گفتمان سیاسی اجتماعی
صفحه ی اصلی
پروفسـور سـیروس بینـا
سیروس بینا استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه مینه سوتا است. در رده ی آکادمیک، وی در دو سفر در سال های دهه ی 2000 استاد مهمان مرکز پژوهش های اجتماعی و تاریخ تطبیقی در دانشگاه "یو سی ال ا"؛ و در نیمه ی نخست دهه ی 1990، استاد مهمان و پژوهشگر اقتصاد سیاسی و بحران های منطقه ای مرکز تحقیقات خاور میانه در دانشگاه هاروارد، به پژوهش و نگارش اشتغال داشته است. بسیاری از دانشمندان اقتصاد سیاسی در جهان، پروفسور بینا را در ردیف تئوریسین های برجسته ی عصر ما به حساب آورده و از کارهای چهل و چند ساله ی او در رشته های گوناگون سیاست و اقتصاد، به ویژه بخش نفت، بهره گرفته اند.
"در رده ى مبارزات سياسى و اجتماعى، دکتر بينا سال ها از فعالين كنفدراسيون جهانى دانشجويان ايرانى در آمريكا و نيز، مقارن قيام بهمن ٥٧، عهده دار سمت دبيرى سازمان سراسرى دانشجويان ١٩ بهمن در آمريكا بوده است.
سیروس بینا استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه مینه سوتا است. در رده ی آکادمیک، وی در دو سفر در سال های دهه ی 2000 استاد مهمان مرکز پژوهش های اجتماعی و تاریخ تطبیقی در دانشگاه "یو سی ال ا"؛ و در نیمه ی نخست دهه ی 1990، استاد مهمان و پژوهشگر اقتصاد سیاسی و بحران های منطقه ای مرکز تحقیقات خاور میانه در دانشگاه هاروارد، به پژوهش و نگارش اشتغال داشته است. بسیاری از دانشمندان اقتصاد سیاسی در جهان، پروفسور بینا را در ردیف تئوریسین های برجسته ی عصر ما به حساب آورده و از کارهای چهل و چند ساله ی او در رشته های گوناگون سیاست و اقتصاد، به ویژه بخش نفت، بهره گرفته اند.
"در رده ى مبارزات سياسى و اجتماعى، دکتر بينا سال ها از فعالين كنفدراسيون جهانى دانشجويان ايرانى در آمريكا و نيز، مقارن قيام بهمن ٥٧، عهده دار سمت دبيرى سازمان سراسرى دانشجويان ١٩ بهمن در آمريكا بوده است.
"در رده ى مبارزات سياسى و اجتماعى، دکتر بينا سال ها از فعالين كنفدراسيون جهانى دانشجويان ايرانى در آمريكا و نيز، مقارن قيام بهمن ٥٧، عهده دار سمت دبيرى سازمان سراسرى دانشجويان ١٩ بهمن در آمريكا بوده است.
." پروفسور بینا واضع چند تئوری در اقتصاد سیاسی و روابط بین المللی می باشد: در بخش نفت – تئوری های ارزش و قیمت گذاری، جهانی شدن، اجاره ی تفاضلی، و نقش فروپاشی کارتل در قطع بند ناف سیاست خارجی آمریکا از نفت کارتلی؛ در حیطه ی دوران گلوبالیزاسیون – جهانی شدن سرمایه، فروپاشی پاکس امریکانا (1979 – 1945)، تغییر بی بازگشت در موازنه ی قدرت بین المللی، و منطقه ی خاورمیانه؛ در بخش تکنولوژی – تئوری سرعت تغییر تکنولوژیک و رابطه ی آن با مهارت و مهارت زدائی پی در پی نیروی کار در فرایند جهانی شده ی تولید؛ در مورد ایران – مصدق و چگونگی ملی شدن نفت، جنبش مشروطه و مفهوم "ملت"، علت اصلی کودتای آمریکائی/انگلیسی 28 مرداد 1332، چگونگی فرود شاه و فراز جمهوری اسلامی، نقش تحریم ها و دگردیسی جمهوری اسلامی. کارهای نوشتاری (از جمله ویرایش) دکتر بینا در چهار دهه ی گذشته شامل 8 کتاب (و بیش از 250 مقاله علمی در ژورنال های شناخته شده ی بین المللی) می باشد. کتاب ها شامل اقتصاد بحران نفت (1985)، سرمایه داری مدرن و ایدئولوژی اسلامی (1991 با دکتر حمید زنگنه)، کار مزدوری در پایان سده ی بیستم (1996)، نفت: ماشین زمان (چاپ دوم 2012)، تئوری های بدیل رقابت در سرمایه داری: چالشی در مقابل ارتدوکسی (2013)، پیش در آمدی بر شالوده ی اقتصاد سیاسی: نفت، جنگ، و جامعه ی جهانی (2013). از کارهای ادبی بینا می توان کتاب شعر خورشید و خاک (1998) را نام برد. پروفسور بینا، همچنین، عضو شورای عالی اقتصاد دانان پشتیبان صلح و امنیت و ویراستار ژورنال انتقادی پژوهش های بازرگانی و جامعه می باشد.
برای بازدید از لیست کتاب ها، مقالات وسخنرانی ها و غیره
در گوگل اسکالر اینجا کلیک کنید
****
****************
دکتر فضل الله (مازیار) روحانی چشم از جهان فرو بست(۱۳۱۷ – ۱۴۰۰)
دوستان و رفقای گرامی؛
(۱۳۱۷ – ۱۴۰۰)
جامی است که عقل آفرین می زندش
صد بوسه زمهر بر جبین می زندش
این کوزه گر دهر چنین جام لطیف
می سازد و باز بر زمین می زندش
خبر بس ناگوار بود و تا به امروز بغضی شکسته و ناشکسته در گلو؛ چگونه شرح دهم غروبِ ستاره ای را که آتشی سوزان بود و بودنش تا لحظات واپسین درک زیبائی را هزار چندان کرد. مرگ ستاره مویه ی افلاک را می طلبد و من در این زمهریر فاصله زار زار می گریم ودر این پیرانه سر نگران جای و جایگاهِ خالی او که تا سال های سال بی صاحب و بی معارض باقی خواهد ماند
دکتر فضل الله (مازیار) روحانی سروی سرفراز بود که در تمامی طول عمر خویش به آب چشمه ی خورشید نیز دامن تر نکرد. متشاعران بسیارانند؛ آنان همچون گدایان سامره در چهارسوق بازارها به خود فروشی و تکّدی قلم و قدم می زنند. شاعران اما به سانِ فرشتگان زمین اند که در مدار مهربانی انسان سرگشته در بیدادِ زمین و زمان می درخشند، جهان را روشن می کنند، و بی هیچ انتظاری خاموش می شوند. مازیار نیز چنین بود و شاید بیش؛ شاعری توانا، مبارزی بی محابا، و سخنوری مانا، با دلی مهربان و تبسمی عاشقانه که خودِ زندگی را تداعی می کرد. طنینِ صدای نازنین آش هنوز در گوش من در اهتزاز است و ندای تشویق مصرّانه اش در نوشتن دیوانه وار و شبانه روزی من. و ای دریغ و داد که این کتاب لعنتی پایان نگرفت تا با ارسال نسخه ای خوشحالش کنم. مازیار بازتاب زیست پُربار و پُرماجرای نسلی است که خود گُل سرسبد آن بود؛ نسلی چکش خورده که من نیز با آن همزمان، همراه، و هم داستان بوده ام. بگذارید ساده بگویم: خوشا به حال آنان که همچون عاشقان شرزه قامت بر افراشتند، بیداد را بر نتافتند، گونه ها را با سیلی سرخ کردند، در کنار بی صدایان ایستادند، دست به قلم، دست به تفنگ، و گوش به نجوای شکوفه ها شکفتند و گُل کردند
یاد مازیار اکنون به هیات گنجی است که تا سال های سال در معیّتِ لطافت گفتار، سخاوتِ کردار، شرافتِ پندار او در سپهر حافظه ها محفوظ خواهد ماند
در این زمان غمزده، اجازه می خواهم با نهایت تأسف به همسر مهربان مازیار، هلن خانم گرامی، فرزندان برومند و سایر خویشاوندان و بستگان، و نیز دوستان، همقطاران، و هواداران او ابراز و به همگی آنان از صمیم قلب تسلیت بگویم
همچنین، علاقه دارم به همراه با دو مطلب: (1) اطلاعیه ی درگذشت دکتر روحانی را که از جانب دکتر مجید نفیسی، شاعر با ذوق و دوست مشترکمان، انتشار یافته و (2) نسخه ی پی دی اف آخرین کتاب فضل اله روحانی با عنوان "چند گفتار و چند جستار،" اطلاعات بیشتری را در اختیار علاقمندان قرار دهم
!نام نازنین اش قرین رحمت ایام و یادش پر آوازه باد
سیروس بینا
مینه سوتا (آمریکا)
https://newprocess2010.files.wordpress.com/.../goftar-va...
*****
**********
**************
**************
*********
*******
:انقلاب و ضد انقلابِ پنجاه و هفت در ایران
ایران در گذرگاه دو دگرگونی تاریخی
قیام خود انگیخته‌ی ۵۷ و فروپاشیِ جهانِ هژمونیکِ آمریکا
**********
بزرگداشت پنجاهمین سالگرد سیاهکل (1399-1349) - سیروس بینا
دوستان و رفقای گرامی،
امروز هفتم فوریه (معادل با نوزدهم بهمن) پنجاهمین سالگرد حماسه ی سیاهکل و آغاز رستاخیز مبارزه ی مسلحانه (هم استرتژیک هم تاکتیک) را رقم می زند. بی آن که کلامی بیش در این یادداشت بنگارم بهتر دیدم شما را به شنیدن بی واسطه ی سخنرانی اخیر، که با اهتمام و پشتیبانی جمعی از علاقمندان جنبش انقلابی و به دعوت گفتمان سیاسی اجتماعی ترتیب داده شده است، جلب نمایم.
این سخنرانی در دو بخش انجام شده است که تنگاتنگ به چند پرسش کلیدی پیرامون علل وجودی، ویژگیِ نظری، و هویت سازمانیِ و بالاخره عدول نظری و عملی "چریکهای فدائی خلق ایران" پاسخ می دهد. عدول نظری و تخّطی عملی این سازمان مقارن سال 1355 اتفاق افتاد که آخرین عناصر انقلابی در این سازمان با درگیری با ساواک جان خویش را از دست دادند و بر هر آن چه باقی مانده بود، نخست نظرات التقاطی و شبه توده ای مستولی شد، پس از چندی تا دروازه ی قیام 21 و 22 بهمن 57 نطرات تمام عیارِ توده ای بر گردانندگان این سازمان غالب شد. بنابر این، انشعاب پساقیام 57 - "اقلیت/اکثریت" را باید پدیداری قابل پیش بینی و کُمدی ای رسوا از تراژدی اسفناک درونی این سازمان در سال های پیش از قیام به حساب آورد.
خسته نباشید،
سیروس بینا
نوزدهم بهمن 1399
مینه سوتا (آمریکا)
Part 1 - پنجاهمین سالگرد حماسه ی سیاهکل - سیروس بینا
Part 2 - پنجاهمین سالگرد حماسه ی سیاهکل - سیروس بینا
********
*****
گفتگوی صدای نو در سیدنی (استرالیا) با دکتر سیروس بینا:
در آستانه انتقال قدرت از ترامپ به بایدن
Jefferson F. Davis
President of Southern Slavery: Confederates States of America
(1861-1865)
Donald J. Trump
Specter of Jefferson Davis and the Confederate President of America
(2016-2020)
دوستان و رفقای گرامی؛
ترامپ چه پدیده ای است و "ترامپ ایسم" کدام است؟ نقاط مشترک دونالد ترامپ با جفرسون دیویس (پرزیدنت ایالت های برده دارِ جنوبی در زمان جنگ های انفصال آمریکا) در چه چیزی است؟ مسئله ی کودتای نافرجامِ ترامپ در ششم ژانویه 2021 را چگونه باید تعبیر کرد؟ شباهت های این کودتا با کودتاهای بی شمار دولت آمریکا علیه کشورهای در حال توسعه در چیست؟ دموکراسی بورژوائی در آمریکا و رجوع به "استثناء آمریکا،" بویژه در دوران گلوبالیزاسیون، چه معنی می دهد؟
مصاحبه ی اخیر اینجانب با رادیو صدای نو تلاشی است در پاسخ گوئی ای مختصر و تلگرافیک به پاره ای از این گونه پرسش ها در زمانی که دولت جدید آمریکا در یک آماده باش نظامی در واشنگتن در شُرُف دست به دست شدن می باشد
:گفتگوی صدای نو در سیدنی (استرالیا) با دکتر سیروس بینا در آستانه انتقال قدرت از ترامپ به بایدن
2021بیستم ژانویه https://www.youtube.com/watch?v=zM2Va2YoDlI
دوران ترامپ به سر رسید اما رو سیاهی به بسیاری از تحلیل گران چپگرای و طنی باقی ماند، چرا که نگرش قالبی چپ سنتی و متعلقات التقاتی آن از دیرباز (1) درک دقیق از فراز و فرودِ نظام آمریکائی پس از جنگ دوم جهانی و (2) دریافت مارکسی از مفهوم دوران بندی در سرمایه داری، که خود با عملکردِ تئوری ارزش تنگاتنگ می باشد، را خدشه دار نموده است
بنابراین، ما در طیف ناهمگون و از-هر-چمن-گلیِ-بچینِ چپ دو راه بیشتر نداریم. راه نخست همین راهی است که رفته ایم و این راه التقات است که ما را به پریشان گوئی هائی نظیر "قدرقدرتی آمریکا" در جهان امروز، "گلوبالیزاسیون امپریالیستی،" "استیلای انحصاری" در جهان امروز، "دوران نئولیبرالیسم" (به جای دوران جهان شمول گلوبالیزسیون)، یا تقسیم جهان با نگرشی "توده ای" به "جهان شمال" و "جهان جنوب" (آن طور که سمیر امین ارزیابی کرد)، یا نظریه ی اعتلای جهان امروز در لوای آمریکا (آن گونه که سوسیال دمکرات چپ لیو پانیچ طرح کرد)، یا تفکیک بورژوا مأبانه ی دو مقوله ی تنگاتنگِ جغرافیا و تاریخ در انباشت فراملی سرمایه (به سبک روش غیرمارکسیِ دیوید هاروی)، یا بازگشت مذبوحانه به تئوری غیرطبقاتی "وابستگی" و گرفتاری در همانگوئی "مرکز/پیرامون،" و یا توّسل کورکورانه به ابداع بیموردِ "توسعه ی مرکب" از جانبِ فرمانده ی ارتش سرخ لئون تروتسکی، و در نتیجه ایجاد شک و تردید در جامعیّت و کفایتِ مفهومِ "توسعه ی ناموزون" در تئوری ارزش مارکس (به منظورِ درآمیختنِ انحصار هابسونی با رقابت مارکسی)، می اندازد. و همه ی این نظراتِ سنتی شِگِردهای آزمایش شده ای است که از یک سو با حقایق کانکریتِ تاریخی، بویژه دگرگونی های چند دهه ی گذشته، هیچ گونه سازشی ندارند، و از سوی دیگر با سنت مارکس و رویکرد روش شناختی او کاملأ در تضاد و تقابل اند
راه دوم همانا راه مارکس است و استناد به تئوری جهان شمول ارزش وی که نیز رقابت سنتزوار و نحوه ی دوران بندی نظام سرمایه داری را بر آن اساس شامل می شود. و در آن پرتو است که میتوان (1) دقیقأ به علیّتِ فراز و فرود پاکس امریکانا (1945 – 1979) دست یافت و (2) غلیتِ فرود این نظام را، هم در حوزه ی خارجی و بین المللی و هم از منظرِ پولاریزاسیون طبقانی، آشفتگی سیاسی – ایدئولوژیک در سراسرِ جامعه ی آمریکا، و همچنین چگونگی بحرانِ کنونی را در هیئت حاکمه ی این کشور، همگام با عروج دوران گلوبالیزاسیون، تصّور و تصویر نمود
شناخت از پدیده ی ترامپ و زمان ظهور آن نیز، علاوه بر رجوع دقیق به تاریخ موجودیتِ آمریکا، به درکی مارکسی از جهان امروز احتیاج دارد. مصاحبه ی ضمیمه نیز نیم نگاهی لحظه ای بر علیت کودتای نافرجام ششم ژانویه 2021 در رابطه با انتقال قدرت در واشنگتن ، پایان ترامپ، و ادامه ی آشفتگی در آمریکا می باشد.
خسته نباشید
سیروس بینا
بیستم ژانویه 2021
(مینه سوتا (آمریکا
:گفتگوی صدای نو در سیدنی (استرالیا) با دکتر سیروس بینا در آستانه انتقال قدرت از ترامپ به بایدن
2021بیستم ژانویه https://www.youtube.com/watch?v=zM2Va2YoDlI
روز چهارشنبه ۲۰ ژانویه مراسم تحلیف جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا برگزار خواهد شد. این مراسم اگر انتقال قدرت از ترامپ به بایدن هست ولی به شدت سایه ترامپ بر آن سنگینی میکند. از سویی دو هفته پیش مرکز حاکمیت آمریکا از سوی شهروندان طرفدار ترامپ تسخیر شد، پس از آن ترامپ استیضاح با اکثریت آرای مجلس نمایندگان و سنا تصویب شد و از سویی دیگر، حال واشنگتن با حضور سنگین ارتش برای حفاظت از مراسم تحلیف، به یک پادگان مبدل شده است.
تاریخ آمریکا چنین اتفاقی را به خود ندیده است. آمریکا و جهان با بر سر کار آمدن بایدن چه تغییری خواهد کرد؟ چرا سیستم حاکم در آمریکا بر استیضاح ترامپ اصرار دارد؟ روابط یا بحران ایران و آمریکا چه مسیری را در پیش رو دارد؟
*******
،دوستان و رفقای گرامی
شانزدهم آذر 1332 از واقعه ای حکایت می کند که در پس آیندِ کودتای آمریکائی/انگلیسی 28 مرداد، به مثابه ی جرقه ای به مشعل امید، نخستین پاسخ بی محابا را به رژیم کودتائی محمدرضا شاهِ خائن داد و از همان اوان آب پاکی را بر ایادی ناپاک امپیرنالیسم آمریکا و نیز یدک کشُ فرسوده ی آن فروریخت و با دادن سه شهید به نام های شریعت رضوی، قندچی، و بزرگ نیا شجاعانه بر صفحه ی مبارزات ضدامپریالیستی/ضد کودتائی/ضد استبدادی ایران رقم خورد.
در شعر امید، من از زبان این جنبش و جنبش های پشت بند و تاریخ ساز متعاقب آن در داخل و خارج (نظیر کنفدراسیون دانشجویان ایرانی در خارج کشور) سخن می گویم و پیرانه سر، با آغوشی پر از اشتیاق، فرزندان مبارزِ امروز را در آغوش می کشم؛ که من زمستانِ سردم و آنان سراپا لاله های آتشین تابستان. و این که گلدانِ پر گلِ پیشاهنگ انقلابی نمی تواند از این خطّه حساسِ مبارزه و بارومتر انقلاب گذر نکرده و با این تبار بیگانه باشد.
اتحاد، مبارزه، پیروزی
سیروس بینا
شانزدهم آذر 1399 (برایر با ششم دسامبر 2020)
مینه سوتا (آمریکا)
سیروس بینا
شعر "امید – سروده: ژوئن 2001"
تقدیم به دانشجویان مبارز ایران
شعر خوانی: فوریه 2014 - ویدئوبردار: پژمان رحیمی - آمریکا (دالاس، تگزاس)
https://www.facebook.com/100005320841555/videos/vb.100005320841555/228071700713523/?type=2&theater
اُميــــــد
سیروس بینا
به فرزندان برومند جنبش دانشگاه
من ايستــاده ام
در اصــابت رگبــار زنــدگي
گــل چهــره در فلــق.
من ايستــاده ام
و در هــر پــگاه
سر ميـزنم چو شعــله ی اميــد از طــرب
و در هر پسين
پا ميكشم به دشت جاري خورشيد در شفــق.
تو ايستــاده اي
خونيــن و خــرم و خجستــه و خنــدان
بر شــانه هــاي خميــده ی دوران
در تــوالي تيــربارِ لــحنِ آمــرانــه ي :"آتــش!"
و ما همـچنــان
در شكــوه شكــوفيــدن
از پذيــرش پايان
سر باز ميــزنيم.
مــن مي دَوَم چو خشــم
در سيل سرد خوابهاي زمستــاني
تــو مي دوي چو شــوق
در شعــله ی نگــاه شقــايق تابستــان
و پيچــك رونــده ی اميــد
پوشــانده جــانب ديــوار مــرگ را
در جــوار حافظــه ی مشبــك ايام.
تو خود كه از تبــار عشــقي و شــوري
چــوب "قطــار فقــه" را*
همــواره در عبــور "كــلام بِــكرِ" شاعــر محبــوب
خــورده اي!
و تو خود كنــون كه مــلاك مهــرباني خاكي
با صميميت آن كس كه ســرود:
ـ"آب را گِــل نكنيــد"*
چه سخــن ها داري
—چه سخــن ها دارم—:
"آب را گــل نكنيــم!
آب خود نيــز به خـون مي نگرد؛
آب را گــل نكنيــم!
چشمــه ی روشــن خـون را چه كنيــم؟"
و تو مي شــكوفي
در باوري كه در جبيــن زمان موج ميــزند
و فرياد ميــزني:
"نفــرين بر اعتــدال كلامــي
كه نشــكند، به موســم فريــاد!"
و اعــلام ميكني:
"پــايــان من
به قطــع ريشــه ی من نيســت
و آغــاز مـن نبــوده هيــچ
در انعقــاد تصــادف تولــد مـن.
من در الســت خــاك سرشتـــم،
من در سرشــتِ خــاك عجينــم." ـ
و با نگــاه يقيــن به ساعــتِ امروز
مي شتــابي تو، اين چنيــن،
به ســاحت فــردا ...
نشریه "پر"، شماره ١٩۷ (سال هفدهم، خردادماه ١٣٨١/ ژوئن ۲۰۰١)
* "من قطاري ديدم، روشنايي ميبرد، من قطاري ديدم فقه ميبرد و چه سنگين ميرفت"، صداي پاي آب، سهراب سپهري.
* شعر آب، سهراب سپهري
******
**********
**************
،دوستان گرامی
از درگذشت زنده یاد محمدرضا شجریان یک هفته میگذرد. در این مدّت از چگونگی خاکسپاری وی (در رابطه با رژیم دون صفت و جهل و جنایت اسلامی در ایران)، فرصت طلبان نوکیسه و راستگرای نومحافظه کارِ، و نیز اسفناک تر از همه بر خوردِ بی شرمانه ی عناصری بی مایه، بیکار و بیعار و پرمدّعا در طیفی وسیع از چپ نمایان خارج کشور، با خبر شدیم. اما به مصداق خواجه ی شیراز: "ای مگس حضرت سیمرغ نه جولانگهِ توست/عرض خود میبری و زحمت ما می داری." در رابطه با گروه آخر، اقلأ در قاموس روش شناختی دیالکتیکی، ضمن برخورد به پدیده ها (شجریان هم یکی از همین پدیده هاست)، - موسیقی شناسی، شعرشناسی، معرفت، و ... پیشکش قدمتان! - آیا نباید از شما پرسید چرا به تمامیِ کلیتِ حیات هر انسانی که در می گذرد نمی پردازید؟ آیا از طریق این مهمل بافانِ سوراخِ-دعا-گُم-کرده، که به مصداق هَری فرانکفورت (نویسنده ی "در مقوله ی بُلشِت) بُلشت مآبانه فقط و فقط جهتِ خودنمائی لحظه ای خویش اظهار نظر می کنند، گرهی را باز کرد؟ آیا احدی را می توان شتاخت که تفاله های به اصطلاح رادیکال خارج کشوری را جدی بگیرد؟ - این بی همه چیزها را!
اما در این زنگ تفریح علاقه دارم با ارسال دو ویدئوی کوتاه، یکی از زندگی معصومه ی مهرعلی،استاد مسلم آواز (و شاگرد زنده یاد شجریان)، و دیگری از تمرین وی با استاد محمدرضا شجریان، شما را دعوت به شنیدن اعتبارنامه ی این زن ارزنده، متعّهد، و خوش آواز بنمایم. لازم به تذکر است که نوار دوم در یوتیوب به اشتباه و با شک و تردید نام همایون شجریان را در عنوان اضافه کرده. است. این البته اشتباه محض است که من در اینجا در زیر آن را تصحیح کرده ام. در واقع این خانم مهرعلی است که از استاد تعلیم آواز می گیرد. در مورد خانم مهرعلی و کیقیت صدای او برای مثال، به سخن نادر گلچین در این ویدیو توجه کنید. تعهد خانم مهرعلی، این استاد کم نظبر موسیقی، به جای خود؛ در این دورستانِ دور، صدای ملکوتی او مرا به یاد سال های کودکی و آوای بهشتیِ فمرالملوک وزیری در ایران می اندازد - صدائی که به نظر من از صدای تمامی مردان خوش آوازِ همزمان قمر - نظیر طاهرزاده و یا اقبال آذر - وسیع تر و بس شفاف تر است. مهرعلی در این کلیپ نیز به نقش لای لای مادر اشاره می کند، و این خود مرا به یاد لای لای و زمزه های مادرم در تابستان های گرم و طولانی در ایران می اندازد، و این که چرا من، که بیش از دو سوم عمرم را در خارج از ایران گذرانده و در این مدت نیز هرگز به وطن بازنگشته ام از بسیاری که هر تابستان به ایران رفته اند و احتمالأ بیشتر از من در آنجا چلوکباب نوش جان کرده اند با شعر و موسیقی و ادب ایران بیشتر دمخورم و همچنین به تاریخ ملی و ادب و موسیقی کلاسیک ایران علاقمند، که گفته اند: "با شیر اندرون شد و با جان به در رود." جای تأسف است عناصری به اصطلاح چپگرائی که بر حسب اتفاق پایشان به غرب باز شده خود را گم کرده و به خود اجازه می دهند در مرگ شجریان این گونه بی شرمانه گرد و خاک به راه بیندازند.
خسته نباشید،
سیروس بینا
مینه سوتا (آمریکا)
16 اکتبر 2020 (برابر با 25 مهر 1399)
Rider Left Behind, Masoumeh Mehrali - سوارِ مانده، معصومه مهرعلی
https://www.youtube.com/watch?v=5CdoptCbs-0
استاد شجریان در حال تمرین با شاگردش خانم معصومه مهرعلی
*******
سوگوارانه
محمدرضا شجریان (١٣۱٩-۱٣٩٩)
مرغ باغ ملکوتم نی ام از عالم خاک/چند روزی قفسی ساخته ام از بدنم
دوستان گرامی،
با کمال اندوه و خاطری پُرداغ و پُردریغ امروز - پنجشنبه، هفدهم مهرماه 1399 (برابر با هشتم اکتبر 2020) - خبردرگذشت درخشنده ترین ستاره ی آواز ایران را شنیدم. محمدرضا شجریان در ساعت 5 عصر روز پنحشنبه به افق تهران در بیمارستان جم چشم از جهان فروبست. جهانی که خواهی/نخواهی خط کشی های خردمندانه و خونین خویش را در بسیاری از عرصه های اجتماعی، منجمله در حیطه ی هنر، نیز بازتاب می دهد. هنری که مردمی است و در روزگار ما وامدارِ جنبش مشروطه و طلایه دارانی مانند زنده یادان غلامحسین درویش، قمرالملوک وزیری، و ابوالقاسم عارف قزوینی است. جهانی که در این روزگار بیش از هر چیز ما به حضورِنغمه های مانای آزادی و حنجره هائی ملکوتی مانند هر دو صدای بی نظیر قمر و شجریان درتاریخ پر مخاطره ی صد سال اخیر ایران نیاز مبرم دارد. نیازی که خود بازتابِ روح و روان و حال و هوای خودِ زندگی است. به عبارت دیگر، آن که شور زندگی، شیدائی، پیام عشق را، که با آوای شیرین قمر و شجریان آمیخته، به گوش نگیرد چگونه می تواند دوست بدارد، تعّهد به دوست داشتن را گرامی بشمارد، و در نتیجه عشق را دردی مشترک و عمومی بیانگارد؛ او چگونه عشق را به همه و برای همه، و نیز طالب تغییر این - به قول نیما - این مهمان خانه ی مهمان کُش باشد - چگونه؟ زبان موسیقی زبان عشق است - زبانِ جانِ متعّهد و زبان کارزار روان جست و جو گرِ آدمی - و شجریان آن را با تمامی وجود با سعادتش در این چند دهه به اعتلاء رسانده است. چنان که "پریشادخت شعر" گفت: "تنها صداست که می ماند ..." - خاصه صدای بی همتا و ملکوتی زنده یاد شجریان.
تقریبأ دو هفته پیش، به مناسبت شادباش هشتادسالگی استاد شجریان ایران محمدرضا شجریان نوشتم:
"محمد رضا شجریان "هنرمندی" بی بدیل است که، علیرغم تکیه-و-کتل نوازهای بازاری دوز در جمهوری اسلامی، موسیقی دستگاهی و کلاسیک ایران را، همراه با معدودی دیگر از هنرمندان اصیل و آزاده و نیز با تربیت نسلی جوان، پرشور، و تشنه ی آموختن، به اوج رساند."
علاقه دارم در سوگ این ابرمرد آواز شعری را، که نزدیک به دو دهه پیش (اکتبر 2002) برای خاطر عزیزش و برایر صدای ملکوتی او سروده و به او تقدیم کرده ام، همراه کنم تا ارادت قلبی خود را به شخص شخیص وی و محبت پدرانه ی خود را نیز به بازماندگان عزیز او، به ویژه همایون و مژگان، بازگو کرده باشم. این شعر درمارس 2004 در هفته نامه ی شهروند (کانادا) چاپ شد. همین شعر چندی بعد با خوانش خودم و همت دوست گرامی "پرواز" (مدیر سایت گفتمان سیاسی اجتماعی) به صورت ویدئو تهیه و تنظیم و در کانال یوتیوب پخش شد.
زمزم سرود (شعری از سیروس بینا) برای محمدرضا شجریان (ژانویه 2017)
وظیفه میدانم با تسلیت به همگی بازماندگان این بزرگمرد موسیقی برای یک یک آنان بقای عمر و شادکامی آرزو کنم. این علاقه ی قلب با اشتیاق کامل شامل تمامی همکاران، دوستان، و دوستدارانِ و هموطنانِ محمدرضا شجریان است و به همین گونه نیز حاویِ آرزوی من جهتِ بقای عمر و سربلندی آنان است. به قول خواجه ی شیراز:
به روز واقعه تابوت ما ز سرو کنید/که می رویم به داغِ بلند بالائی.
سوگوارانه،
سیروس بینا
هفدهم مهرماه 1399 (برابر هشتم اکتبر 2020)
مینه سوتا (آمریکا)
چند خبر و برخی از مصاحبه ها
محمدرضا شجریان درگذشت- پوشش ویژه بی‌بی‌سی
October 8, 2020
https://www.youtube.com/watch?v=jmzwwz5T7Is
محمدرضا شجریان درگذشت
17 مهر 1399 بربر با 8 اکتبر 2020
https://www.bbc.com/persian/53817930
شجریان، پژواک روزگار: مستندی از تلویزیون بی‌بی‌سی
یازدهم سپتامبر 2011
سفر قونیه - شجریان
https://www.youtube.com/watch?v=MlqeYvPhQuw
موانع پخش آثار محمدرضا شجریان در ایران چه بود؟: گفت و گو با وکیل حقوقی زنده یاد شجریان
17 مهر 1399 بربر با 8 اکتبر 2020
https://www.bbc.com/persian/topics/crn3e0y80q5t
محمدرضا شجریان به روایت تصویر
17 مهر 1399 بربر با 8 اکتبر 2020
https://www.bbc.com/persian/arts-53823775
سازسازی شجریان؛ چهار دهه تلاش برای اضافه کردن صداهای تازه
https://www.bbc.com/persian/topics/crn3e0y80q5t*****
سروده ای جدید از سیروس بینا
پیامِ فصل
در این جا برگ ریزان است و نور و رنگ
می بارد،
تو انگاری در آن بالایِ بالاهایِ
بالاتر،
کسی نام ترا در "شور"* می
خواند،
کسی در پرده ی سازی
کسی در پشت در
بر انتظار حلقه ی تقدیر می
کوبد؛
و تو با خویشتن در کارزارِ اینی و
آنی
که اکنون کاش بالی بود و پروازی
به بالای بلند این همه
زیبائی و بی اختیاری ها،
این همه ناگفتنی و گفتنی ها.
کسی در گوش من آهسته می گوید:
"تو نیّت کن، قضا هم آشتی و من
دعا،
تا برایت خوب پیش آید."
در این جا در فضای باز و پرآواز بیرون
برگ و نور و رنگ می بارد،
درون خانه، اما
سپیدی بر سر و سیمای حیرت بارِ آئینه
حضورِ فصل پایان است؛
سپیدی فصل بی رنگیِ و بی برگی و
فرجام است.
سیاهی رنگ می بازد
در این گردونه ی آغاز و انجامِ دگرسانی؛
سیاهی، نی - سیاهی، نی،
نه در سیمای آئینه،
نه در هر شکل سحر آمیز و رمزآلود پا برجاست.
سپیدی – سپیدی آشکارا آخرین رنگ
است،
سپیدی آخرینِ آخرین برگ است،
سپیدی آخرین تیر است
در خیالِ ترکِش و تیر و کمان
من.
سپیدی بر سر و سیمای گردآلودِ آئینه
پیام فصلِ پایان است.
سیروس بینا
بیست و پنجم سپتامبر 2020
الکساندریا، مینه سوتا(آمریکا)
*منظور دستگاه شور است
********
*****
****
دوستان و رفقای گرامی،
ویدیوی نخست: مبانی اقتصاد نفت، کاریکاتورهای ضّد مصدق، و خوش رقصی نئولیبرالیسم در جمهوری اسلامی
ویدیوی دوم: ملی کردن صنعت نفت و کودتای آمریکائی/انگلیسی 28 مرداد هزاروسیصد وسی و دو (دشمنان خارجی)
28 مرداد هزارو سیصد و سی و دو به طرزی انضمامی رد پای فاجعه بارِامپریالیسم را در سرزمین ما رقم زده است. 67 سال پیش در چنین روزی دولت ملی دکتر محّمد مصذق را ساقط و محمد رضا شاه فراری را بر اریکه ی استبداد نشاند و بدین وسیله راه را برای به کرسی نشاندن استبداد در بسیاری از کشورهای محاط در نفوذ خود در جهان هموار نمود. این کودتا - چنان که اینجانب سال ها در وسائل ارتباطات جمعی و رسانه های بین المللی به سمع شنوندگان ایرانی و غیر ایرانی رسانیده و یا در کارهای پژوهشی خود به تفصیل اظهار کرده ام - اساسأ پاسخی بود به مّلی کردن نفت از جانب مصدق (به پیشنهادِ زنده یاد دکتر حسین فاطمی) و علت آن نیز کارتل بین المللی نفت بود، نه مهملاتی نظیر "جنگ سرد". مصدق زمانی نفت را ملی کرد که کارتل (International Petroleum Cartel, 1928-1979)، همراه با عضو پایدار آن، یعنی شرکت نفت ایران و انگیس، در کمال قدرت بر تمامی جهان آن روز حکم می راند. و همین کارتل بود که از بدو ملی شدن نفت در ایران حکومت مصدق را در لیست براندازی ثبت نمود و سرانجام با مساعدت برادران بی-همه-چیزِ دالاس (جان فاستر و آلن - اولی وزیر امور خارجه و دومی رئیس سازمان "سیا") در کابینه ی آیزنهاور، و نیز اصرارِ عناصری هلهله چی و معتاد به استعمار از برتری طلبِ نژادی در دولت انگلیس ، تحت رهبری چرچیل، حکومت ملی مصدق را ساقط کرد. "جنگ سرد" بهانه ای بود که به غلط شماری در غرب - حتا پژوهشگرانی نظیر مارک گازیروفسکی - به سبب مخدوش نمودنِ ماهیت Pax Americana (نظام بین المللی پس ار جنگ دوم جهانی به رهبری آمریکا) آن را کماکان تبلیغ می کنند. زیرا تعویض علیّت واقعی کودتا با "جنگ سرد،" از یک سو صورتکی حق به جانب برای دولت آمریکا قائل می شود، و از سوی دیگر نظام امپریالیستی پاکس امریکانا را همچنان کلیشه وار با ادعّای "دمکراسی" تبلیغ می کند. اینجانب بارها سعی نموده ام این نکته ی کلیدی را مورد نقد قرار دهم. در همین دو ویدیو نیز بر این نکته بسیار تأکید شده است.
دو ویدیوی زیر هر یک شامل سه ساعت بررسی در ویژگی نفت، عملکرد کارتل بین المللی (و جزء عمده ی آن شرکت ایران و انگلیس)، چگونگی بازار جهانی، اقتصاد و سیاست در این بزنگاه تاریخی، نقش شاه و دربار پهلوی و نیز ابواقاسم کاشانی و بهبهانی در همکاری و پشتیبانی از کودتای آمریکائی/انگلیسی 28 مرداد 32 می باشد. ویدیوی نخست همچنین به جمهوری اسلامی و دلائل مصدق ستیزی این رژیم هردنبیل و جنایت پیشه، و همچنین جوجه لیبرال/نئولیبرال های مقلد آن، نظیر موسی غنی نژاد، می پردازد. ویدیوی دوم مکمل ویدیوی نخست است و به مسائلی می پردازد که بیش و کم به دشمنان خارجی، تفاله های رژیم گذشته و تبلیغات اسرائیلی و سیاست نئوکانی آمریکا و انگلیس تعلق دارد.
در خاتمه لازم میدانم از رادیو آزادگان (به خاطر انجام این مصاحبه ی جامع و طولانی) و رفیق "پرواز" مدیر گفتمان سیاسی اجتماعی (به خاطر تهیه و تنظیم و گرافیک هر دو ویدیو جهت انتشار در کانال یوتیوب) صمیمانه تشکر کنم. اگر براتان مقدور است، این دو ویدیو را ( که شامل 6 ساعت می باشد) در وبگاه خود نگهداری نموده و یا در صورت امکان برای علاقمندان ارسال کنید.
خسته نباشید،
سیروس بینا
19 اوت 2020 (برابر با 28 مرداد 1399)
مینه سوتا (آمریکا)
برنامه ویژه رادیو آزادگان با دکتر سیروس بینا
تاریخ انجام مصاحبه دسامبر 2014/تاریخ انتشار ژوئن 2017
ویدیوی نخست: مبانی اقتصاد نفت، کاریکاتورهای ضّد مصدق، و خوش رقصی نئولیبرالیسم در جمهوری اسلامی
ویدیوی نخست (ارتجاع داخلی)
ویدیوی نخست - فهرست مطالب:
ملی کردن نفت: مبانی و مفاهیم علم اقتصاد و پاسخ به نوخاستگان بازارزده، بی سواد و پرمدعا در جمهوری اسلامی
الف: فرایند تولید، عرصه ی مبادله، پدیده ی مالکیت و اشکال آن در سرمایه داری، مفاهیم دولت، رقابت در سرمایه داری، تراکم و تمرکز، سرمایه نه بمعنای شئ بل رابطه ی ارگانیک در روند انباشت، سود، رانت یا اجاره (تفاضلی) و انتقاد از جوجه نئولیبرال های کم سواد و پرمدعای وطنی در جناح "اصلاح طلب" جمهوری اسلامی
ب: مقوله ی انحصار و فرایند فروپاشی آن؛ از کارتل نفت تا جهانی شدن و رقابت جهانشمول آن در عرصه ی جهان امروز؛ مفهوم ملی کردن در سرمایه داری؛ "دولتی کردن نفت" یک عبارت من-درآوردی و ابلهانه؛ دلایل ملی کردن وعدم تعارض آن با رقابت در سرمایه داری؛ عدم تعارض رانت (یا اجاره تفاضلی) نفت با سود رقابتی و گلوبالیزاسیون نفت در جهان امروز؛ برای مثال، ذخایر زیرزمینی نفت در حیطه ی مالکیت جمعی در آمریکا (یعنی خداوند خصوصی سازی در جهان) توسط دولت به شرکت های خصوصی جهت یافتن و واستخراج برای مدتی محدود اجاره داده می شود، و این عملکرد (بجز گروه هایی کوچک از راستگرایان افراطی وفناتیک، نظیر "تی پارتی") بسیار عادی تلقی می شود.
پ: کاریکاتورهای ضد مصدق و مخالفان ملی کردن نفت توسط او و ارائه کنندگان "تزهای قالیچه ای" در جمهوری اسلامی – موسی غنی نژاد کیست و چه می گوید؟ غنی نژاد از جنبش مشروطه و هدف های توأمان آن چه می داند؟ غنی نژاد از مبانی علم اقتصاد چه خوانده و چه می گوید؟ غنی نژاد از رقابت وانباشت در سرمایه ذاری مدرن چه می شناسد؟ غنی نژاد از مفهوم دولت در سرمایه داری چه خوانده؟ غنی نژاد های فناتیک در جمهوری اسلامی چرا امروزه با ایدئولوژی نئولیبرالیسم به میدان آمده اند؟ مصدق چه هیزم تری به پدران شاه پرست این جماعت، و یاران کودتای بیست و هشت مرداد، نظیر کاشانی و بهبهانی، فروخته بود؟ بالاخره، آیا بذل و بخشش (شاهانه) موسی غنی نژاد در رابطه با واگذاری ذخایر زیرزمینی نفت در ایران (یعنی نه تنها دار و ندار مردم در حال حاضر بل دارایی نسل های آینده در ایران) به اشخاص و افراد (بخش خصوصی) - که نیز در حیطه ی حق مالکیت خصوصی می توادد به هر فرد "سرمایه گذار" خارجی نیز واگذار شود- بجز وطن فروشی وقیحانه و ربودن مال مردم آن هم در روز روشن معنی دیگری دارد؟ قضاوت کنید: آیا اعمال کارتل بین المللی نفت (کنسرسیوم) در زمان گذشته به پیشنهادات این دلقک پاریس رفته و مدرک قالیچه ای اقتصاد گرفته، با شرف تر نیست؟
ت: غنی نژاد و احمدی نژاد دو روی سکه ی جمهوری اسلامی: اما، در رابطه بامقوله ی نفت، زیان غنی نژاد ازضرر احمدی نژاد به مراتب بیشتر است، زیرا احمدی نژاد و اعوان و انصار او درآمد اکنون مردم را چاپیدند، اما غنی نژاد نه تنها به مال این نسل چشم دارد، بل به ذخایری نیز که متعلق به نسل های بعد می باشد.
تهیه وتنظیم: پرواز
برنامه ویژه رادیو آزادگان با دکتر سیروس بینا
تاریخ انجام مصاحبه دسامبر 2014/تاریخ انتشار ژوئن 2017
ویدیوی دوم: ملی کردن صنعت نفت و کودتای آمریکائی/انگلیسی 28 مرداد هرارو سیصد و سی و دو
(دشمنان خارجی)
ملی کردن نفت در چهارچوب جنبش مشروطه، کارتل بین المللی نفت و بند ناف سیاست خارجی آمریکا در دوران "جهان آمریکا"، کودتا، مراجعت شاه، و امپریالیزه کردن نفت
بخش اول – نکاتی چند در تکمیل مطالب قسمت نخست
ویدیوی دوم - فهرست مطالب:
.الف: مقایسه احمدی نژاد و غنی نژاد دو روی یک سکه در ویژگی بذل و بخشش نفت و چرائی این که غنی نژاد نئولیبرال از احمدی نژاد "پادگانی" بسی خطرناک تر است
ب: نکته ای در چپ ستیزی جمهوری اسلامی - چرا عناصر نئولیبرال در داخل کشور در لفاف بازار و عناصر قدیمی و طرد شده در خارج کشور در استتار "دموکراسی" و "حقوق بشر" خود را عرضه می کنند؟ بعبارت دیگر، دلیل عمده ی این همه پشتک و واروی به اصطلاح سیاسی همانا ماسکی است عامه پسند جهت اختفای چهره ی چپ ستیزان اولترا راست و در نهایت فاشیست
پ: نکته ای در افشاء چپگرایان متمایل به نظر تروتسکی (در عمل راستگرا، رفرم اندیش و نه چندان بی شباهت به مدل "توده ای") که از وجود طبقه "بورژوازی ملی" در ایران سخن می رانند و بدین وسیله هم آواز با سلطنت طلبان، عناصر مرتجع خارجی، و دولت جمهوری اسلامی کماکان به مصدق پرخاش می کنند
ت: نکته ای تکمیلی در استفاده و سوء استفاده از واژه ی "پوپولیسم" از جانب عناصر منحط نئولیبرال که واحد اندازه گیری آنان همانا اصلیت "فرد" در جامعه است. اما این فرصت طلبان بی سواد آنچه را که در فرایند کارخانه "تواب سازی" جمهوری اسلامی از چپ نماها یاد گرفته اند – نظیر همین واژه که به مفهوم "طبقه" استوار می باشد - در گفت و گوهای بی پروا و بی اساس جهت تخطئه ی افراد و عناصر مترقی بکار برده و آن را بی شرمانه و طوطی وار قرقره می کنند
بخش دوم – ملی شدن صنعت نفت، "لایحه ی الحاقی" و بررسی قراردادهای پنجگانه پیشنهادی
الف: هدف های توامان جنبش مشروطه و رابطه ی تنگاتنگ آن با ملی کردن نفت ب : تلاش های مذبوحانه ی سلطنت طلبان و گماشتگان ایرانی تبار و عوامل سیاست جنگ طلبانه ی اسرائیل در آمریکا و دیگر نقاط جهان، واشاره به عملکرد ابلهانه ی عناصری که مأمور دروغ پراکنی و انکار کودتای آمریکائی –انگلیسی 28 امرداد 1332 و تحریف این دوره از تاریخ ایران می باشند
پ: خاطرات اخیر در فرایند ملی کردن ذخایر نفت در آرژانتین و اهمیت عملی و نظری آن در بررسی نقش دولت و مفهوم اجاره تفاضلی نفت در دوران جهلنی شدن بخش نفت و فروپاشی نظام پس از جنگ جهانی دوم معروف به "پاکس امریکانا".
.ت: نکته ای در مورد "خاطرات علم" در رابطه با کودتای 28 امرداد
.ث: نتیجه گیری نهائی در راذطه با رابطه ی علت – معلولی کودتا و این که "کارتل بین المللی نفت (1972-1928)" را باید علت اصلی آن تلقی کرد
تهیه وتنظیم: پرواز
********************
به مناسبت سالگشت کشتار شصت و هفت از جانب ضد انقلاب خمینی
بریده ای از مرا ببر به خاوران
...
تـرا بـه سـیاهچـال فـکنـدنـد
مـرا بـه قعـر فـرامـوشـی
و در خـاک پُشـت خـاوران تمـامی مـا را
بـی نـام و نـانـوشـته
بـر صـلیب رهـا کـردنـد.
آنـگاه، سـاعت بـزرگ ایسـتاد
مـکان و لامـکان ایسـتاد
قـلـب تمـام عـاشـقـان ایسـتاد
و در گـاهـواره
در نـگاه کودکـان شـیرخـوار
بـرق بـی قـرار انتقـام درخشـید
و تمـامی کیهـان را در نـوردیـد.
...
مرا ببر به خاوران – سروده ای از سیروس بینا https://www.youtube.com/watch?v=9hvzUA8jD94
در بزنگاه های پرآشوب تاریخ، علیرغم جنبش های خودجوشِ مردمی و تلاش های انقلابی، وقایعی ممکن است به وقوع بپیوندند که گهگاه گاه شمار تاریخ را از کار می اندارند و صحنه هائی از فجیع ترین جنایات بشری باقی می گذارند. در منتهای نکبت بار و ادبارِ دوران معاصر، هیولای بی شاخ و دُم و ضدانقلابِ خمینی و کشتارهای با برنامه و حساب شده ی دهه ی شصت (سال های 1360 تا 1367) را در ایران باید دقیقأ از همین دست به شمار آورد. در چنین عقب گردهای کم شنیده ی تاریخی، اشباح زخم خورده و سرگردان دوران ها یا انقلاب های پیشین موقع را مغتنم شمرده، سراسیمه از کِرم-حفره های متعّفن تاریخ گذشته به صحنه می آیند و در پیِ فرصتی مناسب حال و آینده را به دندان می گیرند و زمین و زمان را فرو می بلعند. در این سیاه بازار - یا دقیق تر "سیاه چاله" - نه نوری است که چشمی به چشم بیفتد، نه نگاهی که با نگاهی تلاقی کند، و نه معیاری مناسب تا بتوان ابعاد مصیبت بار و در هم تنیده ی این همه جراحات و جنایاتِ تاریخی را به درستی گمانه زنی نمود.
چنین است داستان تلخ عاشقان در خاک پشتِ "خاوران" تهران (و نیز "خاوران" های بسیار و مشابه در یکایک شهرهای غمزده در گوشه و کنار این سرزمین به خون آغشته)؛ و چنین بود ظهور شبح شیخ فضل اله (مشروطه ستیز) که در وساطتی چپ ستیزانه در سال 57 در گوادلوپ - پس از هفتاد سال سرگردانی - به هیأت منحوس خمینی عرضه شد تا با چراغ سبز اجنبی ضدانقلاب را در مقابل انقلاب عَلَم کند و صحنه را برای سواری بر قیام مردمی 57 و بازگشت به
دوران پیشامشروطه آماده نماید. اما بازگشت و سوار شدن بر موج مردمی کاری آسان نمی نمود. این بازگشت و چهارمیخ نمودن ضدانقلاب به سه مؤلفه ی اساسی بستگی داشت: (1) جازدنِ ضد انقلاب - با کمکِ حزب توده و دارو دسته ی مرتجع "اکثریت،" همراه با اشغال سفارت آمریکا - به عنوان "ضد امپریالیست،" (2) خلع سلاح عمومی با صورتکِ "ضد امپریالیستی" و "آمریکائی" خواندن مبارزین و کشتار انقلابیون، و (3) جنگ ایران و عراق و اثر تبلیغی تعویضِ تعمدیِ فضای انقلابی با تراژدی گسیل به جنگی خانمان سوز و بیهوده.
در میان چنین فضائی بود که بگیروببند و شکنجه آغاز شد و شمشیرهای بی غلاف در امتداد رگ ها جای گرفت، و از هر کرانه هزاران هزار جویبار خون ایران را به اقیانوسی سرخ تبدیل نمود. در معّیتِ "امام امّت،" و با فتوای این شیخ ماردوش، سربازان گمنام ضد انقلاب به خیابان ها و خانه ها ریختند و به صغیر و کبیر در این سرزمین غمزده رحم نکردند. اوباشِ شَبحِ شیخ فضل اله با شقاوتی کم نظیر همه را از زن و مرد از دم تیغ گذراندند. سربازان بی همه چیز "امام" (سیزدهم) با اجرای همین فتوا، طابق النعل بالنعل، از تجاوز و اعدامِ دخترکان دوازده، سیزده ساله نیز فروگذار نکردند. سرانجام با فتوای این شیخ ماردوش، این آدمخواران دین مدار پیکر بی جانِ این همه عاشق را دور از چشم مادران، پدران، برادران، خواهران، فرزندان، و دوستانِ داغدارشان در گورهای دسته جمعی، بی نام و نشان، شبانه دفن کردند. و این خود آئینه ای است تمام نما از چهره ی کریهِ جمهوری اسلامی، که بیش از چهار دهه پیش در قیام مردمی 57، ضدانقلابِ برژنسکی-پسند را به جای انقلاب به جهانیان قالب کرد.
به قول فروسی:
"پدر کشتی و تخم کین کاشتی/پدر کشته را کی بوَد آشتی" – چرا که ما نه می بخشیم و نه فراموش می کنیم.
سیروس بینا
پانزدهم اوت 2020
مینه سوتا ) آمریکا)
*********
********************
نهم ماه مه 2020- بیستم اردیبهشت 1399
پاندمیِ کورونا، بحران سرمایه "
"و سقوط ناگهانی قیمت نفت در جهان
با دکتر سیروس بینا
استاد ممتاز دانشگاه مینه سوتا، عضو سابق کنفدراسیون و
دبیر سابق سازمان سراسری 19 بهمن در آمریکا
****
فایل های یوتیوب/صوتی
جامعه ی بشری در تمامی جهان اکنون در چنگال ویروس کورونا و عوارض ناشی از آن دست و پا می زند. این فاجعه اما، ریشه هائی بس عمیق در پیشرفت و همچنین عملکرد نزدیک بین و نزدیک اندیشِ نظام سرمایه داری دارد. به قول کارل مارکس، "تصّرف و تسخیر از طریقِ شیوه ی تولید سرمایه داری" در نهایت به چیرگیِ آشکار و جهانشمولِ سرمایه در جهان و به مثابه ی رابطه ای درون ذاتی، به گونه ای یک پارچه و اجتماعیِ، دگرسانی می شود. این بزنگاهِ بحرانی و کشتارگاه فراملی در گستره ی پاندمی کورونا، در نگاه نخست ممکن است پدیده ای طبیعی به نظر آید. اما بدونِ نگرشی ریشه ای و ملاحظه ی روش شناختی از پیشینه ی تاریخی انباشت فراملی سرمایه و تصّرفِ همه جانبه ی محیط زیست، باژگونی نظامِ اکولوژیِ، و دیگر اعمالِ سوداگرانه در معامله با طبیعت، عللِ این پاندمی قابل بیان نمی باشد. بنابراین، پاندمی کورونا براستی همزادِ تواَمان بحران ویرانگرِ اقتصادی و همچنین منشأ بحران فراگیر نفت در جهان در زمان کنونی است
:این گفتار شامل سه بخش زیر می باشد
بحران سراسری نفت و رابطه ی آن با از هم گسیختگی تمامیِ تأسیساتِ *
زنجیره ای عرضه و بازارهای متّصلِ بورس
پاندمی کورونا و رویاروئی با "نامعلوم" در رابطه با وخامت و خطراتِ جانی در پهنه ی جهان
بحران جهانی اقتصادی و نحوه ی انتشار و مکانیسم های آن*
 |
| 1 |
 |
| 2 |
 |
| 3 |
 |
| 4 |
 |
| 5 |
 |
| 6 |
 |
| 7 |
 |
| 8 |
 |
| 9 |
 |
| 10 |
اسلاید های بحث دکتر سیروس بینا
*****************
نفت، کوید - 19 و بحران اقتصادی جهانی
*****************
**************
**********
رادیو/پادکست پروسه | شماره ۸ | فروردین‌ماه ۱۳۹۹
ویروس کرونا و سرمایه‌داریِ متزلزل
مصاحبه با: دکتر سیروس بینا
(استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا
ویروس کرونا و سرمایه‌داریِ متزلزل
مصاحبه با: دکتر سیروس بینا
(استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه مینه‌سوتای آمریکا
*********
********
*********
*******
********
*********
******
******
*********
********
 |
| سایت پروسه |
درکانال تلگرام گفتمان سیاسی اجتماعی
*********
**************
Cyrus Bina
فیسبوک - اقتصاددانان پشتیبان صلح و امیت - قیلادلفیا (ژانویه 2014) - ASSA Annual Meetings
*******************
دوستان و رفقای گرامی،
در حالی که ویروس "کرونای جدید - covid-19) در پهنه ی جهان با نظام ضربه پذیر سرمایه داری دست و پنجه نرم می کند و تمانی زیرساخت های به ظاهر غیر-قابل-رسوخ این نظام را به سخره گرفته، و از این رهگذر جان ده ها میلیون از مردم جهان را - بی هیچ ملاحظه در ویژگی مرزهای ملی - مورد حمله قرار داده است، فرصتی برای تامل آن دسته از راست گرایانِ شیفته ی نگهداری وضع موجود است. این وقایع همچنین برای آن دسته از چپ گرایان سنتی که همچنان اسیر تفکر و اولویت روش شناختیِ دولت-ملت (و در ادامه آن، موجودیتِ قدرقدرتی آمریکا و نظام فروریخته ی پس از جنگ دوم جهانی و تاسیسات مسخ شده ی اجتماعی و نهادهای زنگار گرفته ی آن - نظیر بانک جهانی وصندوق بین المللی پول) می تواند هشدار باشی آموزنده باشد. سرمایه نیز در دوران گلوبالیزاسیون - به مثابه رابطه ای فراگیر و اجتماعی - مانند همین ویروس حّد و مرز نمی شناسد. به عبارت دقیق تر، اشاعه ی فراگیر همین ویروس خود نشانه ای مختصر از فراگیری روابط اجتماعی سرمایه در جهان امروز است.
ضمن همدردی با بازماندگان و آرزوی بهبودی برای تمامی بیماران این ویروس بی حّد و مرز، برای اطلاع، گفت و گویی را که به تازگی با تلویزیون برابری حول محور انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا داشته ام همراه کردم.
تلویزیون برابری: گفتگوی آرش کمانگر با سیروس بینا استاد اقتصاد در دانشگاه مینه سوتای آمریکا
معمای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا و محتوای پلاتفرم برنی سندرز
https://www.youtube.com/watch?v=jXDLHw1tVGo&t=1s
*************
*******************
ضرورتِ بازنگری روش شناختی از تاریخ گذشته - نگاهی به "انسان آبان" (بخش سوم - پلیانی) و "خیزش آبان ماه 98، خروش ستمدیدگان"
دوستان و رفقای گرامی؛
با دیدن بخش سوم مقاله ی "انسان آبان" از فرنگیس بختیاری - که با ارسال محبت آمیز رفیقی متعهد از ایران همراه بود - نویسنده تلاش در مقایسه ی قیام آبان نود و هشت، یعنی قیامِ حاشیه نشینان در خوزستان، با جنبش "خارج از محدوده" در تهران (که خود پیشینه ی قیام مردمی پنجاه و هفت به حساب می آید) دارد. صِرف خودِ این مقایسه البته بسیار بجا است، زیرا، از لحاظ پایه های اقتصادی، علتِ وجودی این هر دو از وجود شرایطِ عینی انقلاب جهتِ دگرگونی اساسی آب می خورد. از نظرِ سیاسی نیز بر پیشانی این هر دو جنبش نبودِ انسجام، سازماندهی و نیز رهبری کارسازِ انقلابی به وضوح مُهر شده است. در بحبوحه ی قیام، خدعه ی خمینی و اعوان و انصار وی نیز انکار ناپذیر است. وجود گماشتگان بسیاری که از یک سو برای خمینی اعلامیه پخش می کردند و از سوی دیگر (به عنوان "روشنفکر اسلامی") در قفای شریعتی سینه می زدند نیز قابل انکار نیست. و این البته طبیعی است که تعدادی با تبلیغات لحظه ای به اصطلاح به آن طرف خّط راه گم کرده باشند و یا اصلا به عللی دیگر، نظیر عادت و فرهنگ آغشته با مذهب، چهره ی کریه خمینی را در "ماه" پسندیده باشند. ریشه ی این گونه "جذبه" و جذابیت" ها را نیز می توان در حول و حوش رفرم امپریالیستی محمدرضا شاه، یعنی "انقلاب سفید" و متعاقب آن شورش 15 خرداد 1342 ارزیابی کرد. در این غائله، واپس گرائی، تحّجر، و مشروعه طلبی (یعنی مشروطه ستیزی) خمینی را در استتار مخالفت با این رفرم امپریالیستی می توان مشاهده کرد. یا حتی می توان به ایدئولوژی مستولی بر "نهضت آزادی" در جبهه ملی (این "نهضت" را نباید با نظر و روش و منشِ مصدق اشتباه کرد!) رجوع نمود. افزون بر این، ما می توانیم به وقایع ملی کردن صنعت نفت در ایران به رهبری دکتر مصدق و کودتای انگلیسی/آمریکایی 28 مرداد 1332 مراجعه کنیم. چرا که نقش فعال بسیاری از آخوندها، نظیر بهبهانی، همراه با تروریست های فدائیان اسلام، به رهبری ابوالقاسم کاشانی، در چوب-لا-چرخ گذاشتن، تخطئه، و همصدایی با انگلیس و آمریکا علیه مصدق را می توان به وضوح ملاحظه کرد. قابل توجه است عناصری از "ملی-مذهبی" ها، که دیر زمانی است خمینی را دیکتاتور خطاب می کنند، وقتی پای این که چه شد و انقلاب 57 یعنی چه، از 15 خرداد شروع می کنند، و برای جلوه دادن این که این یک "انقلاب اسلامی" بوده، در مقطع قیام 21 و 22 بهمن 57 از فوران مردم در مسجد ها و تکیه ها، پس از بازگشتِ خمینی به ایران - یعنی پس از چراغ سبز گوادلوپ، جلوگیری از کودتای ژنرال های رژیم شاه با مأموریتِ ژنرال هایزر، و یا دستور خلع سلاحِ برژینسکی-پسند خمینی - همانگویانه و با بی شرمی سخن می رانند. آیا این گونه بررسی های همانگویانه (circular reasoning)، که البته بر پایه ی فرض (apriori) مذهبی بودن مردم، و با ساده لوحی قبول بی انتقاد آن توسط بسیاری از لیبرال ها، سوسیال دموکرات ها، چپ نماها، چپگرایان آبکی، مارکسیست های خودخوانده، و بالاخره سازمان های سیاسی مانند حزب توده، اکثریت به اصطلاح فدائی، و تبهکارانی نظیر فرخ نگهدار، فضای سیاسی را آلوده کرده است، به این ریش رها کرده های قرون وسطائی مشروعیت تاریخی نمی بخشد؟ در غیر این صورت چه چیزی است که انقلاب مردمیِ 57 را با ضّد انقلاب (ضّد مردمیِ) خمینیِِ برژینسکی پسند (!) - یعنی دو مقوله ی جدا و در تضاد با یکدیگر - این گونه ابلهانه در هم آمیزد؟
جوهر بخش سوم از مقاله ی "انسان آبان" البته "گسست از نهادهای ایدئولوژیک" که چشم توده ها را باز میکند و آنان را در مقابل هر گونه سرکوب تا پای جان بسیج می کند. در اینجا ایدئولوژی، اشاره ای است به عینیتی پیکر یافته که خود را در شمایل نظام ولایت فقیه (یا دقیق تر، وقیح؟) به جای طلب دگرگونی جا زده است. ضمن ارج گذاری بر این نکته ی ظریفِ روش شناختی، پیشنهاد من به نویسنده این است که تشخیص دقیق در مقوله-بندی (categorization) انقلاب و ضّد انقلاب در رابطه با پیشینه ی وقایع قیام 57 را به نیز طریقی نقدگونه در دستور کار تحقیق با ارزش خویش قرار دهد.
پس، از ابهام به خمینی (و ولایت مطلقه ی او) و بُل-شت سرائی آنان، که وی را در مقطع 15 خرداد 1341 "ضد امپریالیست" خواندند (و همین این برچسب بی معنی را در بزنگاه انقلاب 57 به عنوان کمپین انتخاباتی به کار گرفتند)، نمی توان به خودی خود به بیان آنچه که اتفاق افتاد رسید. به عبارت دیگر، این ابهام نمی تواند (و نباید) به خودی خود دلالتی کافی جهت چرائی ایجاد بدیل ضدانقلاب در مقابل انقلاب 57 باشد. این ابهام و مردم فریبی تنها در رابطه با "شرایط لازم" جهت وقوع این فاجعه ی بزرگ می تواند به حساب آید. چه، ضد انقلاب (خمینی) احتیاج به "شرایطی کافی" می داشت تا قادر باشد به بدیل ضد انقلاب تبدیل شود. و در نتیجه "کفایت" این شرایط جهت ایجادِ این بدیل ارتجاعی ( آن هم در شرایطی که امکان کودتای آمریکائی وجود نداشت) دقیقا در کریدورهای وزارت خارجه ی آمریکا و متعاقب آن در کنفرانس گوادلوپ فراهم آمد. و به همین جهت است که هیات حاکمه ی آمریکا در آن زمان تصمیم به زخم بندیِ زخم انقلاب 57 گرفت و بدین ترتیب شرایط کافی جهت روی کار آمدن جمهوری مردم کُش اسلامی را فراهم آورد، و تازه آن هم به این امید که در خیال (و وجدان سیاسی) خود سرِ فرصت (پس از تازه کردن نفس؟) این رژیم شتر-گاو-پلنگ را بزودی با رژیمی ظاهرالصلاح، یکدست، و قابل کنترل، تعویض نماید. شاهد این مدعا را می توان در جنگ ایران و عراق مشاهده کرد که دولت آمریکا حتی در ظاهر امر نیز در رابطه با این جنگ خوردن "دنبه" را با گرگ در انظار بین المللی پنهان ننمود و از این رو با صاحب نیز هرگز "شیون" نکرد.
مطلب دیگر، در بخش سوم "انسان آبان" بررسی شعار های این جنبش است. در همین ویژگی مقاله ای دیگری است از پژمان رحیمی، رفیقی دقیق و متعهد از نسل پس از انقلاب. رحیمی عدم انسجام در نحوه ی دادن شعارها و چرائی آن زا، بویژه در ارتباط با رژیم گذشته، در جنبش حاشیه نشینان خوزستان کالبد شکافی می کند. وی در این مقاله به ماهیت رضاشاه و محمدرضا پهلوی می پردازد و بر چگونگی عملکرد رژیم جمهوری اسلامی و همچنین تبلیغات سلطنت طلبان قبا سوخته دقیقا انگشت می نهد.
جهت آگاهی، هر دو لینک - بخش سوم مقاله ی رفیق بختیاری و مقاله ی رفیق رحیمی - را به پیوست ارسال می کنم.
خسته نباشید،
سیروس بینا
21 فوریه 2020
مینه سوتا (آمریکا)
فرنگیس بختیاری: "انسان آبان" - بخش سوم: گسست ار نهادهای ایدئولوژیک، مواجهه با سرکوب - سایت نقد
پژمان رحیمی: "خیزش آبان ماه 98، خروش ستمدیدگان" (گروه پروسه) - 8 دسامبر 2019، هفته نامه شهروند دالاس
*******************
دوستان و رفقای گرامی،
چند روز پیش رفیقی گرامی از ایران لینک زیر را - كه حاوى مقاله ای در دو بخش در رابطه با جنبش های اخیر در ایران است - برایم فرستاد و نظرم را جويا شد. من هم در پاسخ به ایشان نظرم را ارسال كردم. ایشان به من پیشنهاد کردند شاید بهتر باشد عین این یادداشت را، همراه با لینکِ مقاله، برای علاقمندان بفرستم. بدین وسیله من هر دو مطلب را ارسال می کنم و امیدوارم بتواند مورد استفاده قرار گیرد.
خسته نباشید،
سیروس بینا
نهم فوریه 2020
مینه سوتا (آمریکا)
هر دو بخش از مقاله را به دقت خواندم و از موشکافی و آگاهی طبقاتی نگارنده لذت بردم. نكات تاریخی مندرج در مقاله و خیزش هائی که به درستی در رده ی حاّدِ مبارزات طبقاتی و کارگری طبقه بندی شده، در این مقاله بسیار خوب طرح شده است. سخن از زحمتکشان و کارگران یا "طبقه ی کارگر،" که امروزه چپ سنتیِ، بی عمل و بی انصاف آن را در هر جمله، بجا و بیجا، به کار می برد (و همان گوئی های آشکار آن)، خصوصا در زمانی که رابطه ی اجتماعى سرمایه از محدوده ی تنگ محل کار به در آمده و تمامی فضای اقتصادی/سیاسی جهان را فرا گرفته است، نیاز به شناختِ دقیق این نوع سیستم تهیدست سازی دارد، که تشخیص آن از تهی دست سازی های پیشاسرمایه ("انباشت اولیه") لازم است. در این مقاله به درستی از حاشیه نشینی همزمان با اصلاحات ارضی امپریالیستی، که محمدرضا شاه به نام "انقلاب سفید" در اوایل دهه 40 خورشیدی در ایران عرضه کرد، یاد شده است. این گونه حاشیه نشینی ها رابطه ای تنگاتنگ با تحولات پیشاسرمایه داری دارد. و این همان چیزی است که مارکس در آثار خود از آن سخن مى راند، و تامپسون نیز با شیوائی به آن پرداخته است.
اما "حاشیه نشینی" های این زمان، به عنوان فرایندی ضروری در بطن نظام سرمایه داری و نتيجه ى جانبى آن نمی باشد. این نوع حاشیه نشینی خود معلول علتی عمیق در نحوه ی انباشت سرمایه و در نتیجه پلاریزاسیون طبقاتی است که متکی به عملكرد و اساس نظام سرمایه داری می باشد. به عبارت دیگر باید به متن سرمایه داری پرداخت تا بتوان به درکی منطقی به روال علت/معلولی از ویژگی حاشيه نشینی و حاشیه سازی های گسترده ی اکنون، نه تنها در ایران بل در پهنه ی جهان امروز - خصوصا پس از بحران فراگیرِ 2008 - پى برد. پس این "حاشیه" ها، این مطالبات، این مبارزات، و این خیزش ها در هر منطقه از جهان (بویژه در ایران) به نحوی ارگانیک و پيوسته متعلق به مقوله ی طبقه و جنبش کارگری می باشند. در گستره تئوریک نیز، به نظر من، عملکرد "تئوری ارزش" - به عنوان تئوری جهانشمولِ پلاریزاسیون طبقاتی – در پهنه ی جهان نمایشگر این صحنه های پر ستیزِ در فرایند جنگ طبقاتی در جای جای جهان است. در خاتمه، باید توجه داشت، آن دسته از چپ های سنتی که مسحور روایت های عامه پسند از بحران بزرگ اخیر، مثلا بحران "تهیدست سازی" (بر اساس اندیشه ی دیوید هاروی)، شده اند، و در نتیجه حاصلِ جانبیِ این بحران را به جای علت آن جا می زنند، خواسته یا ناخواسته علت وجودی این بحران ها را مخدوش می کنند. به عبارت دیکر، اين گونه عناصر رادیکال (مارکسیست های خودخوانده؟) در پی تشخيص علت به معلول پرداخته و از لحاظ استدلال منطقی به اصطلاح از سوی دیگر بام به زیر فرو می افتند. اینان با درکی وارونه از دینامیزم حرکتِ سرمایه، پلاریزاسیون طبقاتی در سرمایه داری، و رابطه ی دقیق این "حاشیه" سازی با انباشت متمركز سرمایه در مرکز آن از چگونگی سرمايه دارى جهاني شده چندان اطلاعی ندارند.
فرنگيس بختیاری
 |
در نبرد پیوسته، سركش و آبدیده بخش دوم نوشته‌ی: فرنگیس بختیاری میتوان مبارزه مستمر حاشیه‌راندگان شهری را جنبشِ اجتماعی آرام و پیش‌رونده با ویژگی‌های تلاش‌های فردی ـ محلی، درجه‌ای از سازمانده…
wp.me
|
*********************
دوستان و رفقای گرامی،
جهت اطلاع:
لینک رادیو/پادکست تازه تاسیس "پروسه."
و چهل‌و‌یکمین سالگشت قیام۵۷
🔹نویسنده: سیروس بینا
(استاد ممتاز اقتصاد در دانشگاه مینه‌سوتا و عضو سابق کنفدراسیون دانشجویی)
📍صدا و شعرخوانیِ : سیروس بینا
@radioprocess
https://t.me/radioprocess
***********************************
سیروس بینا - گرامی باد چهل و نهمین سالگشت سیاهکل و چهل و یکمین سالگشت قیام پنجاه و هفت
دوستان و رفقای گرامی،
در تاریخ پُر پیچ و خم و پُر مقاومت، و خونینِ مردمان سرزمین ما، بهمن ماه شاهد وقایعی است که ضمن بزرگداشت آنها برای ما فرصتی جهتِ بازنگری در چگونگی روند رخداد های سیاسی می باشد؛ سالگشت های این ماه همچنین برای ما جای تاّملی است در چگونگیِ کنش ها و واکنش های ساز، ناساز، و سرنوشت سازِ تاریخ اجتماعی جامعه ی ما. در این ماه، امسال به پیشوازِ سالگشت دو واقعه ی تاریخی، با فاصله ای کمتر از یک دهه، می شتابیم. سالگشت نخست، در گردش تقویم، در سکون سیاسی مطلق، در بُن بست بی عملی، و در اختناق سیاه محمدرضاشاهی، پیشاهنگان انقلابی با آعازِ مبارزه ی مسلحانه جانی در کالبدِ مُرده ی سیاست، محفل گرایی، حزب بازی، و نسخه برداری های کورکورانه و چپ-اندر-قیچیِ آن دوران دمیدند. در همین ماه - کمتر از یک دهه از حماسه ی سیاهکل - قیامی گسترده، که از سال های پیشین، بویژه از سال های 55 و 56 قوام گرفته بود، در 21 و 22 بهمن 57 سراسر ایران را سیاهکل کرد.
در این دو واقعه ی تاریخی، همچنین، به قول خواجه ی شیراز: "به روز واقعه تابوت ما ز سرو کنید/که می رویم به داغ بلند بالایی." زیرا این دو واقعه، این دو سالگشت، هر دو سالگشت خود در رابطه با وقایعی است که نخست با خون بسیاری از پیشگامان آگاه، دلیر و مبارز، و نیز در عرصه ی قیام (و پیامدهای آن) با خون هزاران هزار از مبارزان شایسته، عاشق ترین عاشقانِ، و "بلند بالان" این سرزمین بر صفحه ی تاریخ رقم خورده است. "بلند بالایان" بسیاری را که ما، چه در رابطه با جنبشِ نوین مسلحانه و چه در فرایند قیام توده ای 56/57 و چه در مقابله با ضّد انقلاب (برژینسکی-پسندِ) خمینی - یعنی آنتی تزِ انقلاب 57 - تا کنون از دست داده ایم.
مبارزه ی مسلحانه، که در 19 بهمن 49 آغاز شد، این مبارزه حاصل گره گشایی در بن بست سیاسی موجود بود که کار آرام سیاسی و چسبیدن به روش های معمولِ سازمانی (و سازماندهی سیاسی)، نظیر برپا کردن حزب، انتخابات "آزاد" بورژوائی، تشکیل سندیکا، و دیگر موازین معمولِ بورژوایی، ممنوع بود. گره گشائی در حّل معزلِ رژیمی کودتائی (با دیکتاتوری امپریالیستی)؛ رژیمی حاصلِ کودتای 28 مرداد 32؛ رژیمی که هر گونه آزادی اجتماعات، آزادی بیان، آزادی انتشار روزنامه، و تمامی آنچه هدف های توامان انقلاب مشروطه با خون طلب کرده بود؛ دستاوردهائی که رژیم کودتائی (امپریالیستی) محمدرضا شاه پهلوی (نه چندان بی شباهت به دوران سیاهِ پدرِ مشروطه ستیز، کودتاچی، و مردم کش وی) اساسا محلی از اِعراب برای آن باقی نگذاشته بود.
به طور مختصر، مبارزه ی مسلحانه در فرایند تئوریک با مطالعه ی شرایط اقتصادی و چگونگیِ جامعه ی ایران شکل گرفت. این طرحی بر اساس سازماندهی سیاسی-نظامی . مبارزه ی پیگیر بود، که در حیطه ی عمل با تکیه بر نقشِ استراتژیک پیشاهنگ انقلابی (و در نتیجه پیشگامیِ روشنفکر انقلابی) تکامل یافت. نخستین گام در دستورِ این مبارزان "شکستن دو مطلقِ" بود که در آن زمان خود پاسخی مبرم به اختناق گسترده ی سیاسی/اجتماعی جامعه به حساب می آمد. آنان که از مقوله های تاکتیک و استراتژی اطلاع دارند نیک می دانند که عامل "حیرت" در مبارزه، به ویژه در شروع هر مبارزه، چه اندازه پر اهمیت و کارساز است. شکستن " مطلقِ" قدرقدرتی رژیم کودتائی و دیکتاتور منشِ شاه، و همزمان شکستن"مطلقِ" ناتوانی توده های میلیونی، که خود یک دورِ باطل (vicious circle) تشکیل می دهد. در نبرد حماسه سازِ "سیاهکل" - با تمام کاستی ها، بد شانسی ها و اتفاقات غیر قابل پیش بینی (contingency) - این دو مطلق، با اعلام "مبارزه ی مسلحانه، هم استراتژی هم تاکتیک،" حماسه وار شکسته شد. چنان که در تاریخ پر مخافتِ این دوران دقیقا منعکس است، این اعلام جنگِ حساب شده و آگاهانه قلبِ ارتجاع را نشانه گرفت، و بدین ترتیب - با زبانِی قابل درک برای حامیان کودتائی رژیم - برق از چشم رژیم تا دندان مسلح شاه پراند.
سالگشت قیام 57 نیز یادآورِ خیزش گسترده ی توده های زحمتکش، بی خانمان، و فرودست "خارج از محدوده" است که در سال 56 در حاشیه ای شهر تهران شروع شد و پس از چندی با اعتصاب سراسری و دست از کار کشیدنِ دانشگاهیان، اعتصاب های سراسری کارمندان و کارکنان دولتی، اعتصابات کارگران و کارکنانِ بنگاه های خصوصی، و در نهایت با اعتصاب فشرده ی کارگران، کارکنان و کارمندان شرکت نفت در آبادان و دیگر مناطق نفت خیز در خوزستان همه گیر شد و بدین ترتیب برای امپریالیسم آمریکا راهی برای ترمیم و نگهداری این رژیمِ کودتائی - و شاه این فرزند خَلَفِ دوران آمریکا - باقی نماند. بخاطر داشته باشیم که این خیزش توده های فرودست "خارج از محدوده" در حاشیه ی کلان شهر تهران - این "حاشیه نشینان" فرودست در انقلاب 57 - بود که نخستین میخ تابوت پهلوی را چکش زد، اگرچه افتخار کوبیدن آخرین میخ همین تابوت بی صاحب نصیبِ کارگران و کارکنان مبارزِ صنعت نفت در خوزستان شد.
این که چه شد و چگونه خمینی در معیت عناصر مشکوک و کارگزاران خارج کشوری وی سوار بر موج توده ها شد خود داستانی است غم انگیز و نه چندان ناآشنا برای بسیاری از آنان که در این دوره دست در آتش مبارزه داشته اند. اما از لحاظ روابط علت/معلولی، چگونگی آرایش نیروهای بین المللی در آن زمان و نیز آغازِ فروپاشیدن جهان آمریکا، یک انسان رادیکال - به معنای ریشه یابِ آن - چگونه باید قضاوت کند؟ به عبارت دیگر، در این آشفته بازار پر آشوبِ کلیشه سازی و کلیشه بازی های چپ و راست - از چپ گرایان انقلابی، چپ گرایان سیاسی کار، مارکسیست های خود خوانده، مارکسیست/لنینیست ها، مائوئیست ها، تروتسکیست ها، شبه تروتسکیست ها (شامل "مارکسیست های انسان باور"، تا سندیکالیست ها، آنارشیست ها، سوسیال دموکرات ها، تا راست گرایان لیبرال، جمهوری خواهان، "ملی/مذهبی" ها، کارگزاران وطنی سیاست آمریکا، و قبا سوختگان مملکت باخته و تابوت گردانان پهلوی - چگونه باید به حقیقتِ این تحول تاریخی دست یافت و ما در در این زمان در کجا در مقابل آن ایستاده ایم. این پرسش ضمن این که به کالبد شکافی، چگونگی، و چرائی این قیام می پردازد، در عین حال در بطن خود نمایشگر درک واقعی یا مجازی ما از انقلاب 57، ضد انقلاب خمینی و تقارن و تضاد آن با آمریکا، و بالاخره جهان بینی ما در تأکید "قدرقدرتی" آمریکا یا بالعکس افول هژمونی آمریکا (همراه با فروپاشی جهان آمریکا) و آغاز دوران جهانی شدن روابط اجتماعی سرمایه (گلوبالیزاسیون) خبر می دهد. در اینجا دیگر به طریق "کوسه و ریش دار" نمی توان عمل نمود - "یا زنگیِ زنگ، یا رومیِ روم." در اینجا روش ریشه یاب ربطی به تکرار مکررات کلیشه ای گذشته ندارد. دست یازیدن به التقاط "وابستگی،" جهت شناسائیِ نظام جمهوری اسلامی یا آویزان شدن به "امپریالیسمِ" لنین، و یا به اصطلاح به روز نمودن آن توسطِ تروتسکیست/سندیکالیست هائی نظیر تراب ثالث یا دستکاری ناشیانه و قرینه سازی "دورانی" آن از جانب لیبرال/سندیکالیست هائی مانند سعید رهنما، دردی را دوا نمی کند. در این زمان به سختی می توان قورباغه را به جای قناری در بازارِ افکار عمومی فروخت.
ایدئولوژی مشترک چپ ستیزی پیشکاران سیاسی خمینی (نظیر دکتر ابراهیم یزدی، رابط قدیمی و شناخته شده ی همکاری با مقامات آمریکایی) و سیاست همیشگیِ چپ ستیز/ملی ستیز آمریکا در قبال ایران (به چرایی و چگونگی کودتای 28 مرداد 32 نظری بیاندازید) در میان عوامل دیگر می توان رجوع کرد. و این در حالی است که قیام مردمی 57 تمام راه را برای یک کودتای دلخواهِ آمریکائی مسدود کرده بود. آمدن ژنرال هایزر به ایران به چه معنی بود؟ آیا او فقط آمده بود به ژنرال های شاه اخطار کند که کودتا نکنند یا آمدن او به ایران همزمان هدف دیگری را نیز تعقیب می کرد؟ ارسال نامه ی طلبِ تغییر آرام رژیم و این که ما با "فروش نفت" به شما کاری نداریم از جانب خمینی به کارتر چه معنی می دهد؟ اشغال سفارت آمریکا از جانب دانشجویان "پیرو خط امام" و تایید صریح گروگانگیری در سفارت چه معنی می دهد؟ اگر خمینی (و رژیم در حال شکل گیری ولایت فقیه) معارض و مخالف آمریکا بود، چرا دستور جمع آوری اسلحه در دست توده ها را صادر کرد؟ آیا اسلحه های مصادره شده در دست مردم در قیام 57 آن چیزی نبودند که دولت کارتر را ترسانده و امکان کودتا را توسط آمریکا ناممکن ساخته بود؟ آیا ناممکن بودن کودتا ار یک سو، و مذاکره با خمینی از سوی دیگر، فرستاده ی دولت آمریکا، ژنرال هایزر، را بر آن نداشت که امرای ارتش شاه را از دست یازیدن به کودتا منع کند؟ چرا دولت آمریکا، دولتی که دست-به-کودتا-بردنش تا کنون رو دست نداشته، این بار به عدم کودتا و حتی جلوگیری از آن رضایت داد؟ و بالاخره، چرا آمریکا (و اسرائیل) از صدام حسین (همراه با پشتیبانی عربستان سعودی، کویت، امارات متحده عربی، و دیگر شیخ نشین های عهد دقیانوس) در رابطه با جنگ ایران و عراق حمایت مستقیمِ نظامی کرد؟ آیا کمال ساده لوحی نیست که ما رابطه ی پیچیده و مملو از آشتی و تضاد آمریکا را با جمهوری اسلامی به رابطه ای نظیر رژیم شاه در دوران پاکس امریکانا تقلیل دهیم؟
چگونه بسیاری از ما چپگرایان پیچیدگیِ جهان پسا-پاکس امریکانا، که خود شامل رابطه ی علت/معلولیِ و چرایی این جنگ خانمانسوز (ایران و عراق) و یا جنگ های خانمانسوز و تعرضات دیگر را در این منطقه (و مناطق دیگر جهان) است، را هنوز که هنوز است در گرو قدرقدرتی آمریکا، و در حیطه ی اقتصادی، به سبب وجود و کارکرد به اصطلاح کارسازِ نهادهای سیاسی/اقتصادی جهان آمریکا، نظیر صندوق بین المللی پول یا بانک جهانی، بشمار می آوریم؟ این گونه اشاراتِ بی پایه و توخالی نه ربطی به جهان بینی کارل مارکس دارد و نه قرابتی با روش تحقیق او در رابطه با قدرت در جهان سرمایه و نقش نهادهای سرمایه داری. برای حلّ معّمای انقلاب 57 و ضد انقلاب اسلامی نیز باید این دو را از یکدیگر تشخیص داد. زیرا آن انقلاب و این ضد انقلاب - هم از لحاظ تقدم و تاخر تاریخی با توجه به جنبش مشروطه، و هم از دیدگاه مبارزات مردمی و ضد امپریالیستی با توجه به جنبش ملی شدن نفت در زمان مصدق (و افتادن طشت "علمای اسلام" (نظیر کاشانی) از بام کودتای آمریكائی/انگلیسی 28 مرداد 32) - دو چیز مختلف اند. در حد آزادی های دموکراتیک ناشی از هدف های توأمان مشروطه، اولی خواهان جامعه ای است که با رژیم دیکتاتوری محمدرضا شاه تضاد اساسی داشته و با با دیکتاتوری شاه از مبارزه با استبداد و استعمار (یعنی موضع چپ) حرکت می کند. اما دومی از بیخ و بن اسیر خمینی مرتجع و مشروطه ستیز از موضع راست مردم را خلع سلاح می کند و با اشغال سفارت آمریکا و کاریکاتوری از مفهوم استعمار ولایت مطلقه ی فقیه را چهار میخ و با سرکوب انقلاب نظام جمهوری اسلامی را بر پا میکند - این مخالفت با شاه از دیدگاه متحجر و واپسگرای راست است. هزاران افسوس که این تشخیص ساده حتی در میان چپگرایان آنچنان مورد بحث و گفت و گو قرار نگرفته است. چه، فرق این دو دیدگاه از منظرِ روش شناختی فرقِ تشخیص در رده بندی (categorization) تحول سیاسی/اجتماعی نمایشگر هویت جنبشها، هدف های مبارزه و مبارزان، و جعل هویت "انقلاب" در تاریخ معاصرِ ایران است. لختی به جعل هویت کودکان شیرخوار هزاران مبارز چپ در شیلی که پدر و مادر خود را در شکنجه گاه های رژیم کودتائی پینوشه ار دست داده اند اندیشه کنید و پس از آن به شکنجه گران که آنان را با هویت خویش به ثبت رسانده اند. آیا "انقلاب اسلامی" در ایران شبیه به این توع جعل هویت نیست؟
در همین چارچوب و در همین رابطه با جعل "انقلاب" باید به مسئله چراغ سبز آمریکا به خمینی (در مقابل قیام شکوهمند 57 توده ها که ربطی چندان به این نیروی حاشیه ای طلاب قم نداشته و در مواقع مقتضی خود حافظِ گزینه ناچار دولت کارتر است) بازگشت، و براستی جنگ ایران و عراق را نیز حاوی نقشی به مثابه شمشیر دو دَم در این گزینه دانست. از یک سو، جنگ موهبتی بود الهی برای خمینی و تأسیس جمهوری اسلامی؛ از سوی دیگر، آمریکا در این جنگ امید به مضمحل شدن رژیم خمینی و در کمین فرصتی بود تا نفس تازه کند و ایران را به روال قدیم به چنگ بیاورد. توجه دقیق به پا به پیش و پا به پس کشیدن های چهل ساله ی سردمداران جمهوری اسلامی و روابط آن با آمریکا (و بالعکس) این تضاد و این استخوان-در-گلو-گیر-کرده ی کنفرانس گوادلوپ را به خوبی نشان می دهد. پس به طریق سنواتی و با "رج زدن" سر انگشتی - سوای این که مفهوم "وابستگی" درست است یا غلط - نمی توان این رژیم را مانند رژیم شاه "وابسته" به آمریکا تلقی کرد. رژیم جمهوری اسلامی را البته در چارچوبِ اقتصاد جهانی در دوران کنونیِ گلوبالیزاسیون باید بررسی کرد، و این را هم باید دانست که دورانِ سپری شده ی آمریکا و آمریکای فرو افتاده با دوران کنونی گلوبالیزاسیون نه تنها تفاوت بل تضادی اساسی دارد.
در این چارچوب تمامی کشورهای جهان اساسا در معّیتِ سرمایه داری جهانی شده و در حیطه ی سرمایه ی فراملی (و نه آمریکائی) به طریق ارگانیک در رابطه اند. جمهوری اسلامی، علیرغم تمامی تحریم های اقتصادی، پاره ای از اقتصاد جهانی شده می باشد - نه "وابسته" به آمریکا. بر همین منوال تاریخی، پس از فروپاشی پاکس امریکانا در اواخر دهه ی 1970 و اوایل دهه ی 1980 میلادی (یعنی همزمان با انقلاب 57)، موازنه قدرت نیز از این پس نه تنها در منطقه بل در تمامی عرصه ی جغرافیایی جهان تغییر اساسی نمود.
در خاتمه، دو مطلب انتشار یافته را جهت این دو بزرگداشت را به ضمیمه ارسال می کنم. این دو شامل:
(1) سروده ای به فرم کلیپ با عنوان "در انتظار درخشش جنگل":
سیروس بینا (تهران - فروردین 1350 خورشیدی)
(2) مقاله ای در کلیپ زیر با عنوان "نگاهی فشرده بر ریشه های اقتصادی سیاسی انقلاب 57":
با گرامیداشت رزمندگان سیاهکل و پیشاهنگان پر آوازه ی مبارزه مسلحانه و یاد عزیز مبارزانِ دلیر و فرزندان بخون خفته ی خلق در قیام پنجاه وهفت،
سیروس بینا
پانزدهم بهمن 1398 (برابر با چهارم فوریه 2020)
مینه سوتا (آمریکا)
******************
سیروس بینا - رادیو "صدای نو" (سیدنی، استرالیا)
ترور قاسم سلیمانی، سیاست نئوکانی/ اسرائیلی آمریکا در خاورمیانه، و قیام مردم ایران (14 ژانویه 2020)
دوستان و رفقای گرامی،
این مصاحبه را با رادیو "صدای نو" (سیدنی، استرالیا) در شامگاهِ سیزدهم ژانویه 2020 انجام داده ام. در این صحبت، از ترورِ قاسم سلیمانی، چرائی زمان انجام آن، سیاست نومحافظه کارانه/اسرائیلی ترامپ، نقش نتانیاهو - این یابوی صهیونیست/فاشیستِ اسرائیلی، چرائی عزیمت سلیمانی به بغداد و ملاقات با نخست وزیر عراق گرفته، تا بازتابِ ترورِ سلیمانی از جانب رژیم جمهوری اسلامی، مبادرتِ رژیم به پاسخ، اشتباهِ ابلهانه و تراژیک رژیم در سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی و کشته شدن 176 سرنشین آن همزمان با موشک پرانی، و بالاخره، سازماندهی برخورد به رژیم توسط دانشجویان دانشگاه های ایران (به ویژه در تهران) و استقبال گسترده و پیوستنِ مردم در بسیاری از شهرهای ایران به آنان و دادن شعارهای سرنگونی علیه تمامیت نظام جمهوری اسلامی، مورد بحث قرار گرفته.
به لینک زیر نگاه کنید:
سیروس بینا - رادیو "صدای نو" (در سیدنی، استرالیا) - ترور قاسم سلیمانی، سیاست نئوکانی/ اسرائیلی آمریکا در خاورمیانه، و قیام مردم ایران
چهاردهم ژانویه 2020
لازم به تذکر است که با تکیه به روابط علت-معلولی، چه در ویژگی اتفاقات و ارتکاب به عملیات از جانبِ عوامل در صحنه و چه از لحاظ دیدگاه تئوریک و ساختاریِ تبلورِ تغییر دورانی (epochal) و چه در رابطه با بازتاب نمایشِ از هم گسیختگیِ موازنه ی قدرت در نظام قدیم پاکس امریکانا (1945-1979) و فرم گیری موازنه ی جدید قدرت بر اساس دوران کنونیِ گلوبالیزاسیون در گوشه و کنار جهان - به ویژه در منطقه ی خاورمیانه - لزوم بررسیِ جامعی احساس می شود. بدین ترتیب، نقدِ دیدگاه هایی که به "چپِ سنتی" موسوم اند - اگر چه با پاره ای از ماجرا ها ممکن است هماهنگی داشته باشند - از اهمیت فراوان برخوردار است. چپ سنتی در کلّیت از بیان چرایی مسائل پیچیده ی این زمان (یعنی دوران گلوبالیزاسیون سرمایه) ناتوان است. بسیاری از این عناصر یا با آویزان شدن به کلیشه های گذشته گمانه زنی می کنند و یا به طریق مستقیم یا غیرمستقیم با "منطق" توطئه به داده ها و تاریخ اکنونِ جهان می پردازند. برای مثال، جمعی از چپ گرایان جمهوری اسلامی را حلقه بگوش و یا دستور-بگیر از آمریکا می انگارند؛ تعدادی از این رادیکال ها با علم کردن "تئوری وابستگی" - که اساسا متعلق به رائول پرِبیش (Raul Prebisch) سوسیال دموکرات است و بعدها آندره گوندر فرانک و سمیر امین از آن کپی برداری کرده اند - جامعه امروز ایران را می سنجند. و حال این که با همه تحریم های غربی ها، و غیره، جامعه ی ایران (حتی به عنوان پدیده ای بهم ریخته) چگونه می تواند جزئی مشخص از این جهان متحول و گلوبالیزه نباشد.
یکی از همین رادیکال های چپ گرا (به مصاحبه ای در "رادیو پیام کانادا" راجع به اینکه رژیم جمهوری اسلامی از سیاست "نئولیبرالیسم" پیروی می کند یا خیر گوش کنید!) سیستم اقتصادی ایران را سیستم "چپاول" و "غارت" ارزیابی کرده و خود همانگویانه تلاش دارد تا غارتگری را با خودِ غارتگری بیان کند. نظریه ی "غارت" البته متعلق به راستگرا ترین بخش اقتصاددانان ارتدوکس (در طیف سیاسی عملا در سمت راست مکتبِ شیکاگو و فریدمن قرار دارد) یعنی مکتبِ پابلیک چویس (public choice) می باشد. این نیمچه مکتب اقتصادی، اولا جامعه را بر اساس جمع جبری افراد بنا می کند (یعنی methodological individualism) و ثانیأ، اقتصاد سرمایه داری در تمام کشورها را نیز اساسا در رابطه با هجوم دولت و تولید "رانت" ارزیابی می کند. جای تعجب دارد که چپگرایی، که خود را پشتیبان کارگران "هفت تپه" قلمداد می کند، چگونه طوطی وار و بدون خمی بر ابرو با تکیه بر این نظرِ مردود و به طریقِ خود همان گویی به شنوندگان و کارگران زحمتکش رهنمود می دهد. طرف مقابل بحث در این مصاحبه اما اصرار بر این داشت که نئولیبرالیسم از زمان رفسنجانی در ایران وجود داشته است. این سخنگو نئولیبرالیسم را نه به عنوان یک سیاست بل به مثابه معادلی از سیستم امپریالیستی (آمریکایی) پس از جنگ دوم جهانی بشمارد می آورد. همین رفیق در جاهای دیگر نیز از اهمیت صندوق بین المللی پول و بانک جهانی - یعنی دایناسورهای نظام مرده ی پس از جنگ جهانی دوم - و دوران امپریالیسم - داد سخن داده است.
قابل توجه است، رفیقی رادیکال در کانال "بذرهای ماندگار" نیز تقریبا همین طرز نگرش به نئولیبرالیسم را در رابطه با آمریکا، و دوران کنونی، به شنوندگان تلقیح می کند. جالب اینجاست که در این ماجرا نظر توده ای-اکثریتی، نظر رفیقی که خود را با "چریکها" همگام می داند، نظریات تروتسکیستی و شبه تروتسکیستی، و نظریه ی آنان که خود را مائوئیست مینامند، در حقیقت از یک آبشخور، یعنی عدم درک تحول کنونی جهان در دوران گلوبالیزاسیون روابط اجتماعی سرمایه، سرچشمه می گیرند.
به قول خواجه ی شیراز: "جنگ هفتاد و دو ملت همه را عذر بنه/چون ندیدند حقیقت رهِ افسانه زدند."
خسته نباشید،
سیروس بینا
چهاردهم ژانویه 2020
مینه سوتا (آمریکا)
سیروس بینا - رادیو "صدای نو" (سیدنی، استرالیا) - 14 ژانویه 2020
ترور قاسم سلیمانی، سیاست نئوکانی/ اسرائیلی آمریکا در خاورمیانه، و قیام مردم ایران
****************
:فراخوان به نیروهای چپ در سراسر جهان
!در کنار مبارازت مردم ایران بایستیم
**
جهانمان آتش گرفته است؛ نهفقط جنگلها، بلکه شهرها هم در سرتاسر جهان در آتش میسوزند. انواع و اقسام تضادهای اجتماعی در حال فوران اند و شعله هایشان را به کل این کرۀ ی خاکی میگسترانند: الجزایر، شیلی، اکوادور، هائیتی، هنگ کنگ، عراق، لبنان، سودان یا هرکجا که فکرش را بکنید. در بستر و بحبوحهی مبارزات جهانی علیه دوزخ اجتماعیِ سرمایه داری مالی نولیبرال، از ۲۴ آبان ۱۳۹۸ خیزش عمومی دیگری در ایران شکل گرفته است. ـ
سه برابرشدن ناگهانی قیمت بنزین جرقه ای بود برای شروع اعتراضاتِ ده ها هزار نفر در بیش از صد شهر. بیگمان، قیمت بنزین بهخودیخود باعث چنین خیزش عظیم و گسترده ا ی نشد؛ بلکه علت اصلی آن، ۴۰ سال حکمرانی الیگارشیِ مبتنی بر اقتدارگرایی، حذف سیستماتیک مخالفان و سلب مالکیت بود که در اثر آن میلیونها نفر بیکار شده یا در شرایط کاری بسیار بیثبات قرار گرفته اند و از ملزومات اساسی زندگی (تحصیلات، بهداشت، غذا و مسکن) محروم مانده اند.ـ
همانطور که در شیلی افزایش ۳۰ پزو در قیمت بلیت مترو بیدرنگ لهیب آتشی پنهان را به جهنم بدل ساخت، در ایران هم قیمت بنزین جرقه ی خیزش اخیر را زد (همین امر در مورد مالیات بستن بر استفاده از نرم افزار ارتباطیِ „واتر اپ“ در لبنان و حذف یارانه های سوخت در اکوادور و غیره نیز صادق است). دیوارنوشته ای در شیلی حال وهوای وضعیت را اینگونه توصیف میکند: سال نولیبرالیسم است».ـ ۳۰ پزو ، بلکه بر سر ۳۰ «موضوع نه بر سر
از روز جمعه (۲۴ آبان / ۱۵ نوامبر) مردم ایران شجاعانه با ماموران تا به دندان مسلحِ سپاه پاسداران و مزدوران شبه نظامی و لباس شخصیِ بسیج نبرد میکنند، کسانی که به لحاظ اقتصادی وابسته به حکومت اند. مسلما مردم «حق» دارند از خود در برابر خشونت نظام مند دولتی دفاع کنند، در خیابان ها سنگر بسازند، بزرگراه ها را ببندند و معابر و اماکن محلی را اشغال کنند.ـ
آن کسانی که فراموش شده بودند و دیده نمیشدند، حال با آتشی که افروخته اند خود را نمایان می سازند. آتش برای آنها حکم جلیق هی زردی را دارد که پرولتاریا و جمعیت مازادِ فرانسه به تن دارند؛ هر دوی اینها بناست صدایی به بی صدایان دهد. درحالیکه تلویزیون «بی. بی. سی. فارسی» و رسانه های همسو با آن، ازجمله نیروهای مرتجع سلطنت طلب (همچون تلویزیون «ایران اینترنشنال» و «من و تو») آموزه های لیبرالی «اعتراض صلح آمیز و مدنی» را تجویز میکنند، جوانان ایران به این واقعیت آگاهاند که «هیچ مردمی بدون نفرت به پیروزی نخواهند رسید»؛ که «نیروی مادی را باید با نیروی مادی سرنگون کرد»؛ و اینکه آنها به طور مشروع و موجه ی حق دارند از خویش در برابر خشونت نظام مند دولتی که شهروندان را میکشد دفاع کنند. ـ
پیام مردم در جنوب جهانی و ورای آن یک جمله است: «دیگر بس است!». به همین سیاق است که دانشجویان در یکی از دانشگاه های تهران فریاد برمیآوردند: «ملت ما عاصیه؛ برده داری کافیه!». مردم ایران درست مثل خواهران و برادران مان در عراق و لبنان از سرمای هداری اقتدارگرایی که زندگیشان را به یک زندگی‌ِ نباتی تنزل داده به تنگ آمده اند؛ از فساد نظام مندیِ که ذاتیِ سرمایه داریِ مافیایی است خسته شده اند؛ و از خُرده امپریالیسم جمهوری اسلامی در عراق و لبنان و فلسطین و سوریه و یمن و کل منطقه بیزارند. آنها فقط با سه برابرشدن قیمت سوخت مخالفت نمیکنند؛ بلکه مخالفت آنها با کلیت نظام جمهوری اسلامی است. هیچ شعاری بهتر از شعار رفقایمان در لبنان روح این رشته مبارزات را در بزنگاهِ کنونی را بیان نمیکند: «کلاً یعنی کلاً!» [همه شان بدون استثناء باید بروند!]. ـ
طبقه ی حاکم تاکنون با مشتی آهنین به این نفی رادیکال و عملیِ همه قدرت های موجود پاسخ داده است. شدت و ابعاد خشونت سیستماتیکی که جمهوری اسلامی برای فلج ساختن خیزش آبان به کار بست کم سابقه بوده است. مقامات حکومتی اینترنت را چهار روز متوالی به طور کامل قطع کردند و با اینکار مملکت را به جعبه ی سیاه بزرگی بدل کردند تا با خاطری آسوده و مصون از هر گونه بازخواهیْ خون مردم را بریزند. طبق گزارش سازمان عفو بین الملل صدها نفر مجروح، هزاران نفر بازداشت و دستکم «۱۶۱ نفر در ۲۱ شهر کشته شده اند». البته «شمار واقعی کشته شدگان احتمالاً بسیار بیشتر است و بنا به برآورد برخی گزارش ها به بیش از۲۰۰ نفر میرسد». ویدیوهای بسیاری نشان میدهند که پلیس به سر و سینه ی تظاهرکنندگان تیراندازی میکند؛ شیوهای که در عراق نیز عیناً شاهد آن بودیم. این تیراندازی ها خصوصاً در استان های کرد نشین و عرب نشین روی داده اند که مردم محرومشان بار دیگر در خط مقدم خیزش هستند و بیشترین هزینه را داده اند.ـ
جمهوری اسلامی تاکنون در دستیابی به اهدافش موفق بوده است: حاکمان از فرصتی که تحریم های آمریکا برای تحقق رؤیاهای نولیبرال شان به ارمغان آورده بود استفاده کردند تا هم از شرِ کسری بودجه ی فعلی خلاص شوند و هم منابع کافی برای افزایش عملیات
نظامیشان در منطقه فراهم آورند. آنها برای این منظور اینترنت را قطع کردند و به واسطه ی آن به کشتار وحشیانه ی مخالفانشان پرداختند. در سطح بین المللی، سرکوب دولتی در ایران نه پوشش رسانه ای مشخصی داشته و نه محکومیتی را در پی داشته است؛ همچنانکه همبستگی ابرازشده از جانب چپ جهانی هم بسیار اندک بوده است. به بیان دیگر، حمام خون در سکوت مطلق رخ داد. یک دلیل این رویکرد شگفت آن است که برخلاف طبقات محروم در ایران و خاورمیانه که هیچ توهمی درباره ی نقش «ضد امپریالیسیِ» جمهوری اسلامی ندارند، بسیاری در اردوگاه چپ همچنان به بازنمایی ایدئولوژیک رژیم از خویش (در مقام نیرویی ضد امپریالیست در برابر آمریکا و هم پیمانانش در منطقه) باور دارند. چپ نیازمند آن است که از طبقات تحت ستم و سرکوب شده بیاموزد، تا هم با امپریالیسم آمریکا (به ویژه تحریم های آمریکا) مخالفت کند و هم با مداخلهجوییهای جمهوری اسلامی در منطقه. ـ
ما امضاءکنندگان این بیانیه، به عنوان جمعی از فعالین و دانشگاهیان چپ، از نیروهای چپ در سراسر جهان تقاضا میکنیم که سکوت خود را بشکنند و با مردم ایران و مقاومتشان اعلان همبستگی کند. برای ما بی معنیست که از جمهوری اسلامی چیزی مطالبه کنیم، ولی از رفقایمان و دیگر نیروهای پیشرو در سراسر جهان میخواهیم تا به هر شکلی که میتوانند صدای مردم سرکوب شده ایران باشند که در خفقان این انزوای تحمیلی قرار گرفته اند. ما همچنین از چپ بین المللی میخواهیم جنایات قساوت بار رژیم ایران علیه مردمش را محکوم نماید
و در پایان، همبستگی خود را با معترضان در ایران اعلام میکنیم؛ کسانی که با تن ندادن به ریاضت اقتصادی و اقتدارگرایی و نظامی سازیِ جامعه و هر نوع سلطه ای که خودمختاری و آزادیشان را سرکوب کند، کرامت انسانیِ خویش را باز میجویند
********
Leftists worldwide, Stand by the Protesters in Iran!
December 1, 2029
Our world is on fire. Not only forests but also cities are burning all over the world. Social conflicts of all sorts are erupting, spreading their flames across the planet: Algeria, Chile, Ecuador, Haiti, Hong Kong, Iraq, Lebanon, Sudan, you name it. Located within this global context of struggles against the social hell of neo-liberal, financialized capitalism, there has been another mass uprising in Iran since November 15, 2019.
Sparked by the sudden tripling of fuel prices, tens of thousands of Iranian people have been protesting in more than 100 cities throughout the country. Of course, the fuel price per se did not generate such a huge and widespread uprising. Rather, it is 40 years rule of the privileged oligarchy on the basis of authoritarianism, systematic exclusion of opponents, dispossession and expropriation which have made millions of people unemployed, extremely precarious, depriving them from the basic conditions of life (education, healthcare, food, and housing).
Just as 30 pesos increase in subway fares turned the already raging fire into an inferno in Chile, so too, the fuel price sparked the recent uprising in Iran (the same goes for WhatsApp tax in Lebanon, the cancellation of fuel subsidies in Ecuador, and so on). “It is not about 30 pesos”, a Chilean poster proclaimed, “but 30 years of neo-liberalism.”
Since Friday, the people in Iran have been courageously fighting against the heavily armed personnel of the regime’s Islamic Revolutionary Guards Corps (IRGC), as well as armed plainclothes militia thugs (known as Basij) who are economically dependent on the regime. The people had every “right” in this world to defend themselves against the systematic state-violence, build barricades on the streets, block highways and occupy local areas and roundabouts.
The forgotten and the invisible in Iran made themselves visible by starting fires. The fire to these people is the yellow vest to the French
surplus population and proletarians. Both give voice to the voiceless. While the BBC Persian TV and reactionary loyalist media (Iran International, Manoto etc.) prescribe the liberal doctrine of “peaceful, civil protest,” the Iranian youth are self-conscious of the fact that “a people without hate cannot triumph,” that “material force must be overthrown by material force,” and that they have the right to legitimately defend themselves against the state violence systematically aimed at killing the citizens.
“Enough is enough” is the message of the people in the Global South and beyond. As students have chanted in one of Tehran’s universities, “the people are fed up, enough with slavery.” Like our sisters and brothers in Iraq and Lebanon, the Iranian people are absolutely fed up with the authoritarian capitalism reducing their lives to a mere vegetable existence, the systematic corruption intrinsic to mafia capitalism, and the sub-imperialism of the Islamic Republic in Iraq, Lebanon, Palestine, Syria, Yemen and the region as a whole.
They are not only opposing the tripling of the fuel price but the Islamic Republic in its entirety. No other slogan, chanted by our comrades in Lebanon, can better express the spirit of struggles in the current conjuncture: “All means all” (كلن يعني كلن).
The ruling class has responded to this radical, practical negation of all existing powers with an iron fist. The systematic violence employed by the Islamic Republic to paralyze the uprising is unprecedented in scale and intensity. The authorities have completely shut down the internet for four successive days, transforming the country into a big black box, slaughtering the people with impunity. According to Amnesty International, hundreds have been injured, thousands arrested, and “at least 106 protesters in 21 cities have been killed,” although “the real death toll may be much higher, with some reports suggesting as many as 200.”
There are many videos showing the police shooting demonstrators in the head and chest — as we observed before in the case of Iraq. This happened mainly in the Kurdish and Arab provinces whose discriminated people are once again at the very forefront of the uprising and have paid the highest price.
The Islamic Republic has been successful so far in achieving its goals. They have seized the opportunity provided by the US sanctions to realize their neoliberal dreams in order to be able to both recover the current budget deficit and increase their military operations in the region. To do so, they have shut down the internet by virtue of which they have brutally slaughtered their opponents. Internationally speaking, there has been no specific media coverage, no international condemnation of the state repression, and very little solidarity from the global left — in other words, the bloodbath is carried out in silence. This is possible because, while the oppressed classes in Iran and the Middle East have no illusion about the “anti-imperialist” role of the Islamic Republic, many on the left still believe in the ideological self-representation of the regime as an anti-imperialist force standing against the US and its regional allies.
The left needs to learn from the oppressed classes to simultaneously oppose US imperialism (especially US sanctions) and the Islamic Republic’s interventions in the region.
We, the undersigned academics and militants, urge the global left to break its silence and express its solidarity with the people of Iran and their resistance.
It is pointless for us to demand anything from the Islamic Republic, but we will demand from our comrades and progressive forces all over the world to be — in any possible form — the voice of the oppressed people in Iran suffocated by the forced isolation. We also call on the international left to condemn the atrocities of the regime against its own people.
Finally, we stand in solidarity with the Iranian protesters who are reclaiming their dignity by refusing austerity, authoritarianism, militarization of society, as well as any other form of domination that stifles their autonomy and freedom.
Signed,
2019 دسامبر اول تا شده رسانی روز به کامل لیست
1. Abbas Vali (Professor of Sociology, Bogazici University, Emeritus)
2. Adrienne Bonnet (Comédienne/Metteure en scène)
3. Agitations (France)
4. Ahmed Shawki (Chicago, Illinois)
5. Akbar Masoumbaigi (author and member of „The Iranian Writers Association“)
6. Alain Deneault (directeur de programme au Collège international de philosophie, Paris)
7. Ali Zohdi-Tehrani
8. Alliance of Middle Eastern and North African Socialists
9. Amin Hosouri (Leftist militant, Germany)
10. Amir Kianpour
11. Anahita Hosseini (Exiled Iranian leftist, University of Sussex)
12. Dr Andrea Brock (Lecturer, University of Sussex)
13. Andrew Berman (Peace and Justice activist, Veterans for Peace, USA)
14. Dr. Andrew Newsham (Senior Lecturer in International Developmentو Department of Development Studies)
15. Dr. Angela Dimitrakaki (University of Edinburgh)
16. Antifascist Culture (Αντιφασιστικός Πολιτισμός, Greece)
17. Arash Ganji (writer and translator, secretary of the Iranian Writers Association)
18. Arnaud François
19. Arpita Das (Founder-Publisher, Yoda Press, New Delhi, India)
20. Aurélie Jeantet (Enseignante-chercheure, Université Sorbonne Nouvelle Paris 3)
21. Azar Khalili (Ex-political prisoner)
22. Azadeh Shourmand (Feminist militant)
23. Dr. Barbara Umrath (Researcher, Germany)
24. Béatrice Rettig
25. Behnam Amini (York University, Canada)
26. Behrang Pourhosseini (ATER Chargé de Cours au Département de Philosophie, Université Paris 8 Vincennes Saint-Denis)
27. Beyond Europe
28. Bijan Kiarasi (Militant Leftist, Germany)
29. Bill Fletcher, Jr. (Executive editor, organization for identification only,USA)
30. Bita Samimizad (University of Bonn)
31. Brian Gibbons (Fairview Park, Ohio, USA)
32. Brian Slocock (Merseyside Syria Solidarity, Britain)
33. Bob Brecher (Professor of Moral Philosophy Director, Centre for Applied Philosophy, Politics & Ethics University of Brighton)
34. The Campaign to Defend Haft Tapeh Prisoners (Iran)
35. Catherine Malabou
36. Clint Burnham (Professor and Chair of Graduate Program Department of English Simon Fraser University)
37. Cinzia Arruzza
38. Christiane Vollaire, Philosopher, CNAM, Paris, France
39. Committee in Solidarity with the People of Syria (CISPOS)
40. Committee of Solidarity with Hong Kong (Independent, militant collective, Hong Kong)
41. Cyrus Bina (Distinguished Research Professor of Economics at the University of Minnesota and Fellow, Economists for Peace and Security)
42. Dariush Arjmandi (Sweden)
43. Dr Daryoush Navidi (Socialist academic exile from Iran and political activist)
44. David Harvey (Distinguished Professor, The Graduate Center, The City University of New York)
45. David McNally (Professor, Houston, Texas)
46. Dinah Rajak (University of Sussex)
47. Éric Alliez (Professor of Philosophy, Paris 8).
48. Éric Michaud (directeur d’études Ehess, Paris)
49. Etienne Balibar (Ancien Professeur à l’Université de Paris-Nanterre)
50. Farhad Nomani (Professor Emeritus, The American University of Paris)
51. Farokh Ghahremani (Ex-political pisoner and editorial member of the “Prison’s Dialogue”)
52. Fatemeh Karimi
53. Fatemeh Masjedi (Academic activist, Berlin)
54. Gemma Durany (IT Researcher, Heidelberg, Deutschland)
55. Gene Ray (Geneva School of Art and Design)
56. Gholam Khiabany
57. Gianmaria Colpani, lecturer at Utrecht University
58. Glenda Andrade, CRESPPA – GTM (Université Paris 8)
59. Gordon Asher – Independent Scholar
60. Greg Albo (Professor York University, Toronto)
61. Hadi Enayat (Aga Khan Centre)
62. Hamid Nowzari
63. Hemad Sheybani (Leftist militant, journalist)
64. Homayon Iwani (Ex-political prisoner and editorial member of the “In Defence of Marxism”)
65. Hostis Journal
66. Hushang Dinarvand (Leftist militant)
67. Iman Ganji (Freie universität berlin)
68. Ivana Bago (Independent Scholar, Zagreb)
69. Jacob Rogozinski (philosopher, professor at Strasbourg University)
70. Jamila Mascat (Lecturer, Utrecht University)
71. Jaleh Jane Mansour
72. Jean-Christophe Goddard (Université de Toulouse Jean-Jaurès Coordinateur du Consortium Erasmus Mundus EuroPhilosophie)
73. Jean-Claude Bonne (directeur d’études École des Hautes Études en Science Sociale Paris)
74. Jeff Derksen
75. John Malamatinas (freelance journalist)
76. John Simoulidis (Assistant Professor, Department of Social Science, York University)
77. Jose Rosales (PhD candidate, Stony Brook University)
78. Judith Rodenbeck (Associate Professor Media & Cultural Studies University of California, Riverside)
79. Jules Falquet (Sociologist, feminist, Université de Paris)
80. Kamran Matin (Sussex University, International Relations Department)
81. Kamal Khosravi (Marxist author and theorist)
82. Kanishka Goonewardena (Associate Professor, University of Toronto, Department of Geography and Planning)
83. Kaveh Kermanshahi (Human rights activist)
84. Ken Kawashima (Associate Professor, Department of East Asian Studies – University of Toronto)
85. Kollektiv aus Bremen (Germany)
86. Mahdi Ghanbari (PhD student at York University, Canada)
87. Mahmoud Khalili (Ex-political prisoner and editorial member of the “Prison’s Dialogue”)
88. Manjanigh Collective (Slingers, Germany)
89. Mariana Silva (Artist)
90. Maryam Azimi
91. Matthieu Renault (Associate Professor, University Paris 8)
92. Mehrdad Emami (Phd Candidate, Middle East Technical University, Turkey)
93. Mehri Abbassi (Ex-political prisoner and editorial member of the “Prison’s Dialogue”)
94. Meredith Tax (writer, New York)
95. Michael Hardt 96. Michael Pröbsting (Editor of www.thecommunists.net)
97. Mila Mossafer (Leftist militant and editorial member of the “Prison’s Dialogue”)
98. Mohadese Zare
99. Mohammed Reza Nikfar
100. Mohammad Salemy, Organizer, The New Centre for Research & Practice
101. Mohsen Ziaei
102. Mojdeh Arassi (Ex-political prisoner and editorial member of the “In Defence of Marxism”)
103. Myriem Auger (Docteure en sociologie Université Paris 8)
104. Nader Naji
105. Nanna Heidenreich (Professor for Digital Narratives/Theory at ifs / internationale filmschule köln, Cologne/Germany)
106. Nancy Holmstrom (Professor of Philosophy Emerita, Rutgers University – Newark)
107. Nantes Révolté (Militant, Independent Collective, France)
108. Nara Cladera (Réseau syndical international de solidarité et de lutes)
109. Narges Nassimi (Leftist militant, journalist)
110. Nasser Teymourpour (Conceptual artist)
111. Nazanin Noori
112. Dr. Nikolaus Brauns (historian and author, Berlin)
113. Nicolas Jaoul (Anthropologist, CNRS, France)
114. Nicholas S.M. Matheou (Researcher at the Institute of Historical Research, University of London)
115. Omid Shams (PhD research fellow University of Portsmouth, School of Law)
116. Patricia Morton (Associate Professor, Media and Cultural Studies Department University of California, Riverside)
117. Peter Hallward (The author of ‘Damming the Flood’)
118. Peter Hudis (Professor of Philosophy, Oakton Community College, USA)
119. Philippe Bazin (Affilié à Ecole Nationale Supérieure d’Art de Dijon)
120. Pierre Rousset, Europe solidaire sans frontières (ESSF), France
121. Plan C, Kurdistan Cluster (Independent Collective, London)
122. Plateforme d’enquêtes militants (Militant, Independent Collective, France)
123. Prison’s Dialogue (An initiative of Iran’s exiled former political prisoners)
124. Ralf Streck (freier Journalist, Baskenland/Deutschland)
125. Raymond Bellour (Directeur de recherche honoraire au CNRS)
126. Rohini Hensman (writer, researcher and activist, India)
127. Rosa Lehmann, University of Jena, Germany
128. Rose-Anne Gush (Lecturer in Art Theory/Art History, University of Applied Arts, Vienna.)
129. Rouen dans la rue (Militant, Independent Collective, France)
130. Sabine Bitter
131. Sai Englert
132. Sara Cvetkovska (Utrecht University)
133. Sasan Sedghinia (independent left Researcher)
134. Sama Khosravi Ooryad (Utrecht University)
135. Saman Aftabkaaran (independent researcher and militant)
136. Sandro Chignola, Professeur (Università di Padova)
137. Sanem Güvenç (Emily Carr University of Art and Design)
138. Sara Tileria Durango, doctorante en Sociologie. Université Paris 8 – Cresppa/GTM Saygın Salgırlı (University of British Columbia)
139. Sebastian Budgen
140. Shahin Navai
141. Shahrzad Mojab (University of Toronto)
142. Shekoufeh Mohammadi (Researcher-Professor, Universidad Autónoma de México, Mexico)
143. Shokoufeh Sakhi (Ph.D. Independent scholar, York University)
144. Chowra Makaremi (Anthropologist, research fellow, CNRS Paris)
145. Sina Zekavat (Anti-war activist and member of the Alliance of MENA Socialists)
146. Siavash Mahmoudi (Ex-political prisoner and editorial member of the “In Defence of Marxism”)
147. SOAS Students Union
148. Soheila Lindhorst (Leftist Militant)
149. Sohrab Behdad (Professor, Denison University, USA)
150. Stephan Dobson (Contract Faculty, Department of Social Science, York University)
151. Stefan Jaffrin (Ph.D. scholar, in CRESSPA/GTM, France)
152. Stefan Kipfer (Associate Professor, Faculty of Environmental Studies, York University)
153. Syrian Cantine (Paris, France)
154. Syrous kafaei (Activist of the labor movement and editorial member of the “Prison’s Dialogue”)
155. Tatiana Mellema (PhD student Art History UBC)
دوستان و رفقای گرامی،
"پدر کشتی و تخم کین کاشتی/پدر کشته را کِی بوَد آشتی"
فردوسی
در بزنگاه های پر آشوب تاریخ، علیرغم جنبش های خودجوش مردمی و تلاش های انقلابی،
وقایعی ممکن است بوقوع بپیوندد که گهگاه گاه شمار را از کار می اندازد و صحنه هائی را از فجیع ترین جنایات بشری به نمایش می گذارد. در منتهای نکبت و اِدبار، هیولای نازمان خمینی، که از بدو ورود به ایران پیشاپیش دست به خون یازید، کشتار های دهه 60 ( سال های 1360 و
1367) در ایران را باید دقیقأ از همین دست به حساب آورد. در چنین عقب گردهای کم شنیده تاریخی، اشباح سرگردان و زخم خورده ی دوران های پیشین موقع را مغتنم شمرده و از کِرم-حُفره های تاریخ به صحنه می آیند و در فرصتی مناسب حال و آینده را به دندان می گیرند و زمان و
زمین را فرو می بلعند.
درین سیاه بازار و "سیاهچاله" نه نوری است که چشمی به چشم بیفتد، نه نگاهی
که با نگاهی تلاقی کند، و نه معیاری مناسب تا بتوان ابعاد این جراحات و جنایات تاریخی را بدرستی گمانه زد. چنین است داستان تلخ عاشقان پاکباز در خاک پشت "خاوران،" و چنین بود ظهور شبحی مضطرب از شیخ فضل اله (مشروطه ستیز) که ناگهان به هیأت منحوس خمینی در آمد تا کارگزاران
ضد انقلاب وی، با چراغ سبز آمریکا، بتوانند صحنه را برای سواری بر موج قیام مردمی 57 آماده کنند. اما سواری بر موجی چنین مردمی کاری آسان نمی نمود. پس بزودی شکنجه آغاز شد و شمشیر های بی غلاف در امتداد شاهرگها قرار گرفت، و از هر سو هزاران هزار جویبار سرخ خون به
دریا پیوست.
در معیت "امام امّت" و با فتوای این شیخ ماردوش، سربازان گمنام ضد انقلاب
به خیابان ها و خانه ها ریختند و به صغیر و کبیر در این سرزمین رنجدیده رحم نکردند. اوباش شبحِ شیخ فضل اله با شقاوتی کم نظیر همه را، از زن و مرد، با این فتوا از دم تیغ گذراندند. سربازان بی همه چیز "امام" با اجرای همین فتوا، طابق النعل بالنعل، از تجاوز و اعدام
دخترکان دوازده، سیزده ساله نیز فرو گذار نکردند. سر انجام با فتوای این شیخ ماردوش، این آدمخواران دین مدار، پیکر بی جان این همه عاشق را دور از چشمان مادران، پدران، برادران، خواهران، فرزندان، و دوستان داغدارشان شبانه در گورهای دسته جمعی بی نام و نشان دفن کردند.
ای دادِ بی داد!
امسال، بار دیگر، به حکم یادبودِ حافظه ی جمعی و به منظور افشاء و دادخواهی در رابطه با کشتار های دسته جمعی دهه ی 1360 خورشیدی توسط رژیم خونخوارِ جمهوری اسلامی - با تآکید، تآیید، و بالاخره فتوای امامِ (برژینسکی پسند) خمینی، همایشی از پیشتازان این جنبش در شهر گوتنبرگ (یوتوبری) سوئد برگزار می شود. برای آگاهی علاقمندان شرکت در این سالگشت اطلاعیه ی زیر را ارسال و در صورت امکان باز پخش این اطلاعیه را از شما تمنا می کنم.
در این سالگشت، شعری را که چند سال پیش با عنوانِ "نرا ببر به خاوران" سروده ام به بانیان و شرکت کننگان این جمع، که نه می بخشد و نه فراموش می کند، پیشکش می کنم. متن شعر (انتشارات "پروسه") و نیز کلیپ این سروده با خوانش خودم در کانال یوتیوب جوف این یادداشت است.
سیروس بینا، "مرا ببر به خاوران،" سپتامبر 2015 (مینه سوتا - آمریکا) - انتشارات "پروسه":
کلیپ خوانش شعر (مرا ببر به خاوران)، کانال یوتیوب - دوم اوت 2016:
بریده ای از سروده ی "مرا ببر به خاوران":
"...
ای راه بـان، ای رهـنمــا، ای راه بَـر! کجـاسـت اسـب راهـوار؟ کیسـت سـوار
و سـوارکـار؟ کجـاست رخـش و رفیـق کـارزار؟ رحمـت بـر او که آب پاکـی ایمـان را بـر پنـجه هـای مُـرّدد مـرگ ریخـت تا در سـالگشـت قیـام گل سـرخ با یـاد متبّـرک مـا گلبـوته هـای خـار شـکـفتنـد در چشـم دشـمن بدکـار. ای شـیخ مـاردوش! یـاد مـرا، تـرا فـرامـوش
..."
خسته نباشید،
سیروس بینا
مرداد 1398
مینه سوتا (آمریکا)
هشتمین گردهمایی سراسری درباره کشتار زندانیان سیاسی در ایران
گوتنبرگ، سوئد ( سیزده تا پانزده سپتامبر ۲۰۱۹)
در آستانه سالگشت کشتار سراسری زندانیان سیاسی ایران در دهۀ شصت و برگزاری هشتمین گردهمائی سراسری در شهر گوتنبرگ سوئد (۱۳تا ۱۵ سپتامبر۲۰۱۹)، به اطلاع عموم علاقه مندان می رسانیم. کمیته برگزار کننده همچون سالهای پیشین امیدوار است که گردهمائی هشتم و روند پیشبرد کارها، قدم مهم دیگری برای نزدیکی و هم فکری فعالین و کوشندگان راه آزادی و سوسیالیسم باشد. کوشندگانی که همواره مدافع پیگیر جهت محو زندان و آزادی تمامی زندانیان سیاسی و خواهان سرنگونی کلیت نظام سرمایه داری جمهوری اسلامی بوده اند. پیرو اطلاعیه های قبلی، کمیته برگزار کننده هشتمین گردهمایی سراسری، لیست سخنگویان مطبوعاتی در شهرها و کشورهای مختلف و اطلاعات در مورد ثبت نام و رزرو جا در شهر گوتنبرگ، سوئد را به اطلاع شما عزیزان می رسد.
سخنگویان مطبوعاتی:
برای اطلاع رسانی مناسب و دقیق، امسال نیز سخنگویان مطبوعاتی خواهند کوشید تا از طریق مصاحبه ها، گفتگو با علاقمندان در جمع های مختلف، روند پیشرفت کارها را به اطلاع عموم برسانند. امسال، برای پوشش وسیع تر خبری، دوستان و رفقای شهرها و کشورهای مختلف وظیفه خبررسانی را برعهده گرفته اند. سخنگویان مطبوعاتی برای هشتمین گردهمایی سراسری عبارتند از:
سوئد : سودابه اردوان : 0046704914488 فرخ قهرمانی : 0046735065657
آلمان : مهرنوش اشترانی: 004917656761952 میلا مسافر: 00491792368157
آمریکا : علی دروازه غاری تلفن : 0012069630017
انگلیس: شهاب شکوهی تلفن : 00447738754424
هلند: سیروس کفایی تلفن : 0031644171459
*********
روز پدر بر شما مبارک باد!
به بهانه ی لحظه ای که با پدرم در فرودگاه مهرآباد خداحافظی کردم و برای آخرین باز خاک ایران را ترک کردم
مسافر من - "به پدرم" - سروده ای از سیروس بینا
دوستان گرامی،
نزدیک پنجاه سال از آن بدرودِ بی بازگشت میگذرد؛ اما هر بار که باز می گردم انگار زمان هنوز جوان است. مسافری آواره ی سیاست و سیاستی شایسته ی آوارگی؛ قدم در راهی بایسته با ارمغان هائی ماندگار. این گونه بود که ما در آن زمان غم زده به تجربه برخاستیم و با حماسه های "کاشفانِ فروتن شوکران" این ناکجا را به تربیتِ سیاسی مزّین کردیم. ای کاش می توانستم همین حکم را در مورد این درندشتِ چپ-اندر-قیچیِ اکنون مان در خارج کشور جاری کنم - ای کاش. امروزه این حقیر نه تنها برای بسیاری از سیاستی شایسته ی آوارگی در این بیغوله ی تبعید نمی بیند بل بسیارند میان ما که (سربسته بگویم) از مختصر تربیت سیاسی نیز بی بهره اند، و بدین ترتیب تمام خط کشی ها، از جمله خّط میان چپ گرایان و چپ نمایان، به کّلی مخدوش. و به راستی تفاوتی عظیم میان این دو محیط - محیط سیاسی زمان کنونی و محیط سیاسی پیش از انقلاب (در خارج کشور) - به مثابه رنجی مضاعف است بر گرده ی بسیاری از ما که از آن زمان سیاستی شایسته ی آوارگی به جان خریده ایم.
با پوزش از این درد دل رفیقانه، سروده ای را (شعر و ویدئو) با عنوان " مسافر من" ضمیمه کردم تا در آستانه روز پدر شاید زبان حال شما عزیزان نیز باشد.
روز پدر بر شما مبارک باد
سیروس بینا
16 جون 2019
الکساندریا، مینه سوتا (آمریکا)
مسافر من!
My Departing Traveler
Copyright ©Cyrus Bina 2003, 2017
"به پدرم"
پدرم در فوریه 2005 در مشهد درگذشت بی آنکه پس از 35 سال جدائی بتوانم دوباره او را ببینم.
با چهره ای پاک و کودکانه
که کم ترین عناد را
به آسانی عیان می کند
– بی آن صدای نازنین ات –
در امتدادِ بی دفاع میان وداع و بدرقه
ایستادی
و تا مدّتی مدید
مرا ناباورانه نگریستی
آنگاه،
در پیشاپیش چشمان همگان
بسانِ ابر بهاران،
اما،
پائیزوار و پیر و پدرانه گریسنی
– تا سال ها بعد
غرامتِ بی بازگشتِ این مشایعت
عبارت "دیدار به قیامت" را
برایم معنی کند.
♠ ♠ ♠
با جُرأتی کودکانه
اما با قامتی پیر و پدرانه
– تک و تار و تنها –
ایستادی و خیره خیره نظاره کردی و حیران گریستی
آنگاه،
بر خلاف گواهی دل امیدوارت،
دستِ مرا گرفتی و به دستِ سفر دادی
– بی آن صدای گرم و نازنین ات –
و بستی تو در سکوت
عقد مرا در آسمانِ بی نهایتِ غُربت
و نشستی دلیر و داغدار
در انتظارِ دوباره ی دیدار
– (این گونه تو
مرا به خاکِ راه سپردی) –
تا سال ها ی سال
از صمیم قلب تو
من در به در شدم،
و تا سال ها بَعد
بُعد بعیدِ بدرقه و سیم خاردار
دیدار را به صبحِ قیامت حواله کرد!
♣ ♣ ♣
در حیرتم هنوز من
که آن نگاهِ آخرین تو
آخر چه خوانده بود
بر خِشت خُرد و خامِ حماسه ی بدرود
و آن دیدگانِ تیزبین تو
آخر چه دیده بود
تَرکِ جبینِ این مسافرِ مسکین
– تا سال ها بعد
دیدار را به قیامت،
چون مُهر تعّهد و تصدیق،
بر برگ برگِ گُذرنامه اش
رقَم زدند؟
♦ ♦ ♦
امروز
که پیر می نگرم در جوانه ها
همواره و هر آینه در حیرتم
که من کنون مسافرِ تو
یا که تو مسافرِ من بودی؟
و به راستی،
و به رسم شفاعت و تشییع
کدام یک از ما
که را به راه خاک و
کدام
که را به خاک راه سپرد؟
اما هنوز
– در این زمان غم زده –
رمز سکوت نازنین تو
آواز می دهدم باز
– امروز
از پشت صد هزار لعنت و ملامتِ دیروز.
♥ ♥ ♥
یادت به خیر
ای مسافر بی بازگشت من!
یادت به خیر!!
اکتبر 2003
مینه سوتا- آمریکا
نشریه "بررسی کتاب" شماره 16 (سال شانزدهم - دوره جدید)، زمستان 1385 (2006-2007).
♥ ♥ ♥
*************
محکِ دگرگونیِ موازنه ی قدرت در بررسیِ تنش در مناسبات جمهوری اسلامی و آمریکا
دوستان و رفقای گرامی،
متعاقب مصاحبه ای که با رادیو صدای نو (در دو بخش) در هفته ی گذشته انجام داده بودم - و پس از ارسالِ لینک ها به شما - به شماری از نظرات عناصر و تشکل های متعدد و پراکنده ی خارج کشور در خصوص تنش های اخیر میان جمهوری اسلامی و دولت ترامپ گوش فرا دادم تا بدین ترتیب از بنیان اندیشه ی و فهم تئوریک آنان سر در بیاورم. در این میان ابراز نظری است راجع به همین تنش از مبارزینِ به حقِ گذشته (مبارزه ی مسلحانه)، که هنوز به لحاظ تئوریک به "نظام وابستگی" اعتقاد داشته و بر همین منوال نظام جمهوری اسلامی را نیز (مانند رژیم شاه) وابسته به امپریالیسم (آمریکا) ارزیابی می کنند. این نظر به علت اعتقاد به "وابستگی" رژیم (به گونه ی تئوری های معمولِ وابستگی) هر گونه برخورد "الک-دولکی" (یعنی امپریالیسم/ضد امپریالیسم) را مردود می داند، به همین جهت ( و از دید بنده به درستی) رژیم جمهوری اسلامی را ضد امپریالیست نمی داند. امّا، این موضع متّرقی را با تعبیری نادرست از دوران کنونی ارائه داده، فارغ از توضیحات جنبی و حواشی غیرسیستماتیک هواداران این نظر، و تضاد میان جمهوری اسلامی و دولت آمریکا را (آگاهانه یا ناآگاهانه) در هاله ای از تئوری توطئه محصور می کند.
متعاقب مصاحبه ای که با رادیو صدای نو (در دو بخش) در هفته ی گذشته انجام داده بودم - و پس از ارسالِ لینک ها به شما - به شماری از نظرات عناصر و تشکل های متعدد و پراکنده ی خارج کشور در خصوص تنش های اخیر میان جمهوری اسلامی و دولت ترامپ گوش فرا دادم تا بدین ترتیب از بنیان اندیشه ی و فهم تئوریک آنان سر در بیاورم. در این میان ابراز نظری است راجع به همین تنش از مبارزینِ به حقِ گذشته (مبارزه ی مسلحانه)، که هنوز به لحاظ تئوریک به "نظام وابستگی" اعتقاد داشته و بر همین منوال نظام جمهوری اسلامی را نیز (مانند رژیم شاه) وابسته به امپریالیسم (آمریکا) ارزیابی می کنند. این نظر به علت اعتقاد به "وابستگی" رژیم (به گونه ی تئوری های معمولِ وابستگی) هر گونه برخورد "الک-دولکی" (یعنی امپریالیسم/ضد امپریالیسم) را مردود می داند، به همین جهت ( و از دید بنده به درستی) رژیم جمهوری اسلامی را ضد امپریالیست نمی داند. امّا، این موضع متّرقی را با تعبیری نادرست از دوران کنونی ارائه داده، فارغ از توضیحات جنبی و حواشی غیرسیستماتیک هواداران این نظر، و تضاد میان جمهوری اسلامی و دولت آمریکا را (آگاهانه یا ناآگاهانه) در هاله ای از تئوری توطئه محصور می کند.
در مقابل، بسیاری از مواضع سیاسی کار، با گرایش های گوناگون در خارج کشور، به قول خودشان به اتخاذ "راه سوم" (موضع گیری زبانی) همت گماشته اند، و با زبان حال می گویند: "نه قم خوبه، نه کاشان/لعنت به هر دوتاشان." این که اینان در عمل چه می کنند - ضمن این که هیچ نیروی انقلابیِ و سازمان داده شده ای نیز در حال حاضر در ایران موجود نیست تا در مقابل این رژیم قد عَلَم کند (!) - خدا می داند. از لحاظ تئوریک البته این گونه مواضع اتخاذ شده از پراگماتیسم و اذعان به بی عملی (به معنای انقلابی آن) نشأت می گیرد، و "پای چوبین"ی است که، به قول مولانا، "سخت بی تمکین بوَد."
در میان این همه، رفیقی (بدون بردن اسم) هم با اعتراض به خیل سیاسی کاران خارج کشور توضیح میدهد که شعار "نه جنگ و نه جمهوری اسلامی" به "شمشیر چوبی" شباهت دارد، و درست این است که باید به جای اینها به تعویض شعارها همت گمارده شود؛ تأکید این رفیق بر شعارهائی نظیر: "نه به سلاح های بالیستیک،" "نه به حضور نظامی در بیرون از مرزها،" و غیره، می باشد، زیرا وی فکر می کند مردم را بدین گونه باید در ایران برای یک "جنبش توده ای" آماده کرد - جنبشی که شاید شباهتی به قیام 57 داشته و با اندکی خوش خیالی، بی هیچ سازماندهی، قرار است بر جمهوری اسلامی فائق آید.
در میان این بازار مکاره رفیقی هم با ارائه ی مقاله ای در "اشتباه در جنگ و صلح،" با تعبیری جهان سومی ("مرکز-حاشیه ای") از جهان گلوبالیزه ی امروز، ضمن اظهار نکاتی بدیهی در مورد جنگ، با اصرار توضیح می دهد که گویا هیچ "اشتباه"ی نمی تواند نقطه ی آغازین باشد. به این رفیق خواندن وقایع و گزارش های ترخیص شده از سازمان امنیت ملی آمریکا را در رابطه با "بحران موشکی در کوبا" (Cuban Missile Crisis, 1962) توصیه می کنم. تاریج تشان می دهد که در شروع جنگ، هم عملیات عمدی (با قصد دانسته) و هم اتفاقات سهوی (بی آن که برنامه ای در کار باشد) می تواند به انجام برسد!
با توجه به نکات بالا، فکر کردم مقاله ای را، که در رابطه با جمهوری اسلامی و دولت آمریکا (پیش از برجام)، در مارس 2014 (نگاه کنید به لینک زیر و ضمیمه) انتشار یافته، به عنوان پیش زمینه، همراه با لینک های مصاحبه ی اخیر(با صدای نو)، برای ملاحظه (و مقایسه) دوباره ارسال می کنم. کلید مطلب البته در این کمدی-تراژدی مشخص، تحّول کیفی دوران کنونی (دوران پسا-امپریالیسم: فروپاشی پاکس امریکانا و آغاز گلوبالیزاسیون سرمایه) و در نتیجه دگرگونی موازنه قدرت در تمامی جهان، بویژه در منطقه ی خاورمیانه، می باشد، که این خود در بنیان مادر این تنش و دیگرِ تنش های منطقه ای و جهانی باید به حساب آید. بنابراین، این گونه تنش ها را (1) باید جدی گرفت و (2) باید در چارچوب و با محکِ دگرگونی موازنه ی قدرت (و نه لزومأ طابق النعل بر اساس خواست این دولت یا آن دولت) ارزیابی کرد.
خسته نباشید،
سیروس بینا
28 ماه می 2019
الکساندریا، مینه سوتا (آمریکا)
لینک: نگاه - دفتر شماره 28 (مارس 2014)
لینک های مصاحبه با رادیو صدای نو با دکتر سیروس بینا در باره تنش میان دولت ترامپ و جمهوری اسلامی
بخش نخست - پیشینه اختلافات و نقش برجام (ماه مه 2019):
بخش دوم، احتمال بروز جنگ و پیامدهای آن (ماه مه 2019):
گفت و گوی «نگاه» با سیروس بینا
دگرگونی دورانی جهان، مناسبات و مذاکرات جمهوری اسلامی و آمریکا و چشم انداز آینده
مارس 2014
جهان کجا بود و اکنون به کجا میرود؟ چرا آمریکا نظریه ی معروف «کلاسوویچ» که گفت: "جنگ همانا ادامه ی سیاست است، اما با طریق دیگر" را به "سیاست همان جنگ است و طریق دیگری ندارد" تبدیل کرده است؟ چرا با وجود فروپاشی شوروی، تغییر موازنه ی قدرت در جهان به سود آمریکا نیست؟ چرا و از چه زمان، نهادهای هژمونیک جهان آمریکا ناکارساز شدهاند؟ چرا خطر قدرت رو به نزول از خطر قدرت در حال صعود برای صلح جهانی بیشتر است؟ چرا آمریکا مساله ی اتمی جمهوری اسلامی را بهانه ساخته است؟ و آیا با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، جمهوری اسلامی پوست انداخته است؟
* * *
«نگاه»: نخست، بگذارید بپرسیم آیا شما هم، آن طور که برخی گرایشات سیاسی ادعا میکنند، پوست اندازییی در ویژگی دولت جدید در کار میبینید یا این که رژیم جمهوری اسلامی لباس رزم را از تن در آورده و اکنون لباس بزم پوشیده است؟
بینا: در یک جمله، این رژیم با نگاهداری اصول و استخوانبندی گذشته، به ویژه میراث خمینی، در برزخی این چنین بنیانکن و بحرانی همه جانبه اگر چه لباس روی خود را عوض کرده، اما با همان زیرپیراهن قدیمی و اندام بویناک و ناشسته به میدان آمده است. سوای روابط ارتباط و مذاکرات اخیر با آمریکا، برای مثال، فقط کافی است که به فقرهای از برخوردهای این دولت به کانون نویسندگان در ایران نگاه کنید و به عمق فاجعه پی ببرید. اصلاح طلبی را زمانی میتوان به عنوان گزینهای منطقی و با اعتبار قلمداد کرد، که ما با یک پدیدهی مردمی و منطقی روبرو باشیم. گنداب جهل ضد مردمی، به ویژه ضد کارگری، را که نمیتوان مثلا اصلاح کرد. این «اصلاحگران» عملکردی جز به عنوان دندهی کمک برای «اصول گرایان» ندارند ـ اصولی که هنوز خود بر حول شبح و شمایل هولناک شیخ فضل الله نوری، یعنی خمینی بی شرمِ و بی شعور مشروطه ستیز، میگردد. این «اصلاحگران»، اگر چنان چه آنان را المامور و معذور نشماریم، یا خود تُهی مغزند، یا این که دیگران را تُهی اندیشه میانگارند. مگر ندیدیم فجیعترین قتلها (قتلهای زنجیرهای و تعرض خونبار به آزادگان، منجمله کانون نویسندگان) در زمان ریاست جمهوری (اصلاح طلب) محمد خاتمی اتفاق افتاد؟ مگر حمله به دانشگاه و ضرب و شتم و قتل و اسارت دانشجویان مبارز و آزادیخواه مقارن با دولت همین سیّد ظاهرالصلاح، اصلاح طلب، و به قول حافظ، خوی کرده و خندان نبود؟ چند بار تمسک به خودفریبی مطلق؟ چند مرتبه توسل به توهم لجوجانه؟ چند بار غوطه در جهل مرکب؟ چند بار پشتک و وارو؟ پس، در تحلیل نهایی، سگ زرد برادر شغال است.
«نگاه»: آیا بدون ارزیابی دقیق در فرآیند تحول تاریخی بیش از سه دهه در مناسبات سیاسی ایران و آمریکا میتوان در حد روزمره نیز به چرایی مذاکرات اخیر بین این دو دولت پاسخگویی کرد؟
بینا: چرایی انجام مذاکره میان دولت آمریکا و ایران، به ویژه چرایی اکنون این مذاکرات، را نمیتوان بدون شناخت کامل از دو فروپاشی تنگاتنگ تاریخی ـ یعنی افول رژیم شاه (و چگونگی روی کار آمدن جمهوری اسلامی) و فروپاشی نظام بینالمللی پاکس آمریکانا (نظام پس از جنگ جهانی دوم)ـ به نحوی علمی و عینی بررسی کرد. چه، هر گونه گفتوگو در مورد نحوهی این گونه نشستها در چگونگی مطالبات تاکتیکی و استراتژیک و این که، که چه گفت و که چه میخواست، نمیتواند ما را به علل ریشهای این گفت و گوها هدایت کند. برای همین هم هست که من تا کنون از شرکت در این گونه گفت و گوها سر باز زده ام.
«نگاه»: اگر چنین است، پس بررسی مذاکرات اخیر دولت روحانی با آمریکا محتاج به چه و چگونه پیشدرآمدی است که زمینه را جهت بررسی مساله ی روز بین این دو کشور برای خوانندگان علاقه مند آماده کند؟
بینا: همزمانی افول رژیم شاه و فروپاشی دوران پاکس امریکانا (یعنی نظام بینالمللی پس از جنگ جهانی دوم در لوای هژمونی آمریکا) از رویدادهای یگانه ی تاریخ جهان است، که بندرت برای کشوری اتفاق میافتد؛ گو این که در این مورد نیکاراگوئه نیز با ما ایران همداستان است. باید توجه داشت، که فروپاشی پاکس آمریکانا از فروریختن یک کُل در جهان آن روز حکایت میکرد، که رژیم شاه خود جزیی از آن به شمار میرفت. بنابراین، با توجه به مناسبات ارگانیک اجزای این نظام بینالمللی، افول رژیم شاه لزوما از شکستن ستون فقرات تمامی رژیمهایی خبر میدهد که خود پارهای عظیم (کشورهایی که تحت هژمونی آمریکا بودند و تعلق به «جهان سوم» داشتند) از پیکر فرسودهی پاکس آمریکانا به شمار میآمدند. فرسودگی پاکس آمریکانا البته از زمانی شروع شد، که این ظرف دورانی مظروف (یعنی سرمایهی فراملی و مرز ناشناس) را در حیطه و بطن خود به کمال رشد رساند، اما در مسیر پُر پیچ و خم این تضاد خودشکن و خودبرانداز (میان فرم و محتوا، که خود بیانگر دگرگونی کیفیتی از یک جهان به جهانی دیگر است)، نخست با بن بست و فروپاشی «برتون وودز» (نظام پولی بینالمللی، 1971-1944)، دوپس با پسامدهای نوسانات و ارزش ناهماهنگ دلار در رابطه با تراز پرداختهای ارزی آمریکا، و سپس با بحران فراگیر نفت در دههی 1970، و در نتیجه گلوبالیزاسیون بخش نفت (و نهایتا قطع بندناف سیاست خارجی آمریکا از اهرم انحصار نفت) روبرو شد. به جاست، که از جنگ طولانی ویتنام و شکست مفتضحانهی آمریکا نیز در این رهگذر، به عنوان چاشنی قابل لمس افول سیاسی، یاد کرد.
«نگاه»: اشاره به مقوله ی «جهان سوم» کردید. آیا وقتی ما از گلوبالیزاسیون صحبت میکنیم، این هیچ تناقضی با تقسیم جهان بدین گونه، به ویژه در کاربرد عبارت جهان سوم، ندارد؟
بینا: این سئوال یکی از موضوعات کلیدی است و در این جا محتاج شرحی مختصر. من در رابطه با نظام پس از جنگ جهانی پاکس آمریکانا به عبارت «جهان سوم» اشاره کردم، و این اشاره حاکی از آن است، که در حیطهی بینالمللی، جهان در آن دوران هنوز کاملا گلوبالیزه نشده بود. به عبارت دیگر، «مظروف» و محتوای جهانی شدن مناسبات تنگاتنگ و ارگانیک فرا ملی در سرمایه داری هنوز در گرو این «ظرف»، یعنی سلسله مراتب پاکس آمریکانا، قرار داشت. وانگهی، این تقسیم بندی سه گانه، اگر چه قدری ملموس مینماید، اما عُمق چندانی ندارد. من در این جا این عبارت را تحت الفظی به کار بردم و مقصودم توجه دادن به اقمار تحت هژمونی آمریکا بود، که خود در عرصهی حرکت بینالمللی (نه فراملی) سرمایه (به معنای رابطهای ارگانیک و اقتصادی ـ سیاسی ـ اجتماعی در کُل) هنوز مراحل ابتدایی را طی میکردند. بسیاری از چپگرایان به نام مانند گوندر فرانک، دوس سانتوس، کاردوسو، پتراس، امین، نیز از این نمد، کلاهی به اصطلاح تئوریک برای خود دوختند و از این کاه، کوهی که تا همین اکنون در مواجهه با جهان گلوبالیزه هنوز سرگردانند. کاربرد نابهجای این عبارت را در جهان امروز شاید بتوان به درشکه سواری در دنیای فراگیر و فراوانی اتوموبیل تشبیه کرد. چرا که «جهان دوم» مدتهاست به رحمت ایزدی پیوسته و نواحی بسیاری شبیه به جهان سابق «سوم» نیز در عرصهی «جهان اول» (برای مثال، به جامعهی آمریکا به دقت نگاه کنید!) و در فرآیند پولاریزاسیون عمیق و گستردهی طبقاتی چند دههی گذشته در تار و پود این جوامع ریشه دوانیده و دوباره سازی شده است؛ و بدین ترتیب، ما اکنون با چهرهی واقعی نظام سرمایه داری و روشنترین وجه آن، یعنی قانون رشد ناموزون انباشت، روبرو هستیم. جوامع «جهان سوم» نیز به واسطه ی همین انباشت فراملی (جهانی) به گونهای در آمده، که در عرصهی آن رگه هایی از «جهان اول» را میتوان به خوبی مشاهده کرد. در نتیجه، امروزه حتا رادیکالهای منسوب به «تئوری وابستگی» نیز از استعمال این عبارت خودداری میکنند. اینان اما همچنان به این تقسیم بندی نیم بند ـ تقسیم بندییی که یا اصلا نقشی جهت عملکرد تئوری ارزش مارکس قائل نیست و یا اگر پشیزی برای آن قائل است، آن را به غلط در محدوده و با اولویت نظری این تقسیم بندی چندگانه و خودهمانگویانه ارائه میدهدـ وفادارند. برای مثال، به کارهای اخیر سمیر امین (از پیشکسوتان «تئوری وابستگی» و «سرمایه داری انحصاری») نگاه کنید و با اندکی دقت دوگانگی تئوریک وی را در برداشت از انباشت یکپارچه و سراسری در فرآیند ناموزون، اما فراملی گلوبالیزاسیون ببینید. به عبارت دیگر، در آثار نسبتا جدید سمیر امین، رد پای دیرین تئوری وابستگی را میتوان در تقسیم نابهجای جهان کنونی به «جهان شمالی» و «جهان جنوبی»، همراه با تعبیر غیر مارکسی و خودهمانگویانه از انحصار و ترکیب «سرمایه داری انحصاری»، به وضوح مشاهده کرد.
متاسفانه، در ایران (و در خارج کشور) بسیاری از روشنفکران چپ، با خوانشهای غیر انتقادی و الگوبرداریهایی از این تعبیرهای ناشیانه، هنوز درک درستی از تغییر کیفی جهان امروز و اهمیت تئوری ارزش مارکس (که برای این زمان از رشد و تحول سرمایه داری، نه قرن نوزدهم، نگاشته شده) به دست نمیدهند. اینان اغلب، مستقیم و یا تلویحی، دوران گلوبالیزاسیون را به غلط معادل سیاستهای نئولیبرالی، و این گونه سیاستها را نیز از نشانه های آمریکایی شدن جهان (و وابستگی به آمریکا) به شمار میآورند. و نیز جای بسی شگفت است، که بعضی از اینان، که در گذشته انقلابی هم بودهاند، به زعم مارکس سخن از تغییر جهان میرانند، بی آن که خود از جهانی که در آن زندگی میکنند، و احتمالا سوژهی تغییر آنان باید باشد - سوای مشتی کُلی گویی و سوای چنتهای از خُرده کاریهاـ چندان شناختی داشته باشند.
«نگاه»: شکست سیاستهای آمریکا در عراق و افغانستان و در کُل خاورمیانه، بحران اقتصادی، و بحران بودجهی اخیر در آمریکا، چه نقشی در موقعیت آمریکا، به طور کُلی، و مذاکره بین دو دولت آمریکا و ایران، به طور اخص، دارد؟
بینا: برای این که بتوانیم به طور انضمامی و قابل لمس دربارهی این مذاکرات و چرایی زمانی آن نظری بدهیم، باید برگردیم به نحوهی فروپاشی جهان آمریکا و در نتیجه، افول هژمونی این کشور در پهنه ی بینالمللی. فروپاشی پاکس آمریکانا (و افول هژمونی آمریکا) را باید در گستردگی تمام عیار مناسبات سرمایه داری (شامل جهانی شدن کار مزدوری، انباشت کلان سرمایه و ثروت، و بالنتیجه پولاریزاسیون عمیق طبقاتی در کُل جهان) جستوجو کرد، تا بتوان عوامل علت ـ معلولی ناملموس را از نشانه های قابل لمس و قابل مشاهده استخراج و استنتاج کرد؛ وگرنه، حکایت ما چندان بی شباهت به آن شیخ نخواهد بود، که شیره را میخورد و با بادی در غبغب میفرمود: شیرین است.
باید به خاطر داشته باشیم، زمانی شوروی و بلوک به اصطلاح شرق از هم فروپاشید (1989-1917) که پاکس آمریکانا خود (1979-1945) چندین کفن پوسانده بود.
قصد این نیست، که در این جا به دلایل فروپاشی شوروی و یا به وضعیت تحولی چین بپردازیم. همان طوری که شرح دادم، هدف من در این جا نشان دادن این حقیقت است که «جهان آمریکا» (شامل کشورهای صنعتی غرب و وجود یک سلسله نهادهای اقتصادی - سیاسی هژمونیک) به خاطر توسعهی شتابان انباشت و رشد نیروهای مولد ودر نتیجه، پولاریزاسیون عمیق طبقاتی و...، که خود زاییدهی فراملی شدن (فراملی شدن هر سه مدار گردش کالا، پول، و سرمایه ی تولیدی در حیطهی جهانی) سرمایه است، زودتر از شوروی به روغن سوزی افتاد. منظور من این است، که گلوبالیزاسیون سرمایه، نه به عنوان حرکت انباشت اشیاء، بل به مثابه مناسبات چیره و درهم فشردهی اجتماعی میان انسانها، توانست مُهری باطل بر این دوران نیرومند و فراگیر بزند. دورانی هژمونیک، که به قول معروف شمر نیز جلودارش نبود. اما از آن جا که هر پدیدهای در سرمایه داری 1- از درون خود تحول مییابد؛ و 2- با تاریخ هم آمیخته است؛ نهاد عظیمی نظیر نظام پولی بینالمللی «برتون وودز»، که خود مادر صندوق بینالمللی پول و بانک جهانی به شمار میرفت را نخست ناکارساز ساخت و سرانجام به موزهی تاریخ گذشته روانه کرد. پس، بی شک، آن چه که در تحلیل نهایی تاریخ مصرف نهادهای سرمایه داری به طرزی فراگیرنده، و نهادهای مربوط به «جهان آمریکا» به طور خاص، تعیین تکلیف نموده است، همانا غلیان پایهای انباشت دیوارشکن سرمایهای است که دیگر با فرم سلسله مراتبی پس از جنگ جهانی دوم و نهادهای هژمونیک پاکس آمریکانا سازگار نبود.
به عبارت دیگر، سرمایهای که فراملی شده، دیگر آقابالاسر (آن هم از نوع «ملی») نمیطلبد. جهانی که گلوبالیزه شده، دیگر از نظام پیشاگلوبالیزه تبعیت نمیکند. سرمایهای که به عنوان یک رابطهی فراگیر اجتماعی - سیاسی - اقتصادی هژمونی جهانی پیدا کرده، دیگر به هژمونی نیم بند و از مُد افتادهی آمریکا احتیاجی ندارد. این است کلید گشایش عصر حاضر و این که ما کجای این جهنم دره ایستادهایم. بگذارید چشمهامان را باز کنیم، تا تضاد آمریکا و آمریکایی شدن گذشته را با این دوران جدید (گلوبالیزاسیون) نیک نظاره کنیم. بگذارید از پس این همه دیوارهای فروریخته سر نکشیم و کماکان و بر سبیل سنت به آمریکای فرونشسته و هژمونی باخته، پر و بال ندهیم. خروش آمریکا، همه و همه، در تلاش جهت بازگرداندن آب رفته به جوی اکنون تاریخ است. ویلیام شکسپیر میگوید: "کاری را که شده نمیتوان ناشده کرد." و این خود تراژدی اکنون آمریکاست.
سخنان من در این جا حاصل بیش از چهل و پنج سال پژوهش مستمر در تئوری ارزش مارکس و مطالعه در ساختارها و نهادهای اقتصادی - سیاسی مستولی بر قرن نوزدهم تا دو دههی نخستین قرن بیست و یکم است، که سعی در تدقیق و تطبیق این تئوری با سرمایه داری درهم فشرده و جهانی شدهی امروزی میباشد. پس، سخنان من در ریشه نباید چیز عجیب و غریبی به نظر آیند. اما من هنوز در تعجبم، چرا بسیاری از چپگرایان ما هنوز آمریکا را قدرقدرت دانسته و از دایناسورهای گور گم کردهی دوران پیشین، نظیر بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول، هنوز به عنوان نهادهای اصیل دوران کنونی (یعنی «گلوبالیزاسیون») یاد میکنند؛ یا چرا در بررسیهای خود این دوران را به غلط معادل سیاست (نئولیبرالی) میشناسند. همچنین، چرا حرکت سرمایه را در عینیت انباشت و تراکم و تمرکز باید با «سرمایه داری انحصاری» (نظری که پیشاپیش حساب خود را با تئوری ارزش مارکس جدا کرده) تاخت میزنند؛ یا چرا از مفهوم سنتزوار رقابت در سرمایه داری (به کتاب «فقر فلسفه» رجوع کنید)، که خود اساس تئوری ارزش مارکس و سندی بی همتا در چگونگی مفهوم رقابت در سرمایه داری درهم فشرده است، درک چندانی ندارند؛ و فاجعه بارتر از همه، آن چه را که احتمالا در تقابل انحصارات، در اوایل قرن بیستم، از لنین خوانده اند، نابخردانه به جای رقابت در آثار مارکس در سخنان خود جا میزنند. باور کنید، من همچنان در عجبم.
سخن به درازا کشید، بگذارید خلاصه کنم: به نظر من برای این که به درک نسبی شناخت دورانی جهان امروز دست یابیم، لازم است بدانیم: 1- دوران کنونی گلوبالیزاسیون سرمایه، چیزی سوای دوران پاکس آمریکانا و نظام سپری شدهی آمریکایی است؛ 2- نظام پاکس آمریکانا نظامی بود هژمونیک و بر پایه ی ساختار هرم قدرت (بلاواسطه)، که در راس آن آمریکا قرار داشت؛ 3- فروپاشی پاکس آمریکانا لزوما پایان هژمونی این نظام و آغاز افول این قدرت بلاواسطه است؛ 4- سرمایهی (اجتماعی و فراملی) گلوبالیزه در دوران کنونی هژمونی پذیر نیست، زیرا، به قول مارکس، این گونه نحوهی اجتماعی تولید (و پولاریزاسیون طبقاتی) اکنون به تسخیر تمامی جهان نائل آمده است؛ 5- نه تنها نابخردانه است که جهان امروز را به کشورهای «متروپل» و «پیرامونی» تقسیم کنیم، بل از لحاظ روش شناختی مارکس، نادرست است که پسوند «وابسته» (مفهومی که غیر طبقاتی، کم عمق و رونمایی است و نخستین بار از جانب رائول پِرِه بیش، سوسیال دموکرات آرژانتینی در سازمان ملل در سال 1949 ارائه شده) را در رابطه با توسعه ی سرمایه داری در کشورهای به اصطلاح پیرامونی به کار گیریم؛ همچنین، از لحاظ روش شناختی، تکیه بر«توسعهی مرکب» (که از ابداعات تروتسکی است) دو سطح متمایز از تجرید واقعی، در ویژگی «توسعه»، را به غلط با یکدیگر درهم آمیخته و در نهایت موجب خدشهدارشدن تشخیص مفهوم دورانی امپریالیزم از دوران گلوبالیزاسیون سرمایه میشود؛ 6- پس از فروپاشی شوروی، آمریکا در برزخ انتقالی پساهژمونیک، خود را یکه تاز دید، اما یکه تازی واقعی به داشتن اسباب یکه تازی محتاج است؛ 7- این همه یکه تازیهای کاذب، دلیل منطقی و عملی بر افول هژمونیک (یعنی بنیاد اِعمال قدرت به معنای استراتژیک و ساختاری) و نزول بی بازگشت و همه جانبهی سیاسی - اقتصادی - ایدئولوژیک آمریکا در عرصهی جهان امروز است.
از دلایل شکست سیاستهای آمریکا در عراق و افغانستان، و در کُل خاورمیانه، بحران اقتصادی، و غیره، پرسیدهاید؛ با برشمردن دلایل این افول (انقراض بی بازگشت قدرت بین المللی) اکنون میتوان در این آیینهی تمام نما نظر کرد و موقعیت فاجعهبار آمریکا را بر اساس هر آن چه هست مشاهده کرد. جنگهای ناشیانه، تجاوزات غیرقانونی و غیر انسانی، به ویژه جنایات عظیم و بیشرمانه در افغانستان و عراق، به کارگیری مزورانه ی «سیاست خارجی انسان دوستانه» - که خود یادگاری است نخ نما از سیاست مکارانه و شارلاتانیزم وودرو ویلسون جهت شرکت مستقیم در جنگ جهانی اول - جنگ ابلهانه با لیبی و تبدیل ناخواستهی آن به سرزمینی (نو مَنز لند) که اکنون متعلق به هیچ احدی نمیباشد، و بالاخره ندانم کاریهای کودکانه و آتش افروزیهای ناسرانجام در سوریه و دخالتهای مستقیم و غیر مستقیم (با دست خونین گماشتگان مستاصل و اندک، نظیر دولتهای عربستان، قطر و اسراییل)، همه و همه به گونهای ملموس از همین افول تاریخی سرچشمه میگیرند. اکنون نیز باید به دیدهی دقت به ژستهای توخالی دولت اوباما در رابطه با اوکراین، و پشتیبانی آمریکا از کودتای راستگرایان و فاشیستهای این کشور، نگاه کرد. سخن در این مورد نیز از محدوده ی تقابل عناصر و افراد (مثلا، مصاف اوباما و پوتین) کاملا بیرون است؛ بحث ما چپگرایان با اصالت، و شاید هم با رسالت، نباید دستخوش افاضات فرمایشی مراکز قدرت یا تاسی از تحلیلهای کم عمق نئوکانهای دست اندرکار و یا لیبرالهای بی استخوان قرار بگیرد.
ما روند حرکت و مانورهای سیاسی را باید در رابطه با جهان دگرگون شده، و تازه آن را هم، با چشم بصیرت ببینیم؛ این بار نیز دولت آمریکا از هول حلیم (در ذهن ساخته) در دیگ افتاده است. همین مساله، یعنی گارد گرفتن در مقابل روسیه، معضل مذاکره با ایران را ممکن است بیشتر به دستانداز بیاندازد. پس، چنان که شرح دادم، نشانه های فروپاشی قدرت جهانی، و نبود هژمونی آمریکا، بسیارند. به قول مارک تواین "زمانی که تجسم انسان از حالت تمرکز خارج میشود، چشم سالم هم نمیبیند."
«نگاه»: با توجه به ملاحظات بالا و پیش از این که به وضع کنونی در رابطه ی حاضر آمریکا و ایران برسیم، فروپاشی رژیم شاه و روی کار آمدن رژیم جمهوری اسلامی، تا آن جا که به آمریکا مربوط میشود، را چگونه ارزیابی میکنید؟
بینا: اما در چگونگی افول شاه و طلوع خمینی، تا آن جا که به آمریکا مربوط میشود، برای آن که بتوان اندکی به ماهیت رژیم در ایران پی برد و جو سیاسی امروز را بین دو کشور ارزیابی کرد، نمیتوان فرآیند تحولاتی که در نهایت به سقوط رژیم کودتایی شاه انجامید و پیوند ارگانیک این دو فروپاشی را بدون نمودی سنتزواره برای تمامی رژیمهایی که در حیطه ی این نظام فروکاسته میزیسته اند، و نیز رژیمهایی (مانند عربستان، کویت، و تا اندازهای اسراییل) که هنوز برج و بارویی از آنان به چشم میخورد، به حساب نیاورد.
بر خلاف تمام اين بازیهای سياسی که مثلا «چه کسی ايران را از دست داد»، هم سازمان «سيا» و هم نهادهای اطلاعاتی مرتبط با آن به خوبی میدانستند در ايران چه میگذشته و قبلا هم اپوزيسيون آمريکا-پسند خود را نيز شناسایی کرده بودند. اما در مقابل قيام خودجوش و گستردهی مردمی، بعد از شاه، دنبال کسی بودند که بتواند يا اين موج را بشکند و یا هر گونه دگرگونی واقعی را به بيراهه هدايت نماید. اما وقتی اين گزينه، يعنی تلاش در خاموش کردن مردم، به جایی نرسيد، دولت کارتر ناچار به سوی گزينه های دوم و سوم متمايل شد. و پُر واضح است، آن چه که اتفاق افتاد به هيچ وجه خواست اصلی دولت آمريکا نبوده است. اين نکته البته در رابطه با پيشگيری يک تحول پيشرفته و مردمی در ايران (در خلال مذاکرهی جدی و همکاری با سردمداران سابق رژيم کنونی)، به پيچيدگی نقش دولتمردان آمريکایی (در آماده کردن عناصر رژيم گذشته و سران ارتش شاه و غيره)، به ويژگی فرو نشاندن آتش مبارزات همه گير ضد امپرياليستی در ایران در فرآيند خيزش عظيم مردمی، و تبديل آن به قهر ضد انقلابی و پيروزی ضد انقلاب در لوای متحجر خمينی می افزايد.
اکنون پس از گذشت بیش از سی و پنج سال و دستيابی به اسناد و مدارک بی شمار و گویا، سوار شدن بر موج پُر شور و گستردهی مردمی، در فرآیند قیام 57 در ایران، از جانب خمينی را میتوان در سه مولفه بازنگری کرد. 1- بزک کردن خمينی به عنوان رهبری صرفا مذهبی و بی علاقه به سياست و اداره کردن ارتباطات اوليهی نمایندگان وی با عوامل مقامات آمریکایی و تسهيل کنندگان دولت آمريکا؛ 2- برقراری ارتباط مستقيم و غير مستقيم با عوامل کليدی رژيم شاه، به ويژه تماس با امیران ارشد و برگزیدهی ارتش شاهنشاهی؛ 3- دستور اکید خلع سلاح عمومی (از ترس این که انقلاب واقعی رُخ بدهد)، آغاز بگير و ببندها از هر گروه، قلع و قمع مخالفان بازگشت به دیکتاتوری از ملیون تا چپگرایان، و اعدامهای دسته جمعی. اين مولفه ها البته پيش شرط هایی لازم جهت برقراری مقدمات قدرت توسط هواداران برگزیدهی خمینی بودند. پيش شرط کافی برای برقراری «جمهوری اسلامی»، اما به ایجاد اتفاقات و عواملی بس دگرگون کننده نياز داشت. اتفاقاتی که بتواند از لحاظ کاربرد سياسی، تودهها را به حالت سر درگُم تدافعی و تمکين سراسری سیاسی و ایدئولوژیک در آورد. ایجاد شرایطی که بتواند با کمال تردستی، توجه توده ها را بر گرفته و آنان را از انديشيدن به سرنوشت سياسی و اجتماعیشان باز دارد. خمينی ترفندباز و کارگزاران فریبکار وی، پیشاپیش در فکر پيش شرطی کارساز و کافی بودند. به همین جهت، خمینی با یک تیر دو نشان زد: وی هم به گروگان گيری در سفارت آمريکا پاسخ مثبت داد و هم تجاوز نظامی صدام حسين به ايران و آغاز جنگ ایران و عراق را به فال نيک گرفت. این نکته البته آزمونی است قابل ملاحظه برای شناخت دقیق از طیف چپ (و چهرههای چپ نمای درون آن) در این بزنگاه سیاسی و در پیشگاه آزمایش تاریخ ـ و چه روسیاه و سر افکنده! درست در همين فضای آشفته و پُر از رعب و وحشت بود، که کارگزاران سياهکار، سخيف و سفاک خمينی، اين سياه مستان تازه به دوران رسيده، قدرت سیاسی را قبضه، انقلابیون را دشمن شاد، و جمهوری من-در-آوردی اسلامی را چهارميخه کردند.
از لحاظ استراتژیک، نتیجهی گروگان گیری و جنگ ایران و عراق به منزله ی شمشیری دو دَم عمل کرد: 1- ضد انقلاب «جمهوری اسلامی» را با بزک خمینی به جای انقلاب نشاند؛ و 2- آمریکای زخم خورده و فرزند مرده (رژیم شاه را میگویم) را وارد کارزاری مشخص با تحمیل تحریم اقتصادی ناشی از خفت گروگان گیری و تصمیم در براندازی و ایجاد رژیمی از قماش رژیم سابق نمود. بنابراین، تخاصم دولت آمریکا با ایران (پس از قیام بهمن) ریشه در چگونگی نهادن همان خشت اول را دارد. آمریکایی که با فروافتادن رژیمهای ایران و نیکاراگوئه حس کرده بود، که خبری غیر مترقبه در جهان پاکس آمریکانا اتفاق افتاده، اما هنوز باد تغییر دوران کاملا به زخماش نخورده بود. این را خیلی خودمانی بیان کردم، که دیگر جای شک و شُبه های باقی نماند. در اوج ریاست جمهوری ریگان ـ دههی 1980 را به خاطر بیاورید ـ تقریبا تمامی تاسیسات صنعتی بسیاری از کمپانیهای آمریکایی در فرآیندی بس دردناک، که به «بستن کارخانه ها» معروف شد، به خارج از آمریکا منتقل گردید.
برگردیم به ایران؛ دیدیم که در فرآیند جنگ فرسایشی ایران و عراق، از همه لحاظ چقدر فرو نشست و عقبگرد کرد. نقش آمریکا در پشتیبانی از صدام حسین را نیز باید به یاد آورد. پس از اتمام جنگ، در اواخر دههی 1980 تا اواسط سالهای دههی 1990، تغییر چندانی در روابط سیاسی ایران و آمریکا به وجود نیامد. تا این که در سال 1996 (در زمان ریاست جمهوری کلینتن) دوباره لایحهی تحریمهای جدیدی (همراه با تحریم لیبی) از کنگرهی آمریکا گذشت و به لیست تحریمهای قبلی علیه ایران اضافه شد. در اوایل دهه ی 2000، پس از فروپاشاندن برجهای دوقلوی نیویورک، واقع در وال ستریت، و حمله به مقر نظامی پنتاگون در واشنگتن، دولت بوش ـ چینی زمینه را برای اشغال افغانستان آماده کرد. من این همه را ذکر کردم، تا به نقش محمدجواد ظریف، که در آن زمان سفیر ایران در سازمان ملل در نیویورک بود، برسم.
مسالهی دولت بوش ـ چینی تنها برای انتقام گیری (مثلا گرفتن بن لادن و غیره) نبود. همان طوری که در کتاب اخیرم هم نشان دادهام، دلیل اشغال عراق و از بین بردن رژیم صدام حسین به خاطر تولید و یا وجود سلاحهای کشتار جمعی نبوده است. من با سندی ترخیص شده از خود کاخ سفید نشان داده ام، که این حضرات نقشه ی اشغال عراق را نیز باید در ژانویه 2001، یعنی نزدیک به هشت ماه پیش از واقعه ی یازدهم سپتامبر همان سال، کشیده باشند. به هر تقدیر، اشغال افغانستان کار سادهای نبوده است. آمریکا، پس از تاراندن طالبان از افغانستان، در آن زمان در این کشور یار و یاوری چندان نداشت تا بتواند به آسانی حکومت دست ساخت خود را جانشین کند. در این میان، پارتیزانهای معروف به «جبهه ی شمال»، که خود از نیروهای اصلی این سرزمین به شمار میآمدند، اگر چه با طالبان نیز در ستیز بودند، اما با آمریکا جهت جابه جایی قدرت به راحتی سر یک میز نمینشستند. به شهادت عناصری از خود آمریکا، که در برخی از جلسات حضور داشتهاند، محمد جواد ظریف، نمایندهی ایران، با صرف روزها و حتا شبها تا نزدیک صبح در مذاکره با «جبههی شمال» حضور داشته و همو سرانجام آنان را قانع کرده است تا همه جانبه با آمریکا در رابطه با اشغال کامل افغانستان همکاری کنند. چندی بعد اما دولت بوش ـ چینی، به پاس خدمات ذیقیمت ظریف، ایران را، همراه با سوریه و کره شمالی، در «مثلث شرارت» جای نهاده و به دنبال تبلیغات دامنه دار و تلاش روزافزون نئوکانها و لابی اسراییل در واشنگتن، جنگ با ایران را مجاز دانست. به همین سادگی! پس، نمیتوان به خودی خودتحریمها راعامل اصلی سوق دادن جمهوری اسلامی به مذاکره دانست.
این داستان و داستانهای دیگری نظیر همین، به ما میآموزند که سیاست خارجی آمریکا سیاستی است بی ثبات، که اغلب هدفهای آن با یکدیگر مغایرت دارند. بر همین اساس، اصولا نمیتوان اعتماد چندانی به سرانجام هیچ گفت و گویی در یک فرآیند مشخص با دولت آمریکا داشت؛ زیرا آمریکا در این برزخ افول، اولویتهای خویش را نیز به خوبی نمیشناسد. بگذارید مثالی بزنم، که خود گویای رابطهی سیاسی آمریکا با روسیه میباشد. مساله ی مناقشه ی دولت اوباما با لیبی، نقش ارتجاعی برنارد هنری لیوی (نئوکان فاشیست و ضدعرب فرانسوی)، و سرانجام براندازی غیر قانونی حکومت سرهنگ معمر قذافی را به خاطر بیاوریم. چنان که میدانید، آمریکا پس از اندکی مانور تو خالی، مساله را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع کرد. در شورای امنیت قرار شد (در تاریخ هفدهم مارس 2011) آسمان لیبی منطقهی ممنوع برای پرواز اعلام شود، تا جنگندهها و هلی کوپترهای معمر قذافی نتوانند به مواضع اپوزیسیون در شرق لیبی تعرض کنند و بدین گونه بتوان ترتیبی جهت حل سیاسی مساله پیدا کرد. دولت اوباما به نمایندهی روسیه قول داد، اگر از حق وتوی خود استفاده نکند، مساله ی لیبی را از طریق سیاسی حل کند و رژیم قذافی را نیز، که به ثبات منطقه کمک میکند، ساقط نکند. پس از تصمیم شورای امنیت، که بدون رای روسیه غیر ممکن بود، دولت اوباما از این تصمیم سوء استفاده کرد و همان کاری را کرد که قول داده بود نمیکند. به عبارت دیگر، آمریکا رژیم قذافی را بیشتر به خاطر خوشآمد نئوکانهای فاشیست پشتیبان اسراییل در فرانسه و لابی اسراییل در واشنگتن برانداخت. و بدین ترتیب، امنیت منطقه را در لیبی پساقذافی (که منجر به کشته شدن سفیر خود و همراهان محافط وی نیز شد) مختل کرد. حدود یک سال بعد از ماجرای براندازی قذافی، در مصاحبه ای در مورد مسالهی سوریه، سفیر روسیه (در سازمان ملل) که خدمتاش در آمریکا در حال اتمام بود، موضوع لیبی را دوباره پیش کشید و به مصاحبه کننده گفت: "چگونه میخواهید ما به شما در مورد سوریه اعتماد کنیم، در حالی که پروندهی شما حکایت از اطمینان نمیکند."
همین حرکات خودسرانه در روند استراتژیک خود اکنون ضعف سیاسی آمریکا را در مقابل روسیه، مثلا در ویژگی نیاز مبرم به حل مسالهی اوکرایین، بیشتر کرده است. مقامات روسی گفتهاند، چگونه میتوان به تضمینهای دولت آمریکا اعتماد کرد، در حالی که دولت اوباما از مذاکره و توافق اخیر رییس جمهور منتخب اوکرایین، ویتور یانوکوویچ، با اتحادیهی اروپا (و آمریکا)، در چگونگی استعفای خود و ترتیب انتخابات آینده، دفاع نکرد و جلوی بلوای شورشیان دستراستی و کودتای عوامل پشتیبانی شده از جانب آمریکا را نگرفت. این مساله را قدری با تفصیل بیان کردم، تا شاید توانسته باشم اهمیت مناسبات سیاسی آمریکا و روسیه را در رابطه با ویژگی و پیچیدگی مذاکرات میان دو دولت ایران و آمریکا به طریق غیر مستقیم تصویر کنم.
«نگاه»:پس با این تفاصیل، به نظر میرسد شما معتقدید مناقشه ی آمریکا با جمهوری اسلامی واقعا بر سر فعالیتهای هسته ای آن نیست؛ آیا این برداشت درست است؟
بینا: بله، درک شما از سخنان من در این رابطه و ماجرای اتمی شدن ایران درست است. همان گونه که خاطرنشان کردم، تمامی این قیل و قالها بر سر تغییر موازنه ی قدرت در جهان، به ویژه در منطقهی خاورمیانه، دور میزند. به همین دلیل هم بود، که در پاسخ به پرسشهای پیشین سعی من در به دست دادن تصویری جامع، اما مشخص بود از دگردیسی دوران و غروب هژمونی آمریکا و در نتیجه، بهم خوردن موازنه ی قدرت سیاسی در مجموعه ی جهان گلوبالیزه ی امروزی. این دگردیسی ـ با وجود تمام نابسامانیهای اقتصادی، تحریمهای گوناگون و عدم کفایت زمامداران جمهوری اسلامی در مدیریت کشور ـ جمهوری اسلامی ایران را نیز به مهمترین قدرت منطقه تبدیل کرده است. با استناد به دیگر پاسخهای من در این گفتوگو، موازنهی قدرت سالهاست که در منطقه ی خاورمیانه تغییر کرده است. و ما باید این دگردیسی دورانی را، که در اساس جهانشمول است، جدی بگیریم. در مقابل، همین دگردیسی، اسراییل را در منطقه به خاک سیاه نشانده است. اسراییل، به قول سمیر امین، برای آمریکا نقش یک ناو هواپیمابر را بازی میکند که چهارمیخ است بر زمین خاورمیانه. به عبارت دیگر، اسراییل از لحاظ سوق الجیشی و سیاسی اندکی بیش از انبار مهمات آمریکا بوده است. بنابراین، افول قدرت آمریکا متضمن افول قدرت این انبار مهمات نیز میباشد. با فروپاشی نظام پاکس آمریکانا، موجودیت سیاسی اسراییل نیز برای آمریکای دگردیسی شده چندان مفید نیست؛ اما آمریکا به علل گوناگون، از جمله فشار نئوکانها و لابی اسراییل در کنگره و غیره، این دست شکسته را هنوز به گردن میبندد.
پس تصویر افول قدرت منطقهای اسراییل را نیز باید در آیینهی دگردیسی دوران مشاهده کرد. بنابراین، چندان تعجبی ندارد که ما نئوکانهای آمریکایی، فرانسوی، و انگلیسی را همیشه در خط اول جبهه در مواجهه با مسالهی اتمی ایران ببینیم. و یا دولت اسراییل را، که امروز خود بر کلاهک دویست تا سیصد (این تخمین حداقل است) بمب اتمی نشسته، در این بازار مغشوش، مشوش و مکاره، یکهتاز بیابیم. عُمق این مضحکه در این است، که اسراییل نه عضو ارگان بین المللی «ان پی تی» است، نه اعتنایی به قوانین بینالمللی، و نه پروایی از مصوبات پی در پی سازمان ملل در مورد سرزمینهای اشغال شده ی فلسطین دارد.
همین امر تغییر دوران در مورد عربستان سعودی نیز صادق است، بدین معنی که در دوران پاکس آمریکانا، در پاسداری از منافع آمریکا، عربستان (مانند رژیم شاه) نقش ژاندارمی منطقه را در خلیج فارس به عهده داشت. رژیم شاه و عربستان هر دو به عنوان دو ستون دکترین نیکسون در خلیج فارس عمل میکردند، در حالی که، به شهادت هنری کیسینجر، این شاه بود که ستون عمده و اصلی این دکترین را به عهده داشت. پس از بحران انحصارزدایی و گلوبالیزاسیون نفت (اوایل دههی 1970)، نقش کارساز عربستان در تبانی با انحصار بین المللی نفت (یعنی بندناف سیاست خارجی آن زمان آمریکا) به پایان رسید. در دوران پساپاکس آمریکانا (دوران کنونی)، عربستان قرون وسطایی، چون زائدهای نازیبا، هنوز بر چهرهی آمریکا منقش است. این نقش اصلا ربطی به نیاز آمریکا به نفت و از این قبیل لاطائلات چپ نمایانه ندارد (برای درک بیشتر به دو کتاب اخیر من رجوع کنید*). در دوران کنونی، عربستان برای آمریکا نقشی شبیه به نقش اسراییل ایفا میکند. از این رو، پدیدهی عربستان را باید نشانهای از پوسیدهترین قشر از اندام بی جان پاکس آمریکانا به حساب آورد. تغییر موازنه ی قدرت در منطقه ی خلیج فارس در مورد افول عربستان نیز صادق است.
«نگاه»: با این وجود، چه مولفه هایی امروزه این دو دولت را به سوی مذاکره با یکدیگر سوق میدهد؟
بینا: چنان که در پاسخ به پرسشهای پیش سخن رفت، مولفه های تمایل به مذاکره را از یک سو در چهارچوب روابط سیاسی منطبق بر دگردیسی دوران، و از سوی دیگر در بازتابهای برزخ رفتاری سیاست خارجی آمریکا در پهنهی جهان باید جستوجو کرد. گرفتاریهای سیاسی، تضادهای اقتصادی، فرونشستن های استراتژیک، و بالاخره شکستهای ناگوار و پی در پی در رابطه با تمامی جنگهای فرسایشی و ناسرانجام، آمریکا را از نفس انداخته و به همین خاطر، دولت اوباما را مایل به مذاکره نموده است. این یک طرف قضیه برای خود آمریکا است. طرف دیگر قضیه، همانا وحشت شدید، آمیخته با جسارت خودشکن و ابلهانه، در انجام سیاست خارجی آمریکا است که هر گونه مذاکره را ممکن است به بُنبست منتهی کند. به این تضاد در سیاست خارجی آمریکا ـ سوای این که دولت بوش ـ چینی سر کار است یا دولت اوباما ـ باید توجه داشت. در مورد ایران هم، اگرچه تحریمهای دنداندار اقتصادی، فشارهای گوناگون سیاسی، انزوای نسبی، محدودیتهای سرمایه گذاری و عدم شکوفایی در روند تحول تکنولوژیک، به ویژه در بخش انرژی، همه و همه کارگر افتاده اند، اما این کشور هنوز سر پاست و نیز سری میجنباند. به همین دلیل، چگونگی در نحوهی مذاکرات و نیز سرانجام آن را نمیتوان به درستی از پیش پیش بینی کرد. اما قدر مسلم این است، که ایران به هر حال نرمتر عمل خواهد کرد.
«نگاه»: از مضمون کلام شما و تحلیل منطبق بر آن چنین بر میآید، که این همه تحریمهای طولانی اقتصادی علیه ایران در تحلیل نهایی برای براندازی بوده است. آیا این درک درست است؟
بینا: بله، کاملا درست است. این تحریمها نه تنها برای براندازی رژیم به کار گرفته شده است، بل خود فاجعه ای را در ایران به بار آورده که شاید بتوان آن را با تحمیل غرامتهای سنگین جنگی علیه آلمان در پایان جنگ جهانی اول مقایسه کرد. در آن زمان (1919) جان مینارد کینز (اقتصاددان معروف انگلیسی) نمایندهی دولت انگلستان در کنفرانس ورسای بود. وی، بر خلاف موضع دولت مطبوع خود، با تحمیل این گونه غرامتها مخالفت ورزید و تقاضای استعفای خود را به خزانه داری انگلستان تسلیم کرد. کینز دلایل خود را در کتابی به همین منظور نگاشته و پیش بینی کرده بود، که نتیجهی تحمیل این گونه غرامتهای نابهجا و سنگین جز سیاه روزی آلمان و توسل به تنها راه نجات، یعنی کنترل کامل اقتصاد و شبه نظامی ساختن آن، نیست.
استحالهی جمهوری اسلامی از یک نظام نیم بند سرمایه داری (آخوندی) به نظامی کاملا درهم فشرده از سرمایه داری، با ساختاری شبه نظامی، را به طور خلاصه میتوان به دو عامل 1- وقوع جنگ ایران و عراق و اعتلای قشر «پاسدار» و 2- تحریمهای اقتصادی آمریکا و هُل دادن «پاسداران» به درون عرصه ی کنترل اقتصاد و نیز هجوم در بدنهی ارگانهای سیاسی، قضایی، امنیتی، و فرهنگی بسته دانست. در همان آغاز جنگ با عراق، خود خمینی گفته بود پاسداران را سیاسی نکنید. انتخابات قلابی تابستان 1388 به خوبی نشان داد، کیفیتی در رژیم جمهوری اسلامی دگرگون شده و این کیفیت نمیتواند به این همه تحریمهای هدفمند بستگی نداشته باشد. بنابراین، براندازی رژیم به جای خود، ما همچنین باید به نتایج واکنشی و زیان بار این گونه تحریم ها با اندکی دقت و با دید استراتژیک نگاه کنیم.
«نگاه»: اگر این مذاکرات به نتیجه برسد، چه گشایشی در وضع اقتصادی ایران ایجاد میشود؟ ضمنا این چه سودی برای آمریکا خواهد داشت؟
بینا: سالها تحریم، سالها عدم سرمایه گذاری کافی، سالها تفوق رابطه بر ضابطه، سالها اشتغال به کارهای غیر تولیدی، سالها «از این ستون به آن ستون»، سالها نبود مدیریت درست، و مهمتر از همه سالها نشو نمای اقشاری که با این نحوه و در این چهارچوب لحظه ای و تدافعی روزگار گذرانیده اند، سالهایی چند طلب میکند که اقتصاد ایران حالتی عادی پیدا کند. وانگهی، هجوم یک باره و انباشت سرمایه ی فراملی ممکن است بسیاری از این گرفتاریها را نیز دو چندان کند. اما چیزی که مسلم است، این است که پولاریزاسیون طبقاتی و شکاف میان طبقات در ایران بیشتر و بیشتر خواهد شد.
اما پرسیدید از این رهگذر چه چیز گیر آمریکا میآید. شما را به پاسخهای خودم در این گفتوگو، به تصویری که از وضع آمریکا ارائه دادهام، رجوع میدهم. این تصویر حاکی از آن است، که دولت آمریکا اندکی از دغدغه های خود در منطقه ی خاورمیانه میکاهد. مجسم کنید فردا عربستان سعودی در آتش تظاهرات خیابانی میسوزد و آن وقت طپش قلب اوباما را اندازه بگیرید، به خصوص که ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا هم در بحرین در همان همسایگی لنگر انداخته است. داستان آمریکا، این تراژدی بزرگی است که هنوز به پایان خود نرسیده است.
مارس 2014
الکساندریا ـ مینه سوتا (آمریکا)
* * *
* توضیح «نگاه»: مشخصات دو کتاب مورد اشاره به شرح زیر است:
- سیروس بینا، «پیش درآمدی بر شالوده ی اقتصاد سیاسی: نفت، جنگ و جامعهی جهانی»، لندن: انتشارات پال گریو مک میلان،2013.
- سیروس بینا، «نفت: ماشین زمان ـ گردشی در ورای علم اقتصاد خیالی و سیاستهای وحشت بار»، چاپ دوم، نیویورک: انتشارات لینوس، 2012.
************
Dear Colleagues and Friends,
In the face of much same trumped-up scenario that was concocted prior to US invasion of Iraq and the sheepish reaction by the leadership of Democratic Party then, this is the newest act by hardcore neocons who managed to use Donald Trump (a know-nothing patsy in the White House!) for their illicit objectives.
Watch the clip!
CB
Cyrus Bina
Fellow, Economists for Peace and Security
***********
هم میهنان، دوستان، همقطاران، همرزمان، کارگران و رفقای گرامی،
بازار کار
"در سینه ی ناسلامت کارخانه
قلبی - از ستم سهمگین ساعت و سرمایه
می طپد.
و روزانه
لاشه های نژند اسارتی نهفته
به بازار می روند.
بازار کار، اما،
چه چشم بندی چالاکی ست"
تهران - هشتم دی ماه 1347 خورشیدی
سیروس بینا، منظومه ی "خورشید و خاک"
امروز اول ماه مه (2019) - برابر با یازدهم اردیبهشت (1398) - روز کارگران جهان است؛ روزی که تاریخ مبارزات کارگری در شهر شیکاگو ورق خورد و با جان فشانی و پشتیبانی بیش از سیصد هزار نفر زحمتکشان این شهر به تقلیل ساعات کار روزانه به هشت ساعت دست یافتند. و در این ویژگی، وقایع ناگواری که اول ماه مه را در سال 1886 با خون رنگین کرد همزمان آینه ای است تمام نما از عملکرد مناسبات طبقاتی، خشونت سرمایه، و نقش تاریخی پلیس (تشکیلاتی از عناصر "دکلاسه")، در مقابل صف فشرده ی کارگرانی که چیزی نه آنچنان بیش از زنجیر بر پیکر داشتند و نه صرفأ به طریق صنفی جهت دگرگونی مبارزه می کردند. اشکال مشخص "آگاهی" نیز از بنیان اینگونه شرایط مبارزانی و پراتیک های اجتماعی، و چگونگی سازماندهی و مدیریت مبارزه بر می خیزند. کلیپ زیر حاوی صحبتی است که با دعوت تلویزیون برابری و به همین مناسبت انجام شده است.
در این زمان که گلوبالیزاسیون سرمایه (به مفهوم رابطه ای جهانشمول و اجتماعی) سراسر جهان را فرا گرفته است بجاست که شعارِ "کارگران جهان متحد شوید" را - که در انترناسیونال اول به رهبری خودِ مارکس سر داده شد - به یاد بیاوریم. اینک که سرمایه فراسوی مرزهای جغرافیائی را در نوردیده و تمامی جهان را زیر نگین دارد، این شعار نیز از صورت بالقوه به صورت بالفعل حیطه ی تنگاتنگ و مشترک اتحادِ طبقاتی را به نیکی به جهانیان می نمایاند. و در همین فرایند است که نمی توان خوانشِ دقیق از کتاب سرمایه را نیز از این روند مستثنی دانست.
اول ماه مه بر شما مبارک باد!
سیروس بینا
اول ماه مه 2019
الکساندریا، مینه سوتا (آمریکا)
تلویزیون برابری: اول ماه مه و پیشینه مبارزات طبقاتی کارگران - گفتگوی آرش کمانگر با دکتر سیروس بینا ( اقتصاددان مارکسیست و استاد دانشگاه مینه سوتای امریکا)
*******
دوستان گرامی،
زمانی است که شخصی نظری دارد و بر اساس این نظر با توجه به آزادی های گفتار و نوشتار هر گونه دل تنگش میخواهد عمل می کند. به عبارت دیگر، هر کسی با هر نظری سیاسی (حتا با دیدگاهی فاشیستی) باید آزادی سخن گفتن داشته باشد. پس قصد من در این یادداشتِ کوتاه به هیچ وجه اعتراض به نوشتار، گفتار، یا طرز تقّکر آقای نادر اسکوئی (ساکن آمریکا) نمی باشد؛ گو این که - با توجه به شناخت مختصری که از نادر اسکوئی، در کنفرانسی که با دعوت دکتر اکبری به منظور نام گذاری تالاری در دانشگاهی به نام دکتر محّمد مصدق در سال 2015 در شیکاگو، داشته ام - من او را، با توجه به مطالبی که در آن کنفرانس اظهار کرد، از همان نظر اول - به اصطلاح اهل قمار - بُر خورده (و دعوت از او را بی مورد و مغایر با تِم کنفرانس) در آن مجلس ارزیابی کرده ام. و نیز، جای چندان تعجبی نیست که لیبرالی هرجائی، از این دست، زمانی هم که سخن از مبارزه بر لب جاری کند قاعدتأ نمی تواند به مثابه باد هوا تعبیر نشود.
اما نوشتن کتاب کجا و همکاری تنگاتنگ با سرویس امنیتی آمریکا و سازمان های تابع آن کجا؛ نظر پردازی علمی کجا، خوش خدمتی برای خطرناک ترین دولت تروریستی جهان امروز کجا؛ خبرچینی و ... به نام مبارزه با جمهوری اسلامی کجا، دریوزگی او مزدوری بیگانگان برای تغییر حکومت در ایران (آن هم حکومتی پیوندی و جّبار از پس ماندگان سلطنت و مجاهدین: یعنی دریوزگان اسرائیل و عربستان) کجا، کنشگری جهت دموکراسی کجا؛ و بالاتر از همه، دست در دست خونین پنتاگون - فریاد های "جقوق بشر" کجا، ظاهر شدن در در تلویزیون در نقش لنگه-کفش-کهنه ی عربستان و سکوتِ بی شرمانه در تأیید جنایت های بن سلطان در یمن کجا، و مزدورانه این همه بی شرفی و دریوزگی را به نام "مبارزه" به خوردِ بینندگان صدای آمریکا دادن کجا. کلیپ زیر را ملاحظه کنید، حتا اجراء کننده ی برنامه که قاعدتأ از موضع دولتِ آمریکا حرکت می کند چگونه از برخی اظهارات متناقض و به اصطلاح از-پاپ-کاتولیک ترِ این زائده ی پنتاگون، مثلأ در رابطه با تروریسم، دهانش باز مانده است.
ای دادِ بی داد!
خسته نباشید،
سیروس بینا
عضو شورایعالی اقتصاددانان پشتیبان صلح و امنیت
14 آوریل 2019
احتمالات جنگ بین ایران و آمریکا را بهتر بشناسیم
VOA Lastpage
************
به مناسبت سالگشت شصت و نهمین سال ملی شدن نفت در ایران
سیروس بینا
دوستان گرامی،
بیست و نهم اسفند، برابر با بیستم مارچ، سالگشت شصت و نهمین سال ملی شدن نفت در ایران است. به همین مناسبت تأملی نسبتأ دقیق در آرایش نیروهای متخاصم استعماری، چگونگی خاستگاه مردمی و مبارزاتی در این برهه از تاریخ ایران لازم است، همچنین یادی از بزرگ مردانی همچون دکتر محمد مصدق و دکتر حسین فاطمی (وزیر خارجه ی حکومت وی)، بویژه از جانب مترقی ترین ترقی خواهان، یعنی مدعّیان واقعی سوسیالیسم، کاملأ ضروزی است.
جای بسی شگفنی است که پس از تقریبأ هفتاد سال، با وجود این همه شواهد و مدارک و استاد ترخیص شده از سرویس های متعددِ امنیتی در جهان، هنوز هم که هنوز است، خیل مصّدق ستیزان راستگرا، چه در لباس ساطنت طلبان قباسوخته و دریوزگان خارج کشوریِ حکومتِ کودتا، چه در کسوت ملایان فاسد و مشروطه ستیزِ داخل کشور، نظیر روح اله خمینی (شَبَح شیخ فضل اله نوری)، چه در هیأت کاسه لیسان دربار محمد رضا پهلوی و آستان بوسان انگایس و آمریکا، نظیر ابوالقاسم کاشانی و محمد بهبهانی، و نیز دنباله های متحّجر و پر مدّعای انان از هر دو جناح جمهوری اسلامی در دروغ پردازی و تبلیغات خصمانه و وارونه انگاری این تاریخِ درخشان اما پرمخاطره، این جرثومه های ارتجاع همه متفق القول اند.
متاسفانه در طیفی از هم گسیخته، گَل و گُشاد، و نا متجانس از چپ گرایان خودخوانده (از توده ای ها گرفته تا عناصری چند در میان تروتسکیست ها) - معدودی بی خبر از تاریخ مردم خویش - با نمونه برداری های ناشیانه و رج زدن های کودکانه بر طبق به اصطلاح رهنمودهای مارکسیستی، و با ژست های به اصطلاح رادیکال (و سوسیالیستی!)، به طریق موسمی هر از چند گاهی به مصدق حمله می کنند. اغلب چپگرایان سنتی هم حتا به خاطر حرمت تاریخ در این گونه مقولات لب از لب نمی جنبانند (این را با رجوع به تجربه ی پنجاه ساله ی خودم می گویم). در این میان نیز اما عنصری خام جهت افاضه ی حضور در جهت جا انداختن موضع آبکی خویش گهگاه سعی در فرو کاستن قدر مصدق، و ملی کزدن صنعت نفت در معّیت وی، قدم رنجه می کنند. از بردن نام و آدرس مقاله معذورم بدارید، زیرا قصد من ابراز برخورد با کسی نیست. هدف من اشاره به لزوم یک خانه تکانی بینشی/تاریخی/تئوریک در میان چپگرایان متعهد است. ضمنأ، که عناصری مصدق را در این برهه نماینده ی "بورژوازی ملی" ارزیابی می کنند و طبق روال معمول کتابتِ سیاه مشق دبستانِ دوران های گذشته، از او ایراد می گیرند. و حال این که ما در تاریخ مان هرگز طبقه ای (یا قشری منسجم) به عنوان بورژوازی ملی نداشته ایم. و آنان که این ادعا را کرده اند توده ای ها بوده اند. مصدق در این برهه ار تاریخ ایران پدیده ای است استثنائی که باید آن را با توجه به داده های کانکریت و قرائن و شواهد انضمامی آن را شناخت. حتا شکست مصدق را نمی توان بدون توجه به اتفاقات تاریخی - به طرزی قالبی و به اصطلاح پیش پیشکی - به بررسی نشست. پس از آگاهی از چگونگی و انجام این اتفاقات نیز که دیگر این خود حدیث "مشاهده ی غیب با چشم بسته" است.
در لینک زیر مجموعه ای در 7 بخش (به مدّت 7 ساعت) در رابطه با اقتصاد، سیاست، و رابطه ی بین المللی نفت - از آغاز انحصار کلونیالیستی/امپریالیستی تا رقابتِ سرمایه (بر اساس تئوری ارزشِ) در فرایند دوران جهانی شدن پیش روی شما است. این مجموعه با پیشنهاد "گروه پروسه" و همت رفیق پژمان رحیمی و نیز با همکاری رفیق بهرام (زمستان) از شورای یهرنگ (تگزاس) در ماه آگست 2017 تهیه شده است. و من در این خصوص بار دیگر از این رفقا تشکر می کنم.
بیست و نهم اسفند بر شما مبارک باد!
سیروس بینا
29 اسفند 1397 (برابر با 20 مارج 2019)
الکساندریا، مینه سوتا (آمریکا)
https://www.youtube.com/watch?v=v0Mf2qWDv1k&list=PL2BCjfkeZ8x8Pc1Lm0yRxbTTovgux-p4-
بخش اول
دورانِ کلونیالیسم و نفتِ انحصاری Oil: From Colonialism to Globalism Part 1: Colonial Oil Monopoly Cyrus Bina
بخش دوم: انحصار بینالمللی نفت (۱۹۲۸) و امضای قرارداد(۱۹۳۳) توسط رضا شاه part 2: International Petroleum Cartel and signing the
1933 Oil concession by Rezah Shah Cyrus Bina
بخش سوم: مصدق و ملی کردن نفت در ایران part3: Mossadegh and the Nationalization of Oil in Iran Cyrus Bina
بخش چهارم: کارتل بین المللی نفت و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ part4: International Petroleum Cartel and the 1953 Coup Cyrus Bina
بخش پنجم: شکاف در کارتل بین المللی نفت و ایجاد "اوپک" Part5: The Fissure Within Cartel and the Genesis of OPEC Cyrus Bina
بخش ششم: بحران جهانی انحصارزدایی و آغاز گلوبالیزاسیون نفت در جهان Part 6: The Crisis of de-Cartelization and the Emergence of
Globalization of Oil
Cyrus Bina
بخش هفتم: گلوبالیزاسیون نفت و نتایج حاصل از آن در اقتصاد و روابط بین المللی امروز Part 7: Globalization of Oil and Consequence for Today's Economy and
Polity Cyrus Bina
********************
پایه گذاران سازمان چریک های فدائی چه کسانی بودند و بر اساس کدام نظر؟
یادداشتی کوتاه به مناسبت چهل و هشتمین سالگشت رستاخیر سیاهکل
 |
| از سیروس بینا |
رفقا و دوستان گرامی،
انسان های شریف، با تکیه به حقایق تاریخی، دو وظیفه دارند: (1) افشاء مزدوران قلم-به-مزد و عاملان ارتجاع و نحوه ی تاریخ نگاری وارونه به شیوه ی رژیم های مسّلط و (2) مبارزه با مخدوش نگاری و نادیده انگاشتن حقایقی که - خواسته یا ناخواسته - علّت وجودی جریان ها، عناصر تشکیل دهنده، محتوای نظری و درک تضادهای اجتماعی و نحوه ی مبارزات را به طرزی دلبخواه جا به جا می کند.
میدانیم که در صنعت وارونه نگاری جمهوری اسلامی گوی سبقت را حتا از "تاریخ نویسان" سازمان های اطلاعاتی غرب نیز ربوده است. برای مثال، به دو جلدی که در مورد "اسناد چریک های فدائی خلق" توسط رژیم در ایران منتشر شد رجوع کنید. اما در کنار این همه تاریخ سازی ها و قصد در بی هویت نمودن انقلابیون توسط های رژیم جمهوری اسلامی، ما با مخدوش نگاری های دیگری رو به رو هستیم که حاملین و عاملین آن با اندکی زیرکیِ خورده بورژوازی و پشت هم اندازی های چپ نمایانه قصد در بُنیاد پیشینه ای احترام آمیز برای سازمان بی بو و خاصیت خویش می کنند. یکی از همین "جاسازی" ها، جار زدن های پی گیرانه ای است که بازتاب آن یکی دو سال پیش از قیام 57 - پس از شهادت رفیق حمید اشرف و همرزمان جان به کف وی - در سازمان از هم گسسته ی چریک ها فدائی خلق به وقوع پیوست.
در آن زمان، من در واشنگتن عضو واحد واشینگتن-بالتیمور (کنفدراسیون جهانی) در آمریکا بودم. با توجه به هواداری از سازمان (و دیگر مطالب و وقایعی که در لحظه به این یادداشت مربوط نیست!) تعدادی از ما از فرایند و چند و چونِ این از هم گسیختگی و تبدیل تمایل نظری سازمان به "نظر جزنی" خبر داشتیم. این زمان چندی پیش از قیام بود، که با توجه به قرائن و شواهد، منجمله، و مواضع سیاسی منعکس در اعلامیه ها و نشریات این سازمان در هم ریخته، برای چندی از ما شّکی باقی نماند که این تمایلِ نظری جدید (نظر جزنی) به مثابه واسطی بسیاری از حاملین آن را آشکارا به سوی نظر "حزب توده" سوق خواهد داد. در واحد ما (یعنی "رزمنده ترین" واحد کنفدراسیونی پس از انشعاب با "خّط راست" و "خّط میانه" (یعنی هر دو نظرِ "سه جهانی" و مائوئیستی که شاه را - پس از سفر وی به چین و دیدار با چوئن لای- مستقل و ملی قلمداد می کردند) نیز عناصری بودند که از "رهنمودهای" این سازمان (و استحاله ای که هنوز توضیح داده نشده بود) کورکورانه تبعیت کردند، و به قول حاقظ: "عِرض خود را بردند و زحمت ما هوادارانِ "نظر احمدزاده" را افزون کردند." این البته شامل داستانی دراز است که خود وقتی مناسب می طلبد.
تازه پس از قیام بود که بسیاری از هواداران گیج و مغشوش سازمان (سازمانی را، که خانه شاگرد نا سپاس و نمک ناشناس بیژن جزنی، فرخ نگهدار، یدک می کشید) در ایران به انشعاب میان "اقلیت" و "اکثریت" تن در دادند. و همین انشعاب خود نیز عاملی جهت بَزَک کردن نظری و تحریف تاریخ در رابطه با بنیانگذاران سازمان چریک های خلق از جانب هر دو جناح (یعنی توده ای و شبه توده ای)، بویژه جناح "اقلیت" شد.
چنان که رفیق فریبرز سنجری در کلیپ صوتی زیر شرح می دهد، بنیانگذاران سازمان چریک های خلق ایران مسعود احمدزاده، امیر پرویز پویان، و عباس مفتاحی بودند، و علت وجودی مبارزه ی مسلحّانه نیز بر اساس تحلیل دقیق از جامعه ی ایران در کتاب "مبارزه ی مسلحانه، هم استراتژی، هم تاکتیک" به رشته تحریر در آمده بود.
خسته نباشید،
سیروس بینا
نهم فوریه 2019
:"مصاحبه ای با رفیق فریبرز سنجری در مورد "سیاهکل و تاریخچه شکل گیری سازمان چریک های فدایی خلق ایران
***************************
دوستان و رفقای گرامی،
مبارزات اخیر در ایران و بازار داغ و درفش و شکنجه در جمهوری اسلامی مرا به یاد سال های گذشته و رژیم کودتائی (آمریکائی) محمد رضا شاه انداخت، که به قول قدیمی ها "لب بود که دندان آمد" - اون فلان فلان شده بود که به دنبالش این فلان فلان شده ها آمدند.
در زیر (و به ضمیمه در دو فرمت) سروده ای را که سال ها پیش به رفیق مسعود احمدزاده پیشکش کرده ام برای شما ارسال کردم تا در این ورطه از تسلسل این ارتجاع و آن ارتجاع و اعمال غیر انسانی هر دو رژیم جهنمی غافل نباشیم.
خسته نباشید،
س ب
********
بودن و نبودن
سیروس بینا
برای "مسعود احمدزاده"
مردی خزیده ز اعماقِ پستِ تباهی
با دستبند و دشنه و دسیسه و دُشنام
در شیار جراحت ذهن کسی
فریاد می زند.
مردی پریده ز کابوس سوگوار شب
آشفته می نشیند
در زیر بارِ احتضارِ نهایتِ بودن.
اینک
زبان سؤال باز و دراز است
اما، دهان جواب نیست:
گفتن بهانه ای است بسته
.به بن بستِ بیمناکِ شکستن
☼ ☼ ☼
در تمامی شب،
نابردبار،
مردی خزیده ز اعماق
پُرسان گذشته ست
از مرزِ توانِ تازیانه و توشه ی تهاجُم و تهدید
و برقِ تفتِ آهن و پولاد
رنگ باخته ست – اما،
بر بند بندِ بی پاسخِ بودنِ جاوید.
کاغذ سفید و
کِلکِ سیاهکارِ اعتراف – هنوز،
در دستِ دشمن است.
و فردا
در پی این بودن و نبودن
چه مرگِ پر بقای عظیمی است.
سیروس بینا
مانسی، ایندیانا
زمستان 1351
(از مجموعه ی خورشید و خاک، شهریور 1377 خورشیدی، انتشارات بهار، لس
آنجلس)
.مسعود احمدزاده (1350 -1324) بنیانگزار "سازمان چریک های فدائی خلق"
ونویسنده ی کتاب مبارزه مسلحانه: هم استراتژی، هم تاکتیک *
**************
دوستان گرامی،
ثبت و ضبط تاریخ واقعی تنها ویژه ی تاریخ نویسان نیست. شعر و نقاشی نیز که خود وامدار تجّسم اُفت و خیزهای اجتماعی (و بسیار تأثیرپذیر از عواطف لطیف و نیز جنایات بشری می باشد) است، بسان پیام آوری صحنه های مطبوغ و نیز نا مطبوع و جگرخراشِ بشری را منعکس، و ثبت و ضبط می کند. در تجسم اَعمال اخیر جمهوری جهل و جنایت در رابطه با مبارزات کارگران نیشکر هفت تپه (و در رأس آن اسماعیل بخشی) و فولاد آبادان و پشتبیانی داتشجویان مبارزی نظیر سپیده ی قلیان به شعر آیدا پایدار گوش کنید، و چنان چه توان داشتید آن را سراسری پخش کنید. من که در حالی که بغض گلویم را گرفته بود، از خواندن این شعر حظ کردم.
خسته نباشید،
س ب
شعر و نقاشی: آیدا پایدار
25 ژانویه 2019 - سایت پروسه
http://www.processgroup.org/single-post/katnameyeshekanjeh
http://www.processgroup.org/single-post/katnameyeshekanjeh
**********
دوستان و رفقای گرامی
این گونه نمایش های ساختگی و سوء استفاده از عتاصری که در زیر داغ و درفش و شکنجه اجبارأ راه دیگری جز تکرار سخن و تبعیت از کارگردانان بی همه چیز جمهوری اسلامی را نداشته اند یادآور سال هائی است که که پاره ای از آن به عنوان "نمایش های تلویزیونی" معروف بود و اکنون نیز کم و کیف آن بر همگان آشکار است. منتها این بار جمهوری جهل و جنایت، با چنته ای خالی و شیوه ای ابهانه، همانند دزدان تاشی به کاهدان زده است. از بلاهت سناریو نویسی مشتی تعزیه گردان این رژیم همین بس که آدرس را در هنر برچسب زنی عوضی رفته است و آن چه را که می گوید با هیچ منطقی سازگار نیست.
سناریوی ساختگیِ "طراحی سوخته" بی اختیار مرا به یاد رفیقی انداخت که فارغ التحصیل از دانشکده حقوق دانشگاه تهران بود و در اوائل دهه ی هزارو سیصد و چهل در سازمان برنامه به عنوان کارشناس کار می کرد. او می گفت روزی سر کلاس آقای سنگلجی (استاد الهیات و آخوندی حاضر جواب و بی چاک دهن) بودم. طبق معمول تعدادی داتشجوی نخاله به اصطلاح سر به سر استاد می گذاشتند و استاد هم که همیشه به دنبال فرصت بود حق آنان را - به خصوص در حضور چند داتشجوی دختر - کف دستشان می گذاشت. در این جلسه دو نقر دانشجوی پسر که ته کلاس نشسته بودند مترصد شوخی با استاد بودند. یکی از آنان با احترام دستش را بالا کرد. سنگلجی اجازه داد که صحبت کند. او پرسید(ببخشید): "چناب استاد، این راست است که می گویند با عُمر خطاب روزی چهارصد بار فلان کار را می کرده اند؟" - و در این حال رفیق بغل دستیش یک مرتبه زد زیر خنده. سنگلجی با کمال خونسردی از جاش بلند شد و آرام آرام به ته کلاس رفت و کنار آن دانشجو ایستاد، و در حالی که کلاس کاملأ ساکت بود با لبخند به او گفت: "گوش کن پسرم! تو یا حساب سرت نمی شه، یا قلان کار رو باهات نکردن؛ میگی نه، از بغل دستیت بپرس."
حکایت بالا بسیار شبیه حکایت انگ زدن در جمهوری اسلامی است. این ابلهان حتا از عُرضه ی آرایش دروغین به طرزی منطقی را نیز ندارند، زیرا کسی که دروغ می گوید باید قاعدتأ از حقیقت اطلاع داشته باشد، تا بتواند آن را وارونه کند. اینان نه احترامی برای حقیقت قائلند و نه حتا اعتباری برای دروغ؛ اعمال این جماعت پست و حقیر شامل مقوله ی "توریه" یا توریت" (Bullshit) است، زیرا هّم و غّم این جانوران در این نمایش تراژدی-کُمدی برای لاپوشانی نقش اجرائی تهیه کنندگان در امر "مستند" سازی است. برای آگاهی از روش توریه (که خمینی نیز استاد آن بود) به کتاب On Bullshit اثر H.G. Frankfurt چاپ Princeton University Press سال 2005 رجوع کنید.
در زیر بررسی دقیق این به اصطلاح مستند "طراحی سوخته" را از زبان پژمان رحیمی (که نام وی نیز در این بُلشِت "مستند" برده شده) ملاحظه کنید.
خسته نباشید،
س ب
هشدار سازمان عفو بین الملل در ارتباط با وضعیت اسماعیل بخشی و سپیده قلیان : قلیان و بخشی در معرض خطر شکنجه و بدرفتاری بیشتر قرار دارند
یک مقام عفو بین الملل روز دوشنبه اول بهمن نسبت به بازداشت مجدد سپیده قلیان و اسماعیل بخشی ابراز نگرانی کرد و گفت این نهاد بین المللی خواستار آزادی فوری این دو نفر است.
سپیده قلیان، کنشگر اجتماعی و مدنی، و اسماعیل بخشی، از نمایندگان کارگران نیشکر هفت‌تپه یکشنبه۳۰ دی، بازداشت شدند. این بازداشت پس از پخش برنامه «طراحی سوخته» از تلویزیون ایران، انجام شد.
رها بحرینی، پژوهشگر امور ایران در سازمان عفو بین‌الملل، در گفت وگو با رادیو فردا در این باره اظهار داشت: «این بازداشت های مجدد نشان میدهد که مقامهای ایران در تلاش هستند با ایجاد فضای رعب و وحشت مانع از ادامه فعالیتهای به حق کارگران بشوند.»
پژوهشگر امور ایران در سازمان عفو بین‌الملل اضافه کرد: «عفو بین الملل به شدت نگران وضعیت سپیده قلیان و اسماعیل بخشی است آنها در خطر شکنجه و بدرفتاری بیشتر قرار دارند.»
رها بحرینی اضافه کرده است که عفو بین الملل از مقام های ایران می خواهد که این فعالان کارگری را آزاد کند و بستری را فراهم کنند که کارگران بتوانند مطالبات فعالیت های مسالمت آمیز خود را پیگیری کنند.
در هفته‌های اخیر خبرهای مربوط به شکنجه اسماعیل بخشی، و سپیده قلیان بازتاب گسترده‌ای پیدا کرده‌است. واکنش‌ها پس از پخش وقاحتنامه امنیتی طراحی سوخته از تلویزیون دولتی رژیم ایران، که حاوی اعترافات اجباری که توسط شکنجه از بخشی و قلیان اخذ شده بود، ادامه پیدا کرده‌است.
فرزانه زیلابی، وکیل آقای بخشی نیز در واکنش به پخش وقاحتنامه امنیتی طراحی سوخته، آن را «اغوای افکار عمومی» و «خیانت به مردم و مخاطبین» صدا و سیما توصیف کرده و گفته این اقدام «جرم» محسوب میشود
یاداشتی از پژمان رحیمی:
نکاتی در باره ی مستند " طراحی سوخته"
مستندی که با عنوان «طراحی‌سوخته» از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد شاید بدسلیقه‌ترین فیلمی بود که تا کنون این رژیم علیه فعالین اجتماعی و سیاسی تهیه کرده است. علاوه بر حجم زیادی از دروغ و وارونه‌نمایی، حتا اموری که حق طبیعی هر انسانی است هم در این فیلم به صورتی امنیتی نشان داده شده است. تا کنون از این گونه فیلم‌ها بسیار تهیه شده و خواهد شد و آخرین مورد هم مربوط به اعتراف‌گیری از یک آدم ساده و بیمار بود که به عنوان پدرخوانده‌ی داعش در اهواز از او یاد کردند!
در واکنش به این توطئه از سوی این رژیم انسان‌ستیز باید به طور هماهنگ علیه اعمال فشار وحشیانه به دستگیرشدگان برای به اعتراف دروغ کشاندن آنان - که هدفی جز مرعوب کردن اقشار مختلف مردم از پیگیری مطالبتشان ندارد- بپا خواست. به اعتراف کشاندن فعالان کارگری و مطبوعاتی در واقع تحقیر جامعه و به ترس و انفعال کشاندن معترضان را هدف خود قرار داده است. باید با شجاعت افشاگری کرد و اقشار مختلف مردم و آنانی که شاید تحت تأثیر تبلیغات رسانه‌ای قرار بگیرند را خطاب قرار داد و این حمله را پاسخ داد. باید گفت این فیلم و موارد مشابه آن بر اساس اعترافات دروغ و تحت شکنجه‌هایی که رژیم اسلامی در آن سابقه‌ای درخشان دارد ساخته شده است. باید گفت که دید و بازدید کارگران با یکدیگر و پرس‌وجوی آدم‌ها از یکدیگر و کسب اطلاع و دانش و تجربه، جرم نیست و امنیت جایی را به خطر نمی‌اندازد جز اینکه سلطه‌گران از کسب آگاهی و گسترش آن همواره در هراس هستند. باید با صدای بلند از جنایت‌های این رژیم در طول دوران حیات ننگین‌اش گفت و نشان داد که این حکومت جز با سرکوب و شکنجه و داغ و درفش و زندان و اعدام باپرجا نمیتواند بماند.
***
در واکنش به این توطئه از سوی این رژیم انسان‌ستیز باید به طور هماهنگ علیه اعمال فشار وحشیانه به دستگیرشدگان برای به اعتراف دروغ کشاندن آنان - که هدفی جز مرعوب کردن اقشار مختلف مردم از پیگیری مطالبتشان ندارد- بپا خواست. به اعتراف کشاندن فعالان کارگری و مطبوعاتی در واقع تحقیر جامعه و به ترس و انفعال کشاندن معترضان را هدف خود قرار داده است. باید با شجاعت افشاگری کرد و اقشار مختلف مردم و آنانی که شاید تحت تأثیر تبلیغات رسانه‌ای قرار بگیرند را خطاب قرار داد و این حمله را پاسخ داد. باید گفت این فیلم و موارد مشابه آن بر اساس اعترافات دروغ و تحت شکنجه‌هایی که رژیم اسلامی در آن سابقه‌ای درخشان دارد ساخته شده است. باید گفت که دید و بازدید کارگران با یکدیگر و پرس‌وجوی آدم‌ها از یکدیگر و کسب اطلاع و دانش و تجربه، جرم نیست و امنیت جایی را به خطر نمی‌اندازد جز اینکه سلطه‌گران از کسب آگاهی و گسترش آن همواره در هراس هستند. باید با صدای بلند از جنایت‌های این رژیم در طول دوران حیات ننگین‌اش گفت و نشان داد که این حکومت جز با سرکوب و شکنجه و داغ و درفش و زندان و اعدام باپرجا نمیتواند بماند.
***
اما سازندگان این فیلم بیشتر بر ابهام یا بی‌اطلاعی مخاطب از برخی جریانات سیاسی حساب باز کرده‌اند تا با خلاصه کردن همه چیز حول دخالت و مرکزیت یک جریان سیاسی خاص، به اهداف مختلف خود دست پیدا کنند.
لازم بود ابتدا توضیحاتی دربارهی اشاره‌ای که به من و سوابقم در این فیلم شده داشته باشم و در ادامه نکاتی هم دربارهی این فیلم اضافه خواهم کرد.
حتا از قیافه‌ی افرادی که در فیلم نمایش داده شد میتوان فهمید که چه بلایی سرشان آورده‌اند تا جلوی دوربین در نقش یک بازیگر ادعاهایی عجیب و مضحک را بیان کنند. در این فیلم سخنانی دربارهی من هم به یکی از بازداشت‌شدگان دیکته شده که به وضوح اعمال شدید شکنجه را نمایان میکند. در این فیلم به انجمن غیردولتی‌ای که در اهواز داشتیم اشاره میشود و طبق دستور و با دیکته‌ی بازجویان فعالیت‌هایی به انجمن نسبت داده میشود که کاملاً نامربوط هستند. انجمن فرهنگی هنری سایه (۱۳۸۲-۸۸)، در زمینه‌های فرهنگی و هنری و اجتماعی فعالیت علنی داشت و هرگز هم پوششی برای کاری مخفی نبود. در انجمن، گرایشات فکری مختلفی حضور داشتند ولی همه در یک مجموعه برای یک کار علنی توافق داشتند. اما نکته‌ی اصلی اینکه این انجمن در سال ۱۳۸۸ با یورش نیروهای امنیتی و دستگیری دو نفر از اعضایش برای همیشه تعطیل شد. در واقع طراحی‌سوخته، فعالیت‌هایی را به نهادی نسبت میدهد که ده سال پیش تعطیل شده است! همانطور که اعترافات بهروز کریمی‌زاده را از ده سال پیش در این فیلم چپانده‌اند، مشخص است برای اینکه بتوانند یک پایه‌ی داخلی برای سناریوی وابسته نشان دادن اعتراضات در خوزستان (به خصوص اهواز) معرفی کنند به ده سال پیش و فعالیتهای یک انجمن تعطیل شده مراجعه کنند. زمانی که این انجمن فعالیت داشت بسیاری از همین فعالان کارگری معترض کنونی هنوز شاغل نشده بودند. اعتراض کارگران به وضعیت نابسامان اقتصادی، با هیچ سریشمی به خارج از وضعیت واقعی خودشان وصل نمی‌شود.
دروغ دومی که مطرح میشود وابستگی من به «حزب کمونیست کارگری ایران» است! به نظر میرسد دستگاه جعل و دروغ جمهوری اسلامی روی بی اطلاعی مخاطبان از جریانات سیاسی اپوزیسیون حساب کرده است و مایل است که خیلی ساده و راحت طرح وابستگی فعالان داخلی به نیرویی خارجی را برای مخاطب خود ترسیم کند. یک حزب و یک نشریه‌ی دانشجویی داخلی را علم کرده است تا با وصل کردن همه به آنان، سناریوی مضحک وابستگی به آمریکا و اسرائیل را به پیش ببرند!
اول لازم است اشاره‌ی کوچکی به «نشریه‌ی گام» بکنم. تا جایی که من سراغ دارم در مقایسه میان نشریاتی که خودشان را به چپ منتسب کرده‌اند، ضعیف‌تر از نشریه‌ی گام سراغ ندارم. نویسندگان نشریه هم تعدادی جوان هستند که نشریه‌ای با مطالب پراکنده و حتا در فرم و ظاهر کم‌کیفیت را منتشر میکردند. چنین نشریه‌ای را «کمونیستی» و «مرکز فرماندهی» اعتراضات معرفی کردن در واقع همان تلاش سازندگان طراحی‌سوخته برای ساده‌کردن و تقلیل دادن کل تضادها و اعتراضات مختلف به احتمالا نومارکسیست‌هایی است که قبلا گرایشان داده شده بود.اعضای نشریه‌ی گام هم هیچ وابستگی‌ای به جریان سیاسی خاصی ندارند و با درک و تشخیص خودشان فعالیت‌هایی برای دفاع از حقوق کارگران انجام می‌دادند که همه در نشریه‌شان به صورت علنی بازتاب داده می‌شد و حق مسلم آنان هم بوده و هست که فعالیتهای خودشان را به هر صورتی که تمایل دارند به پیش ببرند ولی اکنون متاسفانه سه نفر از آنان گرفتار بازجویی و به احتمال زیاد شکنجه‌هایی هستند تا دست‌مایه‌ی سناریوپردازی‌های مضحک شوند.
لازم بود ابتدا توضیحاتی دربارهی اشاره‌ای که به من و سوابقم در این فیلم شده داشته باشم و در ادامه نکاتی هم دربارهی این فیلم اضافه خواهم کرد.
حتا از قیافه‌ی افرادی که در فیلم نمایش داده شد میتوان فهمید که چه بلایی سرشان آورده‌اند تا جلوی دوربین در نقش یک بازیگر ادعاهایی عجیب و مضحک را بیان کنند. در این فیلم سخنانی دربارهی من هم به یکی از بازداشت‌شدگان دیکته شده که به وضوح اعمال شدید شکنجه را نمایان میکند. در این فیلم به انجمن غیردولتی‌ای که در اهواز داشتیم اشاره میشود و طبق دستور و با دیکته‌ی بازجویان فعالیت‌هایی به انجمن نسبت داده میشود که کاملاً نامربوط هستند. انجمن فرهنگی هنری سایه (۱۳۸۲-۸۸)، در زمینه‌های فرهنگی و هنری و اجتماعی فعالیت علنی داشت و هرگز هم پوششی برای کاری مخفی نبود. در انجمن، گرایشات فکری مختلفی حضور داشتند ولی همه در یک مجموعه برای یک کار علنی توافق داشتند. اما نکته‌ی اصلی اینکه این انجمن در سال ۱۳۸۸ با یورش نیروهای امنیتی و دستگیری دو نفر از اعضایش برای همیشه تعطیل شد. در واقع طراحی‌سوخته، فعالیت‌هایی را به نهادی نسبت میدهد که ده سال پیش تعطیل شده است! همانطور که اعترافات بهروز کریمی‌زاده را از ده سال پیش در این فیلم چپانده‌اند، مشخص است برای اینکه بتوانند یک پایه‌ی داخلی برای سناریوی وابسته نشان دادن اعتراضات در خوزستان (به خصوص اهواز) معرفی کنند به ده سال پیش و فعالیتهای یک انجمن تعطیل شده مراجعه کنند. زمانی که این انجمن فعالیت داشت بسیاری از همین فعالان کارگری معترض کنونی هنوز شاغل نشده بودند. اعتراض کارگران به وضعیت نابسامان اقتصادی، با هیچ سریشمی به خارج از وضعیت واقعی خودشان وصل نمی‌شود.
دروغ دومی که مطرح میشود وابستگی من به «حزب کمونیست کارگری ایران» است! به نظر میرسد دستگاه جعل و دروغ جمهوری اسلامی روی بی اطلاعی مخاطبان از جریانات سیاسی اپوزیسیون حساب کرده است و مایل است که خیلی ساده و راحت طرح وابستگی فعالان داخلی به نیرویی خارجی را برای مخاطب خود ترسیم کند. یک حزب و یک نشریه‌ی دانشجویی داخلی را علم کرده است تا با وصل کردن همه به آنان، سناریوی مضحک وابستگی به آمریکا و اسرائیل را به پیش ببرند!
اول لازم است اشاره‌ی کوچکی به «نشریه‌ی گام» بکنم. تا جایی که من سراغ دارم در مقایسه میان نشریاتی که خودشان را به چپ منتسب کرده‌اند، ضعیف‌تر از نشریه‌ی گام سراغ ندارم. نویسندگان نشریه هم تعدادی جوان هستند که نشریه‌ای با مطالب پراکنده و حتا در فرم و ظاهر کم‌کیفیت را منتشر میکردند. چنین نشریه‌ای را «کمونیستی» و «مرکز فرماندهی» اعتراضات معرفی کردن در واقع همان تلاش سازندگان طراحی‌سوخته برای ساده‌کردن و تقلیل دادن کل تضادها و اعتراضات مختلف به احتمالا نومارکسیست‌هایی است که قبلا گرایشان داده شده بود.اعضای نشریه‌ی گام هم هیچ وابستگی‌ای به جریان سیاسی خاصی ندارند و با درک و تشخیص خودشان فعالیت‌هایی برای دفاع از حقوق کارگران انجام می‌دادند که همه در نشریه‌شان به صورت علنی بازتاب داده می‌شد و حق مسلم آنان هم بوده و هست که فعالیتهای خودشان را به هر صورتی که تمایل دارند به پیش ببرند ولی اکنون متاسفانه سه نفر از آنان گرفتار بازجویی و به احتمال زیاد شکنجه‌هایی هستند تا دست‌مایه‌ی سناریوپردازی‌های مضحک شوند.
اما در مورد نقش «حزب کمونیست کارگری ایران» در این سناریوپردازی باید کمی پیچیده‌تر برخورد کرد. اینجا باید به روشنی اعلام کرد که همه‌ی تشکلات سیاسی باید حق فعالیت آزادانه داشته باشند و در این مورد رژیم جمهوری اسلامی با اعمال استبداد سیاسی حقوق اولیه شهروندان را نقض کرده است. اما وقتی به تفاوت نیروهای مختلف و نسبت و روش برخورد این نیروها در مبارزه برای خواسته‌هایشان توجه میکنیم، نمیتوان نسبت به سبک کار و روش برخی از جریانات و آسیب‌هایی که به دیگر نیروها وارد میکند بی توجه ماند و هر تشکل سیاسی می‌بایست اگر درجه‌ای از صداقت دارد به این مهم توجه کند به خصوص در شرایطی خاص که سرکوب شدت بیشتری پیدا میکند.
اول اینکه باید بگویم طبق آن چیزی که در فیلم مذکور توسط شکنجه‌گران دیکته شده است، بنده هیچ گونه نسبتی با «حزب کمونیست کارگری ایران» ندارم و همواره از مخالفان و منتقدان روش و تفکر این جریان بوده‌ام. بسیاری از دوستان نزدیک از شنیدن این اتهام ساعت‌ها خندیده‌اند! اما این یک مسالهی فردی نیست، نه تنها من بلکه تمامی افرادی که در این فیلم از آنان اسم برده میشود ربطی به جریانات سیاسی مشخصی ندارند. اما چرا این فیلم میخواهد همه را به «حزب کمونیست کارگری ایران» متصل کند؟ این سوالی است که پاسخ به آن حداقل در این فضایی که رژیم تا بن دندان مسلح همه‌ی امکانات تبلیغاتی خودش را هم علیه فعالان کارگری به کار گرفته، ضروری است.
همانطور که گفتم سازندگان این مستند روی بی‌اطلاعی مخاطبان از تقسیم‌بندی جریانات چپ‌گرا هم حساب کرده‌اند. «حزب کمونیست کارگری ایران» تنها یک جریان از مجموعه‌ی نیروهای متنوع چپ‌گرا است که در این فیلم قرار است به نمایندگی از طرف همه‌ی نیروها به مخاطب عرضه شود که هم الگوی «کمونیسم» معرفی شود و هم بهانه برای گرفتار کردن افراد مختلف. این حزب به دلیل سبک کار لیبرالی-نمایشی خودش همواره برای مانورهای شخصی و حرکات انفرادی اهمیت زیادی قائل است. در نتیجه مجموعه‌ای از فعالینی که گرفتار منم‌منم و خودمحورپنداری و روان‌پریشی‌های شخصیتی هستند قابلیت این را دارند که به راحتی به این جریان چسبانده شوند حتا اگر عضو آن هم نباشند. این حزب که به «حزب شخصیت‌ها» هم معروف است، در جذب چنین پتانسیل‌های تک‌رو و به کارگیری سبک کار لیبرالی-نمایشی پُر سر و صدا در هماهنگیِ رقابتی با جریانات دستراستی پیشتاز است. برچسب چنین جریانی بهترین موقعیت را برای باورپذیر کردن اتهاماتی فراهم میکند که رژیم حاکم برای کنترل و سرکوب فعالین مختلف در زمان مناسب خودش می‌تواند به کار بگیرد. «حزب کمونیست کارگری ایران» در آخرین بیانیه‌ی خود حتا حاضر نشده است انتساب این همه آدم در فیلم طراحی‌سوخته به خودش را تکذیب کند. «حزب کمونیست کارگری ایران» هم اعتماد به نفس توده‌ای‌ها را به ارث برده است و هم وقاحت و رذالت سران سازمان اکثریت را، و این شترگاوپلنگِ چپ‌ْنما اکنون با آویزان شدن به لیبرالیزم منحط سیاسی و تشکیلاتی و شگردهای نمایشی و تبلیغی مضحک، بهترین گزینه برای معرفی «چپ» ها به مردم از سوی تلویزیون جمهوری اسلامی است. رژیم جمهوری اسلامی در حالی که از افشاگری دربارهی کشتار هزاران کمونیست مبارز در دههی شصت وحشت دارد، ولی ترجیح میدهد خیلی راحت هر کسی را به این حزب با تیتر پر سر و صدای «حزب کمونیست کارگری ایران» بچسباند چرا که اگر این تبلیغات آلوده عامل جذب افرادی جستجوگر به این جریان هم بشود در واقع خطری جدی متوجه نظام حاکم نمی‌شود.
گرفتن اعتراف اجباری تحت انواع شکنجه در این رژیم سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد. باید با تمام قوا در مقابل تبلیغات آلوده‌ی این رژیم ایستاد و آن را محکوم کرد. هدف این فیلم ترساندن کارگران از پیگیری حقوق‌شان و شکستن غرور و شخصیت کارگران و فعالینی است که در این راه گام برداشته‌اند. با حمایت از کارگران و اعتراض به شکنجه و اعتراف‌های اجباری تلویزیونی باید این رژیم را به عقب نشاند.
بعد از انتشار فیلم طراحی سوخته دوباره اسماعیل بخشی و سپیده قلیان به شکلی وحشیانه بازداشت شدهاند و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارشان است، علی نجاتی و سه نفر از اعضای نشریه‌ی گام در وضعیت نامعلومی به سر می برند، ضروری است که یک‌صدا در مقابل خشونت افسارگسیخته‌ی این رژیم کارگرستیز ایستادگی کنیم.
اول اینکه باید بگویم طبق آن چیزی که در فیلم مذکور توسط شکنجه‌گران دیکته شده است، بنده هیچ گونه نسبتی با «حزب کمونیست کارگری ایران» ندارم و همواره از مخالفان و منتقدان روش و تفکر این جریان بوده‌ام. بسیاری از دوستان نزدیک از شنیدن این اتهام ساعت‌ها خندیده‌اند! اما این یک مسالهی فردی نیست، نه تنها من بلکه تمامی افرادی که در این فیلم از آنان اسم برده میشود ربطی به جریانات سیاسی مشخصی ندارند. اما چرا این فیلم میخواهد همه را به «حزب کمونیست کارگری ایران» متصل کند؟ این سوالی است که پاسخ به آن حداقل در این فضایی که رژیم تا بن دندان مسلح همه‌ی امکانات تبلیغاتی خودش را هم علیه فعالان کارگری به کار گرفته، ضروری است.
همانطور که گفتم سازندگان این مستند روی بی‌اطلاعی مخاطبان از تقسیم‌بندی جریانات چپ‌گرا هم حساب کرده‌اند. «حزب کمونیست کارگری ایران» تنها یک جریان از مجموعه‌ی نیروهای متنوع چپ‌گرا است که در این فیلم قرار است به نمایندگی از طرف همه‌ی نیروها به مخاطب عرضه شود که هم الگوی «کمونیسم» معرفی شود و هم بهانه برای گرفتار کردن افراد مختلف. این حزب به دلیل سبک کار لیبرالی-نمایشی خودش همواره برای مانورهای شخصی و حرکات انفرادی اهمیت زیادی قائل است. در نتیجه مجموعه‌ای از فعالینی که گرفتار منم‌منم و خودمحورپنداری و روان‌پریشی‌های شخصیتی هستند قابلیت این را دارند که به راحتی به این جریان چسبانده شوند حتا اگر عضو آن هم نباشند. این حزب که به «حزب شخصیت‌ها» هم معروف است، در جذب چنین پتانسیل‌های تک‌رو و به کارگیری سبک کار لیبرالی-نمایشی پُر سر و صدا در هماهنگیِ رقابتی با جریانات دستراستی پیشتاز است. برچسب چنین جریانی بهترین موقعیت را برای باورپذیر کردن اتهاماتی فراهم میکند که رژیم حاکم برای کنترل و سرکوب فعالین مختلف در زمان مناسب خودش می‌تواند به کار بگیرد. «حزب کمونیست کارگری ایران» در آخرین بیانیه‌ی خود حتا حاضر نشده است انتساب این همه آدم در فیلم طراحی‌سوخته به خودش را تکذیب کند. «حزب کمونیست کارگری ایران» هم اعتماد به نفس توده‌ای‌ها را به ارث برده است و هم وقاحت و رذالت سران سازمان اکثریت را، و این شترگاوپلنگِ چپ‌ْنما اکنون با آویزان شدن به لیبرالیزم منحط سیاسی و تشکیلاتی و شگردهای نمایشی و تبلیغی مضحک، بهترین گزینه برای معرفی «چپ» ها به مردم از سوی تلویزیون جمهوری اسلامی است. رژیم جمهوری اسلامی در حالی که از افشاگری دربارهی کشتار هزاران کمونیست مبارز در دههی شصت وحشت دارد، ولی ترجیح میدهد خیلی راحت هر کسی را به این حزب با تیتر پر سر و صدای «حزب کمونیست کارگری ایران» بچسباند چرا که اگر این تبلیغات آلوده عامل جذب افرادی جستجوگر به این جریان هم بشود در واقع خطری جدی متوجه نظام حاکم نمی‌شود.
گرفتن اعتراف اجباری تحت انواع شکنجه در این رژیم سابقه‌ای ۴۰ ساله دارد. باید با تمام قوا در مقابل تبلیغات آلوده‌ی این رژیم ایستاد و آن را محکوم کرد. هدف این فیلم ترساندن کارگران از پیگیری حقوق‌شان و شکستن غرور و شخصیت کارگران و فعالینی است که در این راه گام برداشته‌اند. با حمایت از کارگران و اعتراض به شکنجه و اعتراف‌های اجباری تلویزیونی باید این رژیم را به عقب نشاند.
بعد از انتشار فیلم طراحی سوخته دوباره اسماعیل بخشی و سپیده قلیان به شکلی وحشیانه بازداشت شدهاند و معلوم نیست چه سرنوشتی در انتظارشان است، علی نجاتی و سه نفر از اعضای نشریه‌ی گام در وضعیت نامعلومی به سر می برند، ضروری است که یک‌صدا در مقابل خشونت افسارگسیخته‌ی این رژیم کارگرستیز ایستادگی کنیم.
No comments:
Post a Comment