیت بر فرزند"، تبلیغ "اختیار کودک با اولیا است"
کوفتن بر طبل "چاردیواری اختیاری"، و... گوشه هایی از فرهنگی است که میخواهد
کودک و خانواده را از دید جامعه و از مسئولیت دولت حذف کند. از سوی دیگر بار آوردن
کودکانی مطیع که امر اولیا به ویژه امر و خواست پدر برایشان وحی منزل و خدایی
داشته باشد، به حفظ نهاد خانواده در شکل کنونی کمک میکند. وهمچنین کودک را آماده
میسازد تا در بزرگسالی نیز خواست و امر متولیان جامعه و حکومتگران را همچون امر
پدر گردن بگذارد و اطاعت کردن را بدیهی بداند. مطیع بار آوردن کودک، نگاه غیر
انتقادی، چون و چرا نکردن از ثمرات چنین رویکردی است.
و چنین است که مشاهده میکنیم در ایران، هشتاد درصد کودک آزاریها، که در
مواردی به مرگ کودک منجر میشود، در خانه ها و توسط پدر و مادرها انجام میگیرد.
یا به کار گماردن کودکان و استثمار آنها بیشتر از طریق افراد بزرگتر خانواده
انجام میگیرد. این آماری است که فرهنگ "خصوصی بودن" خانواده را بیآبرو
و کارکرد بیرحمانهی آن را برملا میکند. ادبیات پیشرو و خلاق کودک بسته به دورهی
سنی و مرحلهی رشد کودک لازم است "چون و چرا" کردن را به کودک بیاموزد.
یا آن را، بر خلاف فرهنگ سنتی و واپسگرا، ارزش بداند. همچنین نقش اجتماع را در
ذهن کودک پر رنگتر کند و آن را خانوادهای بزرگتر و قابل اعتمادتر نشان دهد.
کودک و مدرسه: پس از خانواده کودک با مدرسه سروکار
پیدا میکند. نقش آموزش و پرورش نیز در تکمیل نقش خانواده پرورش انسانهایی است که
نقش تعیین شده را ایفا کنند. برجسته کردن فرد و منافع فردی ، ایجاد رقابت برای
رسیدن به افقی که جز منفعت فرد نیست و... و روی دیگر سکه تعلق بخشیدنهای کاذب فرد
به فرقه ها و گروههای مذهبی، ناسیونالیستی و قومی اینها مبانی ارزشی آموزش و
پرورش کنونی هستند. مدارس محلی برای پرورش نیروی کار و سربازگیری سیاسی به منظور
گردش کار نظام سرمایه است. مدارس عموما بازتاب سلسله مراتب اجتماعی و سیاسی درون
جامعه هستند. در جوامع دیکتاتوری مدارس نیز به شیوهای دیکتاتورمابانه اداره میشوند.
به اطاعت واداشتن دانشآموزان از طریق اعمال زور یا تبلیغ فرهنگ سلطه پذیری و ارزش
قلمداد کردن سربه زیری و تحمل از جمله راههای آمادهسازی روانی و عاطفی کودک در
بزرگسالی است. در ایران بیشتر کتابهای درسی مذهبی هستند که بازتابی است از
ایدئولوژی حکومت و راهی برای به اطاعت کشاندن.
ادبیات کودک در مقابل این هجوم ایدئولوژک به کودکان و در مقابل این تلاش برای
به انقیاد درآوردن ذهن و زبان کودک باید بر علم و نه ایدئولوژی تاکید کند. بر
اهمیت منافع اجتماع، بر متضاد نبودن فرد و اجتماع تاکید بگذارد. بر دوست داشتن و
دوست داشته شدن بر اهمیت مهرورزی و تعاون و همکاری و عدم سکوت در مقابل ناملایمات،
بر آزادی بیان و کوشش برای ساختن محیط و دنیایی بهتر دست بگذارد. و باز تاکید میکنم
که خلق اثر ادبی برای کودکان باید با توجه به سطح رشد آنها باشد. اما رویکرد در
همهی مراحل کودکی یکی است: انسان و انسانیت!
کودک و اجتماع: کودکان در اوضاع کنونی جهان موقعیتهای
متفاوتی دارند. هر جا که مبارزهی جنبشهای اجتماعی در زمینهی حقوق کودک به بار
نشسته است، کودکان در موقعیت بهتری به سر میبرند و در اجتماع از شان و شخصیت
والاتری برخوردارند. اما در کشورهای موسوم به جهان سوم، پنهانترین و نادیدهترین
بخش انسانی جامعه کودکان هستند. آنها در "چاردیواری خانه"، در مدارس،
در کوچه و خیابان، در مناسباتی که پیشتر از آن نوشتم، رها هستند. و جز در تبلیغات
دورهای دولتها جایی به حساب نمیآیند. کودک در فرهنگ رایج فاقد شخصیت مستقل به
حساب میآید. او همه جا تابعی از بزرگسالان خویش است. در این فرهنگ، "بچه ی
خوب" کودکی است حرف شنو، مطیع، سربه زیر، آرام و... کودکان به انواع روشها
سرکوب میشوند و خلاقیتهایشان پا مال وضع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی میشود.
وجود چند ملیون کودک کار و هزاران دخترک تنفروش و کودکان فراوان محروم از تحصیل و
پدیده ی گسترده ی کودک آزاری و... تصویری از شان و شخصیت کودک در ایران را به
نمایش میگذارد. این تصویر بسیار تحقیرآمیز است.
ادبیات کودک ایران باید شان راستین و حقیقی کودک را به او بازگرداند. در شعرها
و داستانها و دیگر متونش باید به جنگ فرهنگ تحقیرکننده ی کودک برود و نشان دهد که
کودک شهروندی ویژه است و باید همه جا او را در صدر برنامه ها قرار داد و منافعش را
اولویت بخشید. این برای نویسنده و شاعر کودک میسر نمیشود، مگر آن که حقوق کودک را
بشناسد و آن را جهانشمول بداند.
من به سهم خود از ستمی که بر کودکان میرود، از تصویر حقارت باری که بعضا
ادبیات رسمی کودک به ترسیمش کمک میکند، شرمنده ام و به آن جهانی میاندیشم که
منافع مادی و معنوی کودک در آن، منافع کل جامعه شده باشد. میدانم که این، در جهان
سلطه ی سرمایه به دست نمیآید، اما برای به دست آوردن هر ذرهاش باید تلاش کرد.
در پایان به آغاز سخن باز میگردم: کودک مینیاتور آدم بزرگسال نیست، او انسانی
ویژه است. به این معنا ادبیات کودک نیز ادبیاتی ویژه است.
برگرفته از: «داروگ» شماره ی بیست و هفتم، اوت 2013،
ویژهی سمینار ادبیات کودک، «فرهنگ کارگران کوچک»
**********
علی اشرف درویشیان
سلام و هزاران بار سلام به همه ی دوستان عزیز و هموطنان گرامی، فارسی زبانان و
همه رفقایی که به هرشکلی آوراه ی گرد جهان شدند. سلام دارم خدمت همه و تشکرمیکنم
که از راه دور و این مسافت به این جلسه تشریف آوردهاید. در این سرما که مثل تیغ
میبرد. خیلی متشکرم. از کسانی که این سمینارها را برگذار میکنند خیلی متشکرم.
اقلا هر چند سال یک بار روی ماهتان را میبینیم و مدتها در تنهایی با این
دیدارها خوشحالم. از دوستان سوئدی هم که در جلسه شرکت کرده اند بسیار سپاسگذارم.
گرچه با زبان الکن من آشنا نیستد. اما همین که من دهنم تکان میخورد، فکر میکنند
من دارم حرف میزنم.
باید خدمتتان عرض کنم این که ما در ایران از شش ساله گی کودکان را در مدرسه نام نویسی میکنیم، از
ابتکارات ژان پیاژه است. چرا که ثابت میکند که قبل از شش ساله گی کودک بسیاری از
مسائل را درک نمیکند. در شش ساله گی است که رشد مغزی کودک برای فراگیری بعضی
چیزها آماده است، از جمله این که فرق عدد و معدود را بفهمد. کودک قبل از شش سالهگی
عدد، پنج و شش و چهار و سایر اعداد را نمیتواند درک کند که چه معنایی دارند. یعنی
بدون معدود نمیتواند درک کند بایستی به او بگویی شش سیب، چهارهواپیما، پنج
اتوموبیل، باید معدود همراهش باشد. بنابراین قبل ازاین که این ها را درک کند، نمیتواند
آموزش ریاضیات به او داد. اینها همه ازابتکارات و کشفهای ژان پیاژه است.
متنی دارم که برای شما می خوانم.
وقتی از کودکان حرف میزنیم نباید از یاد ببریم که آنها نوع خاصی از انسان
هستند و نه مینیاتوری از آدمهای بزرگسال. این رمز ورود به ادبیات کودکان است.
ادبیات کودک بیان هنری دنیای کودکان است. بیان هنری آنچه که در آن و با آن
زیست میکنند و آنچه که باید در آن بزیاند. برای رسیدن به این منظور لازم است
شرایط زیست کودکان را بشناسیم. برای نویسندهی کودک شناخت ویژگی های رشدی کودکان و
همچنین شرایط محیطی که در آن زندگی میکند از ضروریات است. بدون دریافت موقعیت
کودک در جهان کنونی و بدون درک دورهی سنی آنها نمیتوان ادبیاتی در خور برای این
گروه از انسانها فراهم آورد. روانشناسی رشد کودک نیازها و امکانات حسی، عقلانی و
عاطفی کودک، در دورههای سنی متفاوتی که تا بزرگسالی طی میکند، را تبیین کرده
است. این خود ابزار مهمی برای بهتر نوشتن از کودکان و برای کودکان است. به این
معنا کودک از تولد تا هجده سالگی که دوره کودکی نام گرفته مراحل گوناگونی از رشد
را پشت سر میگذارد که هر مرحله ویژگیها و نیازهای جسمی و معنوی خاص خود را دارد.
لازمه ی پاسخگویی به این نیازها از طرف ادبیات کودک و تا آنجا که به ادبیات مربوط
میشود، شناخت عمیق و درست مراحل گوناگون رشد است. ادبیات کودکان شش ساله با
ادبیات برای کودکان دوازده ساله متفاوت است. همینطورادبیات این یکی ها با کودکان
شانزده ساله. دوره ی هجده سالهی کودکی دورانی مشحون از تغییرات جسمی و روانی است
که گاه تفاوتهای اساسی بین مراحل آن وجود دارد. نویسندهی کودک این ویژگیها را
باید بشناسد. سهلگیری امر کودکان به صرف کودک بودنشان، سهلانگاری وحشتناکی است
که متاسفانه در ایران به وفور به چشم میخورد. سهل انگاری البته واژهای خوشبینانه
است. زیرا در اکثر موارد ادبیات تولید شده برای کودکان آگاهانه و به منظور تبلیغ
ایدئولوژی حکومتی صورت میگیرد.
گذشته از شناخت خصوصیات دورهی سنی و مراحل رشد کودک، آگاهی از موقعیت اجتماعی
کودک نیز نویسنده را به سوی خلق آثار مناسب یاری میدهد.
کودک و خانواده: از منظر جامعه شناسی رایج، خانواده
یکی از نهادهای ضروری و مهم اجتماع است. از جانب دولتها و موسسات وابسته به آن
برای حفظ و تداوم این نهاد تبلیغات و تلاش های فراوانی میشود. این کوششها به چند
دلیل انجام میگیرد: وجود این نهاد سیطرهی حکومتها را بر جامعه امکانپذیرتر،
کنترل جامعه را سهلتر و بازتولید نیروی کار را ارزانتر میکند و همچنین کانالی
است برای تحکیم هژمونی فرهنگی طبقهی حاکم. هر چه این پدیده "خصوصی"تر
باشد، مسئولیت و هزینهی دولتها در قبال مسایل آن کمتر و هر چه اجتماعیتر و
عمومیتر شود، مسئولیت جامعه و دولت در برابر آن بیشتر میشود. به همین دلیل است
که دولتها میکوشند خانواده را امر خصوصی افراد بنمایانند. در این رویکرد کودکان
از نظارت جامعه و دولت دور داشته میشوند
و سرنوشتشان به وضعیت والدین و به ویژه به وضع روانی، عاطفی و مالی پدر گره میخورد.
القای "مالکیت بر فرزند"، تبلیغ "اختیار کودک با اولیا است"
کوفتن بر طبل "چاردیواری اختیاری"، و... گوشه هایی از فرهنگی است که میخواهد
کودک و خانواده را از دید جامعه و از مسئولیت دولت حذف کند. از سوی دیگر بار آوردن
کودکانی مطیع که امر اولیا به ویژه امر و خواست پدر برایشان وحی منزل و خدایی
داشته باشد، به حفظ نهاد خانواده در شکل کنونی کمک میکند. وهمچنین کودک را آماده
میسازد تا در بزرگسالی نیز خواست و امر متولیان جامعه و حکومتگران را همچون امر
پدر گردن بگذارد و اطاعت کردن را بدیهی بداند. مطیع بار آوردن کودک، نگاه غیر
انتقادی، چون و چرا نکردن از ثمرات چنین رویکردی است.
و چنین است که مشاهده میکنیم در ایران، هشتاد درصد کودک آزاریها، که در
مواردی به مرگ کودک منجر میشود، در خانه ها و توسط پدر و مادرها انجام میگیرد.
یا به کار گماردن کودکان و استثمار آنها بیشتر از طریق افراد بزرگتر خانواده
انجام میگیرد. این آماری است که فرهنگ "خصوصی بودن" خانواده را بیآبرو
و کارکرد بیرحمانهی آن را برملا میکند. ادبیات پیشرو و خلاق کودک بسته به دورهی
سنی و مرحلهی رشد کودک لازم است "چون و چرا" کردن را به کودک بیاموزد.
یا آن را، بر خلاف فرهنگ سنتی و واپسگرا، ارزش بداند. همچنین نقش اجتماع را در
ذهن کودک پر رنگتر کند و آن را خانوادهای بزرگتر و قابل اعتمادتر نشان دهد.
کودک و مدرسه: پس از خانواده کودک با مدرسه سروکار
پیدا میکند. نقش آموزش و پرورش نیز در تکمیل نقش خانواده پرورش انسانهایی است که
نقش تعیین شده را ایفا کنند. برجسته کردن فرد و منافع فردی ، ایجاد رقابت برای
رسیدن به افقی که جز منفعت فرد نیست و... و روی دیگر سکه تعلق بخشیدنهای کاذب فرد
به فرقه ها و گروههای مذهبی، ناسیونالیستی و قومی اینها مبانی ارزشی آموزش و
پرورش کنونی هستند. مدارس محلی برای پرورش نیروی کار و سربازگیری سیاسی به منظور
گردش کار نظام سرمایه است. مدارس عموما بازتاب سلسله مراتب اجتماعی و سیاسی درون
جامعه هستند. در جوامع دیکتاتوری مدارس نیز به شیوهای دیکتاتورمابانه اداره میشوند.
به اطاعت واداشتن دانشآموزان از طریق اعمال زور یا تبلیغ فرهنگ سلطه پذیری و ارزش
قلمداد کردن سربه زیری و تحمل از جمله راههای آمادهسازی روانی و عاطفی کودک در
بزرگسالی است. در ایران بیشتر کتابهای درسی مذهبی هستند که بازتابی است از
ایدئولوژی حکومت و راهی برای به اطاعت کشاندن.
ادبیات کودک در مقابل این هجوم ایدئولوژک به کودکان و در مقابل این تلاش برای
به انقیاد درآوردن ذهن و زبان کودک باید بر علم و نه ایدئولوژی تاکید کند. بر
اهمیت منافع اجتماع، بر متضاد نبودن فرد و اجتماع تاکید بگذارد. بر دوست داشتن و
دوست داشته شدن بر اهمیت مهرورزی و تعاون و همکاری و عدم سکوت در مقابل ناملایمات،
بر آزادی بیان و کوشش برای ساختن محیط و دنیایی بهتر دست بگذارد. و باز تاکید میکنم
که خلق اثر ادبی برای کودکان باید با توجه به سطح رشد آنها باشد. اما رویکرد در
همهی مراحل کودکی یکی است: انسان و انسانیت!
کودک و اجتماع: کودکان در اوضاع کنونی جهان موقعیتهای
متفاوتی دارند. هر جا که مبارزهی جنبشهای اجتماعی در زمینهی حقوق کودک به بار
نشسته است، کودکان در موقعیت بهتری به سر میبرند و در اجتماع از شان و شخصیت
والاتری برخوردارند. اما در کشورهای موسوم به جهان سوم، پنهانترین و نادیدهترین
بخش انسانی جامعه کودکان هستند. آنها در "چاردیواری خانه"، در مدارس،
در کوچه و خیابان، در مناسباتی که پیشتر از آن نوشتم، رها هستند. و جز در تبلیغات
دورهای دولتها جایی به حساب نمیآیند. کودک در فرهنگ رایج فاقد شخصیت مستقل به
حساب میآید. او همه جا تابعی از بزرگسالان خویش است. در این فرهنگ، "بچه ی
خوب" کودکی است حرف شنو، مطیع، سربه زیر، آرام و... کودکان به انواع روشها
سرکوب میشوند و خلاقیتهایشان پا مال وضع اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی میشود.
وجود چند ملیون کودک کار و هزاران دخترک تنفروش و کودکان فراوان محروم از تحصیل و
پدیده ی گسترده ی کودک آزاری و... تصویری از شان و شخصیت کودک در ایران را به
نمایش میگذارد. این تصویر بسیار تحقیرآمیز است.
ادبیات کودک ایران باید شان راستین و حقیقی کودک را به او بازگرداند. در شعرها
و داستانها و دیگر متونش باید به جنگ فرهنگ تحقیرکننده ی کودک برود و نشان دهد که
کودک شهروندی ویژه است و باید همه جا او را در صدر برنامه ها قرار داد و منافعش را
اولویت بخشید. این برای نویسنده و شاعر کودک میسر نمیشود، مگر آن که حقوق کودک را
بشناسد و آن را جهانشمول بداند.
من به سهم خود از ستمی که بر کودکان میرود، از تصویر حقارت باری که بعضا
ادبیات رسمی کودک به ترسیمش کمک میکند، شرمنده ام و به آن جهانی میاندیشم که
منافع مادی و معنوی کودک در آن، منافع کل جامعه شده باشد. میدانم که این، در جهان
سلطه ی سرمایه به دست نمیآید، اما برای به دست آوردن هر ذرهاش باید تلاش کرد.
در پایان به آغاز سخن باز میگردم: کودک مینیاتور آدم بزرگسال نیست، او انسانی
ویژه است. به این معنا ادبیات کودک نیز ادبیاتی ویژه است.
برگرفته از: «داروگ» شماره ی بیست و هفتم، اوت 2013،
ویژهی سمینار ادبیات کودک، «فرهنگ کارگران کوچک»
*****
*****
گفتمان سیاسی اجتماعی
گفتمان سیاسی اجتماعی