ويکتور خارا

گفتمان سیاسی اجتماعی

*********

ویکتور خارا شیلیایی

لينک يوتوب

https://www.youtube.com/watch?v=5rJfpOMYMeI

الیستر هیولت، یک خواننده، ترانه سرا و سوسیالیست بین المللی انقلابی بود. او انسانی اجتماعی، پویا و مهربان بود که برای جهانی برابر مبارزه و عشق و احترام به همه ی انسان ها را ترویج کرد. او یک اسطوره ی موسیقی بود که برای بسیاری الهام بخش بود، برای اینکه با ترکیب موزیک فولکلور و پانک، مبتکر نوعی موسیقی بود که آوازها و زمزمه های آنهایی که دسته جمعی کار می کنند را تداعی می کرد. الیستر هیولت در 1951، در شهر گلاسکوی اسکاتلند متولد شد و در دوران جوانی به عنوان یک سوسیالیست انقلابی فعالیت می کرد، پس از جنگ خلیج در 1991، اندیشه های وی رادیکالیزه شد و به سازمان بین المللی کارگران سوسیالیست انقلابی پیوست، وی همه ی مبارزان راه آزادی، از جمله "ویکتور خارا" را دوست می داشت و در کارنامه ی خویش اجرای زیبای سرود اینترناسیونال را نیز دارد. سال 2010 وقتی الیستر 

هیولت، چشم از جهان فروبست، دوستدارانش و همه ی آنها که او را می شناختند، در سوگی عمیق فرو رفتند.

"ویکتور خارا"، شاعر انقلابی، آهنگساز، آوازخوان و گیتاریست بود. وی در جریان کودتای پینوشه، علیه دولت مردمی آلنده دستگیر شد. در 16 سپتامبر 1973، کالبد تیرباران شده اش با دست های شکسته در کنار یکی از خیابان های شهر رها شده بود.

برگردان شعر: ساسان دانش 

ویکتور خارا شیلیایی بود

کوتاه، اما شهاب گونه، چه  زیبا زندگی را پیمود

برای مردم شیلی چنگ بر گیتار کشید

و مبارزه را با آوازهایش فریاد کشید

دستانش مهربان بود

دستانش توانا بود

ویکتور خارا روستازاده بود

کار را که آغازید، هنوز کوچک بود

آنگاه که پشت گاوآهن پدرش می نشست

چگونگی تغییر جهان را خیره می گشت

دستانش سخاوتمند بود

دستانش پر توان بود

در میان جشنی، کودکی در همسایگی

چشم از جهان فرو بست

مادر، همه ی شب را تا به سحر مویه می کرد

و ویکتور، ناله های مادرغمزده را با آواز همراه می کرد

دستانش لطیف بود

دستانش پر طنین بود

و آنگاه که جوانی را جوانه زد

مبارزه با ظلم و ستم را ترانه کرد

شادی و اندوه مردم را آویزه ی گوش کرد

و سپس شور و رنج را با زبان آوازه کرد

دستانش رفیق بود

دستانش قوی بود

او برای معدنچیان مس، می خواند و می سرود

و برای کسانی که روی زمین کار می کردند، نغمه سرمی داد

او برای کارگران کارخانه آواز می خواند و لب می گشود

کارگران نیز می دانستند که قلب ویکتور برای آنها می تپد

دستانش پر سرور بود

دستانش پر خروش بود

او برای پیروزی آلنده، روز و شب

لحظه به لحظه، جا به جا در همه جا، مبارزه کرد

و اینگونه ترانه خواند:

"دست در دست یکدیگر فشارید"

"که آینده از امروز آغاز می شود"

دستانش گل باران بود

دستانش ستاره باران بود

سرهنگ های پست جنایتکار، شیلی را اشغال کردند

و سپس ویکتور را نیز دستگیر کردند

و همراه با پنج هزار معترض سراسیمه

در زندانی به بزرگی استادیوم، محبوس کردند

دستانش شفیق بود

دستانش قدرتمند بود

ویکتور، سرفرازانه ایستاد و با سینه ای فراخ

در گستره ی استادیوم

برای هم بندی هایش، پی در پی خواند و آواز سرداد

تا اینکه گاردها صدایش را بریدند و گسستند

دستانش با صفا بود

دستانش با وقار بود

استخوان های دستان پر صلابتش را شکستند

سر و روی پرنفوذ و جذابش را مجروح کردند

با شوک الکتریکی، تن رنجورش را پاره پاره کردند

شکنجه، باز هم شکنجه، و پس از دو روز تیربارانش کردند

دستانش شایسته بود

دستانش وارسته بود

سرانجام، قدرت سیاسی را سرهنگ ها تصاحب کردند

انگلیسی ها نیز خوشحال بودند، چون سرهنگ ها

با هواپیماهای جنگنده ی "هاکر هونتر" به شیلی حکومت کردند

با تانک های "چیفتانک" انگلیسی به شیلی حکومت کردند

دستانش پربار بود

دستانش سرشار بود

ویکتور خارا شیلیایی بود

کوتاه، اما شهاب گونه، چه  زیبا زندگی را پیمود

برای مردم شیلی چنگ بر گیتار کشید

و مبارزه را با آوازهایش فریاد کشید

دستانش وه چه زیبا بود

دستانش چه بی پروا بود

************************************************

Victor Jara of Chile

Words : Adrian Mitchell / Music : Arlo Guthrie
Lyric as sung by Dick Gaughan

Victor Jara of Chile
He lived like a shooting star
He fought for the people of Chile
With his songs and his guitar

And his hands were gentle,
His hands were strong

Victor Jara was a peasant
He worked from a few years old
He sat upon his father's plough
And watched the earth unfold
And his hands were gentle,
His hands were strong

When the neighbours had a wedding
Or one of their children died
His mother sang all night for them
With Victor by her side
And his hands were gentle,
His hands were strong

He grew to be a fighter
Against the people's wrongs
He listened to their grief and joys
And turned them into songs
And his hands were gentle,
His hands were strong

He campaigned for Allende
Working night and day
He sang, "Take hold of  brother's hand
The future begins today"
And his hands were gentle,
His hands were strong

The bloody generals seized Chile
They arrested Victor then
They caged him in a stadium
With five thousand frightened men
And his hands were gentle,
His hands were strong

Victor stood in the stadium
His voice was brave and strong
He sang for his fellow prisoners
Until the guards cut short his song
And his hands were gentle,
His hands were strong

They broke the bones in both his hands
They beat his lovely head
They tore him with electric shocks
After two long days of torture they shot him dead
And his hands were gentle,
His hands were strong

Now the generals rule Chile
And the British have their thanks
For they rule with Hawker Hunters
And they rule with Chieftain tanks
And his hands were gentle,
His hands were strong

Victor Jara of Chile
He lived like a shooting star
He fought for the people of Chile
With his songs and his guitar

And his hands were gentle,
His hands were strong

**********************

سرود انترناسيونال

الیستر هیولت

https://www.youtube.com/watch?v=bA9_FeRw1Gw

                         **************                  

ترانه ـ سروده‌های «ویکتور خارا» ترجمۀ «احمد شاملو» و «محمد زرین‌بال» دکلمه و صدای «مظفر مقدم» 

راوی حکایت باقی

http://youtu.be/kGWXzTfmZdQ

بیانیه


نه برای خواندن است که می‌خوانم
نه برای عرضه‌ی صدایم.
نه!
من آن شعر را با آواز می‌خوانم
که گیتار پُر احساس من می‌سراید.
چرا که این گیتار قلبی زمینی دارد.
و پرنده‌وار، پرواز کُنان در گذر است.
و چون آب مقدس
دلاوران و شهیدان را به مهر و مهربانی تعمید می‌دهد.
پس ترانه‌ی من آنچنان که «ویولتا» می‌گفت هدفی یافته است.

آری گیتار من کارگر است
که از بهار می‌درخشد و عطر می‌پراکند.

گیتار من دولتمندان جنایتکار را به کار نمی‌آید
که آزمند زر و زورند.
گیتار من به کار زحمتکشان خلق می‌آید.
تا با سرودشان آینده شکوفا شود.

چرا که ترانه آن زمانی معنایی می‌یابد
که قلبش نیرومندانه در تپش باشد.
و انسانی آن ترانه را بسراید
که سرود خوانان شهادت را پذیرا شوند.

شعر من در مدح هیچ‌کس نیست
و نمی‌سرایم تا بیگانه‌ای بگرید.
من برای بخش کوچک و دور دست سرزمینم می‌سرایم
که هر چند باریکه‌ای بیش نیست
اما ژرفایش را پایانی نیست.

شعر من آغاز و پایان همه چیز است.
شعری سرشار از شجاعت
شعری همیشه زنده و تازه و پویا.
  

* * *

پرسش

پرسش من این است:
هرگز به فکرتان رسیده است که
این سرزمین مال ماست؟
مال کسی‌ست که
بخش بزرگی از آن را در اختیار دارد؟

پرسش من این است:
هرگز به فکرتان رسیده است
دست‌هایی که در این زمین کار می‌کنند
مال ماست؟
و حاصل آن نیز، مال ماست؟

حصارها را ویران کن!
آن‌ها را در هم بکوب!
این سرزمین، مال ماست.
به «پدرو» و «ماریا»
به «خوان» و «خوزه»

اگر آوازم کسی را آزار می‌دهد
اگر کسی باشد که تحمل شنیدن آوازم را نداشته باشد
اطمینان داشته باشید که او یک «یانکی» است
یا که یک مالک و فئودال بزرگ کشور است

حصارها را در هم بکوبید!
 

* * *

آواز من

شعر کبوتری‌ست در جستجوی آشیانه.
رها می‌شود
تا بال می‌گشاید
تا پرواز کُند
پرواز.

آواز من، آوازی‌ست آزاد و رها
که ایثار می‌کُند
به آن‌کسی که به‌پا خاسته است.
به آن‌کسی که قصد پرواز به بلندای جاودانگی دارد.

آواز من زنجیری‌ست که نه بدایتی دارد و نه نهایتی.
در آواز من تمام مردم را خواهی یافت.

بگذار تا با هم بخوانیم سرود خلق را
چرا که آواز، کبوتری‌ست که
برای رسیدن به دریا پرواز می‌کُند.
رها می‌شود
بال‌هایش را می‌گشاید
تا پرواز کند
پرواز.
 

* * *

گفتمان سیاسی اجتماعی